بریده‌هایی از کتاب عدالت

عالی‌ترین اصل اخلاق ایجاد بیشترین خوشنودی است؛

در همهٔ دنیا این نظر که عدالت یعنی احترام به بعضی حقوق عمومی بشر، روزبه‌روز مقبولیت بیشتری پیدا می‌کند (ولو بیشتر روی کاغذ، نه در عمل).

به عقیدهٔ بنتم، کار درست کاری است که بیشترین سود از آن عاید شود. و منظور او از «سود» هر چیزی است که لذت یا خوشی بدهد، و هر چیزی که مانع از درد و رنج شود

ما گاهی استدلال اخلاقی را راهی برای قانع کردن دیگران می‌دانیم.

موقعی که می‌پرسیم آیا عدالت در جامعه‌ای برقرار است، در واقع می‌پرسیم چیزهایی که برایشان ارزش قائلیم ـ درآمد و دارایی، حقوق و وظایف، اختیارات و فرصت‌ها، مقام‌ها و افتخارات ـ در آن جامعه چطور توزیع می‌شوند. جامعهٔ عادل این چیزها را درست توزیع می‌کند، یعنی به هر کس به اندازهٔ شایستگی‌اش می‌دهد. مسئله وقتی مشکل می‌شود که می‌پرسیم کی شایستهٔ چیست، و چرا.

کانت سودگرایی را رد می‌کند. می‌گوید سودگرایی چون حق را منوط به این محاسبه می‌کند که بیشترین خوشنودی چگونه به دست می‌آید، آن را آسیب‌پذیر می‌کند. ولی مسئلهٔ عمیق‌تری هم وجود دارد: استنتاج اصول اخلاقی از خواسته‌های ما تفکر نادرستی دربارهٔ اخلاق است. صرف این که کاری خیلی‌ها را خوشحال می‌کند دلیل نمی‌شود که آن کار درست باشد. صرف این که اکثریت، هر چقدر بزرگ، موافق یک قانون است آن قانون را عادلانه نمی‌کند.

«انسان ناراضی بودن بهتر از خوک راضی بودن است. سقراط ناراضی بودن بهتر از احمق راضی بودن است. اما اگر احمق، یا خوک، غیر از این فکر می‌کنند، به خاطر این است که فقط از سمت خودشان خبر دارند.»(۲۸

ما نباید فقط نتیجه را در نظر بگیریم؛ اخلاقاً لازم است به وظایف و حقوق هم، قطع نظر از پیامدهای اجتماعی، احترام بگذاریم.

احترام به بعضی حقوق عمومی بشر، روزبه‌روز مقبولیت بیشتری پیدا می‌کند (ولو بیشتر روی کاغذ، نه در عمل).

جامعهٔ عادل این چیزها را درست توزیع می‌کند، یعنی به هر کس به اندازهٔ شایستگی‌اش می‌دهد