بریده‌هایی از کتاب آشنایی با هنر پرسشگری

زندگی روزمره پر است از مشکل‌گشایی. هرچه در مسئله‌گشایی ماهرتر باشیم زندگی‌مان معقول‌تر و خوش‌آیندتر خواهد بود.

ما به طور طبیعی از تشخیص دیدگاه خودخواهانه‌مان عاجز هستیم.

خودفریبی (Self-Deception): فریب دادن خود دربارهٔ انگیزه‌ها، شخصیت یا هویت واقعی خود. نوع انسان را می‌توان حیوان خودفریب‌دهنده نامید.

دموکراسی تنها در صورتی محقق می‌شود که مردم (که قرار است حاکم باشند) از مسائل ملّی و بین‌المللی مطلع باشند و بتوانند به طور مستقل و نقّادانه فکر کنند.

زندگی روزمره چیزی نیست جز توالی بی‌پایان تصمیم‌ها.

تفکر انتقادی مستلزم این است که فرد تمایل داشته باشد از دیگران توجیه بخواهد و خود نیز آمادگی توجیه باورها، عقاید، کنش‌ها، و سیاست‌هایش را داشته باشد. درخواست برای توجیه، نه نوعی حملهٔ شخصی بلکه کنش عادی فرد معقول است.

۷. پرسشگری در مورد استلزامات و پیامدها: تفکر جهت‌دار است.

یکی از موانع بزرگ بر سر راه تشخیص تفکر خودمحورانه، سرشت خودفریب ذهن انسان است. انسان‌ها به کمک خودفریبی با این تصور غیرواقعی اما راسخ زندگی می‌کنند که همه چیز را به طور عینی می‌فهمند. ما به طور طبیعی به ادراک‌های شهودی خود ایمان داریم، هرچند نادقیق یا غلط باشند. به بیان دیگر، تفکر انسان معمولاً معیوب و ناقص است ولی هرکس تفکر خود را صحیح می‌پندارد.

اعضای گروه‌های دینی معمولاً طوری رفتار می‌کنند که انگار باورهای آن‌ها (که در واقع قابل بحث هستند) حقیقتی بدیهی است و کسانی را که اعتقادات دیگری دارند تحقیر می‌کنند.

-اعضای گروه‌های دینی معمولاً متوجه نیستند که «گناه» مفهومی مذهبی است، نه اخلاقی («گناه» در چهارچوب مذهب تعریف می‌شود).

کیفیت تفکر ما در کیفیت پرسش‌هایمان نمود می‌یابد

پرسشگری بنیادین به‌ندرت در مدارس تدریس می‌شود. در خانه سرمشق قرار نمی‌گیرد. بیش‌تر مردم بر اساس تداعی‌های ناآگاهانهٔ ذهنی سؤالی می‌کنند و پرسش‌هایشان باری‌به‌هرجهت و بی‌هدف است.

برای موفق بودن در زندگی باید پرسش‌های بنیادین کرد: هنگام مطالعه، نوشتن، صحبت کردن، خرید، کار کردن یا پرورش فرزند، انتخاب دوست یا شریک زندگی،‌ یا طرف شدن با رسانه‌های جمعی و اینترنت.

پرسش‌های بنیادین کلید تفکر خلاقانه، یادگیری عمیق و زندگی ثمربخش هستند.

ذهن بدون پرسش درواقع زنده نیست. بدون پرسش هیچ درکی اتفاق نمی‌افتد. پرسش‌های سطحی منجر به درک سطحی می‌شوند و پرسش‌های مبهم منجر به درک مبهم.

هیچ فکری را نمی‌توانید کاملاً درک کنید مگر با فهمیدن پرسشی که آن فکر را برانگیخته است.

پرسش‌های سطحی منجر به درک سطحی می‌شوند و پرسش‌های مبهم منجر به درک مبهم. ذهنی که فعالانه پرسشگری نمی‌کند، عملاً مشغول یادگیری نیست.

غیرممکن است کسی متفکر خوب اما پرسندهٔ بدی باشد.

کیفیت تفکر ما در کیفیت پرسش‌هایمان نمود می‌یابد

یادگیری متضمن تحلیل چیزی است که یاد می‌گیریم، حتی اگر در حد طبقه‌بندی یا نام‌گذاری چیزها به روشی خاص باشد.