بریده‌هایی از کتاب راه های ابریشم نو

بیشترین اهمیت را در قرن بیست‌ویکم کشورهای حوزهٔ راه‌های ابریشم خواهند داشت. تصمیم‌های مهم جهان امروز، برخلاف صد سال پیش، در پاریس و لندن و برلین و رم گرفته نمی‌شوند؛ در پکن و مسکو، تهران و ریاض، اسلام‌آباد و دهلی نو، کابل و بخش‌های تحت سلطهٔ طالبان در افغانستان، در آنکارا و دمشق و بیت‌المقدس گرفته می‌شوند. تاریخ گذشتهٔ جهان در حوزهٔ راه‌های ابریشم رقم خورده بود؛ آیندهٔ تاریخ نیز همین جا رقم خواهد خورد.

الویرا نابیولّینا به مقام ریاست بانک مرکزی روسیه آغازگر پاک‌سازی بی‌رحمانهٔ بخش مالی کشور شد. در سه سال، ۲۷۶ بانک را بستند و ۲۸ بانک دیگر را به گذراندن برنامه‌های بازتوانی اجباری واداشتند. ولادیمیر پوتین از نابیولّینا به سبب «پشتکار در مبارزه با راهزنی» ستایش کرد.

حمایت طالبان از ساخت خط لوله را هم باید دید که به چه نیت است. ادعای حمایت از ساخت تاپی، بیش از آن که نشانهٔ همبستگی با ملت افغان یا همکاری با دولت افغانستان باشد، حاکی از وقوف کامل به اهمیت تسلط بر ثروت معدنی کلان کشور است که ارزش آن را نه میلیاردها بلکه تریلیاردها دلار برآورد کرده‌اند. به تخمین سازمان پیمایش زمین‌شناختی آمریکا، افغانستان حدود ۶۰ میلیون تن مس، ۲۲۰۰ میلیون تن سنگ آهن، ۳۲۰۰۰ تن جیوه، میلیون‌ها تن پتاس، و ذخایر عظیمی از خاک‌های کمیاب مانند لیتیوم، بریلیوم، نیوبیوم و سزیوم دارد.

چین، دولتی که سه شرکت مخابراتی اول جهان ــ چاینا موبایل و چاینا یونیکام و چاینا تلکام ــ متعلق به آن است و اقداماتی برای مسدود کردن وی‌پی‌ان‌ها به قصد «پاک‌سازی» اینترنت انجام داده و سایت‌هایی مانند گوگل و فیس‌بوک و توییتر را از دسترس شهروندانش خارج کرده است

در بخش گردشگری، برندگان و بازندگان آینده را این عامل تعیین خواهد کرد که کدام محل‌ها، هتل‌ها، امکانات، منوها، و جاذبه‌های توریستی بیشتر باب طبع جمعیت آسیا خواهد بود، که در حال حاضر قریب چهار و نیم میلیارد نفر است و هر روز بیشتر ــ و ثروتمندتر ــ می‌شود.

اتکای آنها به جابه‌جایی جهانی بزرگی در تولید ناخالص ملی در ربع قرن گذشته است که از دههٔ ۱۹۸۰ تنها در چین توانسته است بیش از ۸۰۰ میلیون نفر را به بالای خط فقر بیاورد.

ترکیه هم روزگار بهتری نداشته. تزلزل اقتصادی و اعتراضات جمعی به کودتایی در سال ۲۰۱۶ انجامید و جناحی در نیروهای مسلح کشور کوشید حکومت را در دست بگیرد. کودتا شکست خورد و ده‌ها هزار تن دستگیر شدند و شاید قریب ۱۵۰۰۰۰ نفر، به ظن حمایت از مغز متفکر کودتا فتح‌الله گولن، شغلشان را از دست دادند. در میان آنها قضات عالی، استادان دانشگاه‌ها، معلمان، افراد پلیس، روزنامه‌نگاران، و البته ارتشی‌ها هم بودند.(۱۱) فشار کمبود جا در زندان‌ها به حدی بالا گرفت که دولت در دسامبر ۲۰۱۷ اعلام کرد در پنج سال آینده ۲۲۸ زندان جدید خواهد ساخت ــ که یعنی تعداد زندان‌های کشور تقریباً دو برابر خواهد شد.

از سال ۲۰۱۵ جهان دستخوش دگرگونی‌های بزرگی شده است. آن زمان نوشتم زندگی برای غرب روزبه‌روز دشوارتر و چالشی‌تر می‌شود.