بریده‌هایی از کتاب گریزی از شکست نیست

شادکامیِ واقعی از حرص‌وولع برای جایزه حاصل نمی‌شود، چون هر جایزه‌ای که به‌دنبال کسب آنیم به‌زودی به گذشته‌ای دسترسی‌ناپذیر تعلق می‌یابد. شادکامی از غرقگی در همین لحظۀ بازگشت‌ناپذیرِ زندگی برروی زمین به دست می‌آید. چیزهای ارزشمند در این زندگی را نمی‌توان نگه داشت، فقط می‌توان تجربه‌شان کرد.

آدم در اکثر مواقع ناکامی‌اش را به‌تنهایی حس و تجربه می‌کند. وقتی عواطف بیان‌ناپذیرِ حاصل از ناکامی را حوالۀ دیگران کنیم، تقصیری ندارند اگر این کارمان را خلاف آداب به شمار بیاورند. اما هیچ‌یک از این‌ها چیزی از واقعیت ناکامی کم نمی‌کند. آدام فیلیپسِ روان‌درمانگر می‌نویسد «ما زندگی‌مان را با کسانی که نتوانسته‌ایم بشویم شریکیم». (۱) وقتی ناکام می‌مانیم، به سوگ این زندگی‌های نزیسته می‌نشینیم، یعنی فقدان چیزی که هرگز نداشته‌ایم و هرگز نبوده‌ایم، مگر در تصوراتمان.

درد زمانی جان‌فرساتر می‌شود که هیچ نتیجه‌ای به دنبال نداشته باشد.

آنچه در کمدی مهم است نه برنده و بازنده، که خود بازی زندگی است. راه‌ورَسم کمدی برمبنای حفظ زندگی و لذت‌بردن از آن است، چون به این نکته عنایت دارد که جز زندگی هیچ‌چیز وجود ندارد.

در نخستین روزهای شبکه‌های اجتماعی، ما «دوست» داشتیم، حالا «دنبال‌کننده» داریم. در اینترنت به‌سمتی سوق داده می‌شویم که موفقیت خود را بزرگ بشماریم و رقابت تقلیدیِ دنبال‌کننده‌هایمان را برانگیزیم. دنیای مجازی درایت و نزاکت ما را در این‌دست مسائل از بین برده است. هیچ‌کس گفت‌وگویی در دنیای واقعی را با «ببین طرف دربارۀ من چه چیزهای خفنی گفته!» شروع نمی‌کند، اما در فضای مجازی افراد همیشه تعریف و تمجید دیگران را به اشتراک می‌گذارند و البته خودشان هم از خودشان تعریف می‌کنند. می‌نویسند حسابی ذوق‌زده‌ام که اعلام کنم فلان یا مثلاً خبری دارم در حد لالیگا. برخی با کم‌رویی این کار را می‌کنند، اما باز به‌هرحال خودنمایی است. پز گلایه‌نما به‌شکل کهن‌تر خود بازگشته است: پُز.

باختن پس از کوشش فراوان قصۀ همیشگی انسان است، انسانی که برای اندوه و رنج زاده شده، انسانی که شیرین‌ترین نغمه‌هایش از اندوهناک‌ترین اندیشه‌ها می‌گویند

خودباوری لزوماً باعث نمی‌شود دیگران به شما ایمان بیاورند؛ موفقیت لزوماً سراغ شما نمی‌آید؛ شکست لزوماً مقدمۀ پیروزی نیست؛ جانانه‌ترین تلاش‌ها هم گاهی به سرانجام نمی‌رسند؛ درخشان‌ترین زندگی هم گاهی به رؤیاهای بربادرفته و حسرت‌های بیهوده می‌انجامد. در هر مسابقه‌ای، بسیاری از ما بازنده‌ایم. ناکامی همیشه محتمل‌تر است. بحث احتمال آماری است، یعنی ساده‌ترین اصول ریاضی، بازی اعداد: بازگشت به معیار.

وقتی کنجکاو باشیم و بخواهیم بفهمیم که بودن به‌جای انسانی دیگر یا حتی یک بید چه حالی دارد، حس‌وحالمان به سخاوت و کندوکاو ملایم تغییر می‌کند؛ دیگر علاقه‌ای نداریم آن زندگی را با زندگی خودمان مقایسه کنیم یا موفقیت یا ناکامی‌اش را قضاوت کنیم، درعوض پی می‌بریم که نمی‌شود آن را به چیزی فروکاست یا قدروقیمتی برایش تعیین کرد.

جوزف میکر در کتاب کمدی بقا ݣݣ می‌گوید فرهنگ انسانی به دو شکل با حتمیتِ ناکامی کنار آمده است: تراژدی و کمدی.

کاش دانشجویانم می‌دانستند وقتی آن‌طور ادای استادهای حرفه‌ای را درمی‌آورم، این سخنرانی را یک ساعت پیش آماده کرده‌ام و فقط چند روز جلوتر از آن‌ها مطالب را خوانده‌ام. کاش همکارانم می‌دانستند که، زیر این زرهِ ساخته‌شده از نکته‌سنجی و استدلال‌های محتاطانه و سنجیده، پوستی آسیب‌پذیر از جنس خودتردیدی و سردرگمی نهفته است.