بریده‌هایی از کتاب کنترل ذهن وراج

درحقیقت، تحقیقات نشان می‌دهند کسانی که منابع حمایتی خود را متنوع می‌کنند -یعنی برای نیازهای مختلف به افراد متفاوت رجوع می‌کنند- بیشتر از بقیه سود می‌برند. در اینجا مهم‌ترین نکته این است که باید بعد از وقوع یک رویداد برانگیزانندهٔ وراجی ذهن، موشکافانه و جدی به این مسئله فکر کنی که چه کسی به تو کمک کرد و چه کسی نکرد. به این ترتیب، «هیئت مشاوران» خود را می‌سازی؛ و البته ناگفته نماند که در عصر اینترنت می‌توانیم به منابع مشورتی جدیدِ بی‌سابقه‌ای به‌طور آنلاین دسترسی یابیم.

افرادی که احساس‌های خود را در فضای مجازی بیش از حد با دیگران به اشتراک می‌گذارند، با این کارشان هنجارهای ناگفته را زیر پا می‌گذارند و کاربران آرزو می‌کنند کاش آن‌ها در دنیای واقعی به دنبال جلب حمایت دوستانشان باشند.

همدلی قابلیتی است که ما در خود پرورش داده‌ایم چون به بقای گونه‌مان کمک کرده است.

در سیر طولانی تاریخِ گونهٔ ما،‌ فضای مجازی صرفاً یک محیط جدید است که مقدار زیادی از زمانمان را در آن می‌گذرانیم. و البته محیط‌ها فی‌نفسه خوب یا بد نیستند. مفید یا مضر بودنشان به این بستگی دارد که ما چطور با آن‌ها تعامل می‌کنیم

آدم‌ها بهتر فکر، احساس و عمل می‌کنند وقتی که موقعیت استرس‌زای مقابلشان را به چشم یک چالش ببینند نه یک تهدید -

گذر زمان و حذف عوامل فیزیکیِ برانگیزانندهٔ همدلی، شبکه‌های اجتماعی به مکانی مستعد برای بروز جنبه‌های ناپسند صدای درون تبدیل شده‌اند. این امر می‌تواند به افزایش جر و بحث، دشمنی و وراجی ذهنِ هر دو نفر، و مسلماً در بلندمدت، کل جامعه منجر شود. همچنین معنایش این است که ما، بیش از هر زمانی، اطلاعات را به حدی افراطی به اشتراک می‌گذاریم.

در تحقیقی که بیش از هزار دانش‌آموز دورهٔ راهنمایی را به‌مدت هفت ماه زیر نظر گرفته بود،‌ معلوم شد دانش‌آموزانی که مستعد نشخوار ذهنی بودند، در مقایسه با بچه‌هایی که زیاد اهل این کار نبودند، بیشتر با بقیه حرف می‌زدند. ولی این مسئله بیشتر به ضررشان تمام می‌شد تا به نفعشان، و انبوهی پیامد دردناک به‌دنبال خود داشت از جمله: به لحاظ اجتماعی نادیده گرفته شدن و طرد شدن، موضوعِ شایعات و غیبت‌های هم‌قطاران شدن، و حتی با خشونت تهدید شدن.

جان کلام اینکه صداهای فرهنگ بر صداهای درون والدینمان تأثیر می‌گذارند، امری که به‌نوبهٔ خود بر صدای درون ما تأثیر می‌گذارند؛ و این روال طی نسل‌ها در فرهنگ‌های ما ادامه می‌یابد و صداهای درون ما را شکل می‌دهند.

دیدگاه ویگوتسکی فقط توضیح نمی‌دهد که ما چطور یاد می‌گیریم از صدای درون‌مان برای کنترل‌کردن خودمان استفاده کنیم؛ بلکه نشان می‌دهد که چطور گفت‌وگوهای درونی ما کمابیش توسط نوع تربیت ما «شکل می‌گیرند». دهه‌ها تحقیق درمورد مقولهٔ جامعه‌پذیری نشان می‌دهد که محیط‌های ما بر نحوهٔ نگاهمان به دنیا تأثیر می‌گذارند، از جمله بر اینکه درمورد خودکنترلی چه فکر می‌کنیم. در خانواده‌ها، وقتی بچه هستیم، والدین الگوی ما برای خودکنترلی هستند و شیوه‌های آن‌ها روی صداهای درونِ در حال شکل‌گیری ما تأثیر می‌گذارند. پدرمان ممکن است مرتب به ما بگوید که هرگز برای حل اختلاف از خشونت استفاده نکنیم. مادرمان ممکن است مکرر به ما یادآور شود که هرگز بعد از شکست تسلیم نشویم. ما، در گذر زمان، این حرف‌ها را برای خودمان تکرار می‌کنیم و آن‌ها کم‌کم جریان افکار درون ذهن ما را شکل می‌دهند.

و البته صدای درون به حافظهٔ فعال متصل است.

بنابراین اگر وراجی انسان با خودش کمک زیادی به بقای او نمی‌کرد، قاعدتاً خبری از آن نبود.

یک فکرْ فکر دیگری را بیدار می‌کرد. گاهی اوقات فکرِ خطورکرده به ذهنشان سازنده بود؛ گاهی نبود.

انسان‌ها برای سفت چسبیدنِ دائمی به زمان حال ساخته نشده‌اند. مغز ما برای انجام این کار تکامل نیافته است.

ما به همان راحتی که نفس می‌کشیم از لحظهٔ حال هم «مُنفک می‌شویم» و مغزمان ما را به رویدادهای گذشته،‌ سناریوهای خیالی و دیگر تأملات درونی می‌برد.

ما آن‌قدر به فلان گندکاری‌مان در سر کار، یا به سوءتفاهم پیش‌آمده با یکی از عزیزانمان فکر می‌کنیم که دست آخر آن احساس بد کل وجودمان را در خود غرق می‌کند... و بعد دوباره به آن فکر می‌کنیم. و دوباره. ما به درونمان می‌رویم به امید اینکه به مربی درونی‌مان برسیم، ولی در عوض منتقد درونی‌مان را می‌یابیم!