بریده‌هایی از کتاب کاش معلمم می دانست

به این نتیجهٔ مهم رسیده‌ام که من در کلاس عامل تعیین‌کننده هستم. این رویکرد شخصی من است که آب‌وهوا را می‌سازد. این حال‌وهوای هر روز من است که وضعیت هوای هر روز را مشخص می‌نماید. من قدرت فوق‌العاده‌ای دارم؛ قدرتی که با آن می‌توانم زندگی را مسرت‌بخش یا عذاب‌آور کنم. من می‌توانم ابزاری برای شکنجه یا منشأ انگیزه و الهام باشم. می‌توانم تحقیر و اهانت یا شوخی و مزاح کنم، آزار دهم یا التیام و تسکین بخشم. در همهٔ شرایط، این واکنش من است که موجب می‌شود بحران تشدید شود یا شدت آن کاهش یابد یا فردی از صفات انسانی برخوردار یا محروم شود. اگر با مردم آن‌گونه که هستند رفتار کنیم آن‌ها را بدتر می‌کنیم. اگر با مردم آن‌گونه که باید باشند رفتار کنیم به آن‌ها کمک می‌کنیم همان چیزی شوند که ظرفیت و قابلیت رسیدن به آن را دارند.

زمانی که دیگر به دانش‌آموزان به‌چشم مشکلاتی که باید حل شوند نگاه نکنیم، می‌توانیم کودکانی را که به آن‌ها آموزش می‌دهیم شرکایی ارزشمند در حل مشکلات در نظر بگیریم. این همان زمانی است که روابط ایجادشده در کلاس رنگ مشارکت می‌گیرد. دانش‌آموزان می‌توانند به ما بگویند که چه چیزی اهمیت دارد، چه چیزی ضروری است و باید چه چیزی را دربارهٔ زندگی‌شان بدانیم به آن‌ها آموزش مؤثر بدهیم و آن‌ها را در کارها سهیم کنیم.

کودکان بیش از آنچه فکر می‌کنیم می‌دانند و با نگفتن حقیقت به آن‌ها باعث می‌شویم به‌جای این‌که با کمک بزرگ‌ترهای عزیزشان مسائل بغرنج و پیچیدهٔ زندگی را تجزیه‌وتحلیل کنند خودشان به‌تنهایی این بار را به دوش بکشند.»

باید در هر دانش‌آموز نکتهٔ مثبتی رو پیدا کنی که واقعاً از اون خوشت بیاد. حتی اگر مدیریت و کنترل چیزهای دیگه سخت باشه، باید حداقل روی چیزی تمرکز کنی که برات اهمیت و ارزش داره. اگه بچه‌ها فکر کنن دوستشون نداری، چیزی ازت یاد نمی‌گیرن.»

ما معلم‌ها باید دائماً از وسوسهٔ پیش‌داوری و پیش‌فرض‌ها دوری کنیم و در عوض برای درک زندگی دانش‌آموزان خود گام‌هایی مؤثر برداریم. ما معلم‌ها با آگاهی از واقعیت‌ها و مشکلاتی که دانش‌آموزان فقیرمان باآن‌ها موجه‌اند می‌توانیم نقش مهم و بزرگی ایفا کنیم.

فقر خود را به طرق مختلف نشان می‌دهد. جغرافیا، تعاملات خانواده، دردسترس‌بودن منابع و توانایی‌های هر خانواده تأثیری چشمگیر بر تجربیات دانش‌آموز می‌گذارد. حتی در همان جامعه هم نیازهای هر دانش‌آموز ممکن است از نیازهای دانش‌آموز دیگر بسیار متفاوت باشد. تا اطلاعات درستی نداشته باشیم، نمی‌توانیم دریابیم که چطور می‌شود از تک‌تک دانش‌آموزان حمایت و پشتیبانی کرد.

هنگامی که دانش‌آموزان در مدرسه با مشکلی روبه‌رو می‌شوند، باید ریشهٔ این مشکل را پیدا کنیم و اولین قدم برای انجام این کار غالباً طرح سؤالات صمیمانه است. کودکی را در نظر بگیرید که دیر به مدرسه می‌رسد. سلام و احوالپرسی با کودک آن هم با یأس، انزجار یا طعنه باعث می‌شود کودک احساس کند مشکل از اوست.

سال اول تدریس برای مربیان تجربه‌ای بسیار سخت و طاقت‌فرسا است. اما اگر از هر کداممان، دربارهٔ اولین گروهی که به آن‌ها آموزش داده‌ایم، بپرسید متوجه می‌شوید که همهٔ ما آن‌ها را به خاطر داریم و این درحالی است که با این یادآوری چشمانمان برق خاصی می‌زند. وقتی سعی می‌کردم بفهمم دقیقاً چه جور معلمی خواهم شد، می‌دیدم که افکارم دائماً به‌سمت کارهایی می‌رود که با انجامشان می‌توانستم به تک‌تک دانش‌آموزانم کمک کنم علایق و آرزوهایشان را دنبال کنند.

شنیده‌ام معلمان از متن ترانه‌ها و جملات خنده‌دار دانش‌آموزان استفاده می‌کنند. سه سال پیش، یکی از دانش‌آموزان جملهٔ انگیزشی خودش را پیشنهاد کرد و گفت: «ما چی هستیم؟... یه جامعه!» دانش‌آموزان فعلیِ من همچنان از این جملهٔ انگیزشی در کلاس استفاده می‌کنند!

هر فرد در جامعهٔ خود عضوی ارزشمند است.

وقتی در زندگی در شرایط سختی قرار گرفتی، بازهم می‌توانی با متانت برخورد کنی.

آن‌ها می‌توانند با بچه‌هایی که تعامل دارند روابطی قوی به وجود آورند و حس همدلی و همبستگی ایجاد کنند. شاید این اهداف در برنامهٔ تحصیلی و آموزشی نوشته نشده باشد اما به‌اندازهٔ ریاضیات و علوم برای آموزش ضروری‌اند.

«یادگیری به‌خودی‌خود اتفاق نمی‌افته. باید حس همدلی و همبستگی ایجاد کنی.» در سال تحصیلی دانش‌آموز جدیدی به کلاس ما منتقل شد. این کودک اتفاقات بسیار دردناکی را از سر گذرانده بود و برای مشارکت در کلاس درس مشکلات زیادی داشت. روی مسائل و مشکلاتی متمرکز شده بودم که این دانش‌آموز جدید به وجود آورده بود؛ اما خانم برنارد به من گفت: «کایل، باید در هر دانش‌آموز نکتهٔ مثبتی رو پیدا کنی که واقعاً از اون خوشت بیاد. حتی اگر مدیریت و کنترل چیزهای دیگه سخت باشه، باید حداقل روی چیزی تمرکز کنی که برات اهمیت و ارزش داره. اگه بچه‌ها فکر کنن دوستشون نداری، چیزی ازت یاد نمی‌گیرن.»

من دانش‌آموزانم را باور دارم، البته نه به‌خاطر معلم‌بودنم. اعتقاد راسخ دارم که دانش‌آموزانم دنیا را تغییر خواهند داد. به تک‌تکشان گوشزد می‌کنم که حتی اگر برای جشن فارغ‌التحصیلی‌شان دعوت نشوم، باز هم هرطور شده در جشن حاضر می‌شوم. همیشه به آن‌ها می‌گویم: «روزی که در مراسم انتخابات به یکی از شماها رأی بدهم شادترین روز زندگی‌ام خواهد بود» و این حرف را واقعاً و از ته دل می‌گویم. دانش‌آموزانم را باور دارم چون آن‌ها را می‌شناسم. به استعدادهای آن‌ها پی برده‌ام و باید این استعدادها را شکوفا کنم تا شهر و دنیایمان جای بهتری شود.

انتخاب و تصمیم به یادگیری به سخت‌کوشی و اراده نیاز دارد و ما باید این دو ویژگی را در دانش‌آموزان به چالش بکشیم.

خوش‌بینی فقط دیدن نیمهٔ پر لیوان نیست. در یکی از مفاهیم روان‌شناسی خوش‌بینی و بدبینی یعنی این‌که هر فرد وقایع زندگی خود را چگونه توصیف می‌کند. افراد خوش‌بین معتقدند که می‌توان بر مشکلات زندگی غلبه کرد، درحالی‌که فرد بدبین مشکلات را دائمی و همیشگی می‌داند.

گاهی اوقات فکر می‌کنین نمی‌تونین کاری رو انجام بدین، اما حقیقت اینه که از پس اون کار برمی‌آیین.»

وقتی دانش‌آموزانم می‌گویند: «نمی‌تونم این کار رو انجام بدم» ناراحت نمی‌شوم. بلکه از فرصت به‌وجودآمده برای به‌چالش‌کشیدن تردید و نداشتن خودباوری آن‌ها استفاده می‌کنم و لذت می‌برم.

یکی از راه‌های کمک به دانش‌آموزان، برای ایجاد و توسعهٔ ذهنیت رشد، تغییر زبان گفت‌وگوی درونی دانش‌آموز با خود یا همان صدای ذهنیت آن‌ها است.

در ذهنیت ثابت، دانش‌آموزان معتقدند توانایی‌ها و هوششان ذاتی، مشخص و بدون تغییر است؛ پس یا آن توانایی و هوش را دارند یا ندارند. با وجود این، در ذهنیت رشد دانش‌آموزان درمی‌یابند که همهٔ افراد نه‌تنها می‌توانند توانایی‌هایشان را افزایش دهند، بلکه می‌توانند هوش خود را نیز ارتقا دهند.