بریده‌هایی از کتاب ترجمه الغارات

«خداوند چه خوبی‌هایی به مالک داده بود! مالک، چه مالکی! اگر کوه بود، کوهی عظیم بود، اگر سنگ بود، سنگی سخت بود. به خدا قسم، مرگ او بسیاری را فرو ریخت و بسیاری را بالا برد. برای کسی مثل مالک باید گریست، آیا کسی مثل مالک پیدا می‌شود؟»

من بنده‌ای از بندگان خدا را به سوی شما فرستادم که در در روزگار وحشت، غافل نمی‌شود و از ترس حوادث، هنگام حملهٔ دشمنان کناره‌گیری نمی‌کند و برای کافران از شعله‌های آتش سخت‌تر است. او مالک بن حارث أشتر است از قبیله مَذحِج. سخن او را بشنوید و از فرمانش اطاعت کنید، که او شمشیری از شمشیرهای خداست که کند نمی‌شود و همیشه بران است

من بنده‌ای از بندگان خدا را به سوی شما فرستادم که در در روزگار وحشت، غافل نمی‌شود و از ترس حوادث، هنگام حملهٔ دشمنان کناره‌گیری نمی‌کند و برای کافران از شعله‌های آتش سخت‌تر است. او مالک بن حارث أشتر است از قبیله مَذحِج. سخن او را بشنوید و از فرمانش اطاعت کنید، که او شمشیری از شمشیرهای خداست که کند نمی‌شود و همیشه بران است

من بنده‌ای از بندگان خدا را به سوی شما فرستادم که در در روزگار وحشت، غافل نمی‌شود و از ترس حوادث، هنگام حملهٔ دشمنان کناره‌گیری نمی‌کند و برای کافران از شعله‌های آتش سخت‌تر است. او مالک بن حارث أشتر است از قبیله مَذحِج. سخن او را بشنوید و از فرمانش اطاعت کنید، که او شمشیری از شمشیرهای خداست که کند نمی‌شود و همیشه بران است

به خدا قسم هیچ ملّتی در میان شهر خودش مورد حمله قرار نگرفت مگر اینکه ذلیل شد. به خدا قسم می‌بینم که شما این کار را انجام نمی‌دهید تا آنکه آنها به شما حمله کنند

به خدا قسم هیچ ملّتی در میان شهر خودش مورد حمله قرار نگرفت مگر اینکه ذلیل شد. به خدا قسم می‌بینم که شما این کار را انجام نمی‌دهید تا آنکه آنها به شما حمله کنند

به خدا قسم اگر با این شمشیرم بر بینی مؤمن بزنم تا کینهٔ مرا به دل بگیرد، از من متنفر نخواهد شد؛ و اگر همهٔ دنیا را با جوانبش به پای کافر بریزم، مرا دوست نخواهد داشت. زیرا آنچه بر زبان پیامبر اکرم (ص) جاری شد محقق شده است که فرمود: "هیچ مؤمنی با تو دشمنی نمی‌کند و هیچ کافری تو را دوست نخواهد داشت."

جنگجوی بیدار، غافلان را از بین می‌بَرَد و سازش‌کار، خوار و ذلیل می‌شود. کسانی که از جنگ رویگردان شوند شکست می‌خورند و کسی که شکست می‌خورد، ناکام و غارت‌زده است.

چرا می‌خواهید خودتان را به کشتن بدهید و خون خودتان را بریزید؟ آن هم برای امری باطل و در همراهی با عده‌ای ابله و شرور؟

عجیب است، شما فقط در هنگام صلح، شیران بیشه‌اید و زمانی که به جنگ فراخوانده شوید، روباهان مکارید! شما نه ستون قابل اتکایی هستید که موجب پیروزی شود و نه لشکر عزتمندی که بتوان به آن پناه برد. به خدا قسم شما بدترین هیزم برای افروختن آتش جنگید. شما فریب می‌خورید اما حیله‌ای نمی‌کنید، از گوشه و کنار شما کم می‌شود اما خم به ابرو نمی‌آورید. دشمنانتان در خواب نیستند، اما شما در غفلت و سهل‌انگاری به سر می‌برید. جنگجوی بیدار، غافلان را از بین می‌بَرَد و سازش‌کار، خوار و ذلیل می‌شود. کسانی که از جنگ رویگردان شوند شکست می‌خورند و کسی که شکست می‌خورد، ناکام و غارت‌زده است.

به خدا قسم هیچ ملّتی در میان خانه‌اش مورد حمله قرار نگرفت مگر اینکه ذلیل شد

عجبا عجبا! به خدا قسم که اجتماع آنها بر باطل، و پراکندگی شما از حق، دل را می‌میراند و همّ و غم را به سوی انسان می‌کشد و غم را شعله‌ور می‌کند.

و به شما گفتم که با اینان بجنگید پیش از اینکه با شما بجنگند. به خدا قسم هیچ ملّتی در میان خانه‌اش مورد حمله قرار نگرفت مگر اینکه ذلیل شد.

آن تعصب و خشمی که برای خدا نباشد، از وسوسه‌های شیطان است

در کاری که بر عهده داری از خدا یاری بخواه و شدت و نرمی را در هم بیامیز و هرجا که مدارا کارسازتر بود مدارا کن. تنها وقتی شدت عمل به خرج بده که راهی جز شدت عمل در پیش نداشته باشی.»

با نیکوکاران نیکی کن و بر شکاک بدگمان سخت بگیر. با خواص خود و عموم مردم مدارا کن که مدارا کردن خجسته و مبارک است.»

به خدا قسم هیچ ملّتی در میان شهر خودش مورد حمله قرار نگرفت مگر اینکه ذلیل شد

أَ وَ لَیسَ عَجَباً أَنَّ مُعَاوِیةَ یدْعُو الْجُفَاةَ الظَّلَمَةَ الطَّغَامَ فَیتَّبِعُونَهُ عَلَی غَیرِ عَطَاءٍ وَ لَا

علقمة بن قیس نخعی نقل می‌کند که عده‌ای از بزرگان قبیلهٔ نَخَع (یکی از تیره‌های قبیلهٔ مَذحِج که مالک أشتر از آن تیره بود) زمانی که خبر شهادت مالک أشتر به امیرالمؤمنین (ع) رسیده بود بر آن حضرت وارد شدند. حضرت بسیار بر شهادت او افسوس و حسرت می‌خورد و می‌فرمود: «خداوند چه خوبی‌هایی به مالک داده بود! مالک، چه مالکی! اگر کوه بود، کوهی عظیم بود، اگر سنگ بود، سنگی سخت بود. به خدا قسم، مرگ او بسیاری را فرو ریخت و بسیاری را بالا برد. برای کسی مثل مالک باید گریست، آیا کسی مثل مالک پیدا می‌شود؟» علقمه می‌گوید آن‌قدر حضرت بر مصیبت مالک متأسف بود که ما فکر می‌کردیم مصیبت بر او وارد شده نه بر ما! و روزها نشان این غم و مصیبت در چهرهٔ آن حضرت پیدا بود.

جنگجوی بیدار، غافلان را از بین می‌بَرَد و سازش‌کار، خوار و ذلیل می‌شود. کسانی که از جنگ رویگردان شوند شکست می‌خورند و کسی که شکست می‌خورد، ناکام و غارت‌زده است.