بریده‌هایی از کتاب همیشه همان ابرها

سکوت برگمان، که در شانزده‌سالگی تماشایش کرده بودم، و باقی فیلم‌هایش. بعد آنتونیونی را کشف کردم. آن موقع‌ها هنوز کسی تارکوفسکی و برسون را نمی‌شناخت.

سکوت سیاه‌وسفید است و تصویرهای فیلم خیلی شبیه عکس‌های دوران عکاسی من هستند. (می‌خندد.) شاید هم تماشای سکوت با دورهٔ خاصی از زندگی من گره خورده است. انگار به منطقهٔ ممنوعه‌ای از درونم نفوذ کرد، به آن‌چه از خانواده و اطرافیانم به من رسیده بود، به مجموعه‌ای از چیزهایی که در درون خود یافته بودم اما درباره‌اش با کسی حرفی نزده بودم، جرئت گفتنش را پیدا نکرده بودم. تماشای این فیلم نخستین تجربه‌ای بود که به من نشان داد هنر چه قدرتی می‌تواند داشته باشد. گویی دریچهٔ دنیایی نو به رویم گشوده شده باشد.

امروزه سینماگرهای ما هم می‌خواهند با شیوه‌های هالیوود فیلم بسازند. جامعه‌ای که برای دیدنْ چشمی از آن خود یا الفبایی برای بیان خویش نداشته باشد زبان و نگاه دیگری را تصرف می‌کند. با زبان دیگران حرف می‌زند.