بریده‌هایی از کتاب یوما

چشمان سرورم محمد امین می‌خندد و دریایی از محبت به پای بانویم می‌ریزد که بانویم او را به نخستین نجوای عاشقانه میهمان می‌کند: ـ خانه‌ام خانه توست و من کنیزت، یا روحی! بانویم می‌گوید و رخساره‌اش چون سیب سرخی می‌شود و سر به زیر می‌افکند و دندان بر لب می‌گذارد. سرورم، محمد امین، لحظه‌ای کوتاه خدیجه را می‌نگرد به نخستین نگاه عاشقانه. آنگاه چشم می‌بندد و می‌گشاید و با لبخندی گرم که در پسِ حیایی دلخواه، پنهانش می‌دارد و از هزار تهنیت خوش‌تر است، می‌گوید: ـ و رِزقی!

هنوز مانده تا به بانویم برسم که صدای هلهله‌ای دیگر برمی‌خیزد و غلامان، سراسر سرای را به نور مشعل‌ها منوّر می‌گردانند، عود می‌سوزانند، و طبق شربت و شیرینی و میوه می‌چرخانند. کنیزان بر مشت زنان دانه‌های انار می‌ریزند و درها را به روی ایتام بطحاء می‌گشایند تا در ضیافت مادرشان گل به دامانش ریزند. در آن میانه که شوری بر پاست و هر کس به شادی مشغول، من نزدیک بانویم خدیجه ایستاده و گوش تیز کرده‌ام.

پیداست سخن گفتن برایش دشوار است؛ اندکی مکث می‌کند و لحظه‌ای به عمرو نظر می‌افکند و او سری تکان می‌دهد. صفیه دست بر شانه بانویم خدیجه می‌گذارد و او ادامه می‌دهد: ـ و از خدایم می‌خواهم که عزتم بخشد در کنار بنده محبوبش محمد امین... صدای هلهله‌ای دیگر از آن سوی پرده در سرسرا می‌پیچد که ابوطالب و عمرو سخن از مهریه پیش می‌کشند و مقدارش را معلوم می‌کنند. طبق شیرینی را از روی کرسی برمی‌دارم و سوی میهمانان می‌روم.

ابوطالب به احترام عمرو، و احترام نام‌هایی که او بر زبان دارد دست بر سینه می‌گذارد و باز هم عمرو: ـ من از صمیم دل رضامند این پیوندم که در آن جز نیکی برای محمد و خدیجه و اطرافیان‌شان نمی‌بینم... کنیزکان از آن سوی پرده به تهنیت، چنان هلهله‌ای به پا می‌کنند که در تمام بطحاء می‌پیچد. آنگاه خدیجه که دوشادوش زنان به این سوی پرده آمده و در حضور ابوطالب سر از زمین برنمی‌گیرد، به سرخی گونه از شدت شرم می‌گوید: ـ به خداوند یکتا سوگند، رزقی به جز مهر را طالب نیستم...

عمرو دستی بر محاسن بلندش می‌کشد و عمامه بر سر راست می‌کند و چشم می‌دوزد به شیرینی‌هایی که در طبق: ـ اصل و نسب‌مان یکی است... نیز پدر شما، عبدالمطلب است، بزرگ قریش، دانا و ارجمند، مردی سوای دیگر مردان... چه کسی نیکوتر از نواده او که نیک‌مردی چون شما پدری‌اش کرده باشد... سر به زیر می‌افکند از عظمت ابوطالب: ـ می‌دانید که خویلد، پدر خدیجه، در جنگ کشته شده و او جز من کسی را ندارد... پدری‌اش نکرده‌ام، زیرا که او خود آن چنان است که بر مردان پیشی گرفته در شجاعت و تدبیر و توانمندی... فقط برایش عمویی بوده‌ام عموتر از سایر عموها... از چشمانش می‌خوانم که تنها طالب مهر است... و چه کس مهربان‌تر از محمد امین، پسر محبوب عبدالله و آمنه...

ابوطالب، با هیمنه‌ای که میراث عبدالمطلب است و او خود از پدرش هاشم به ارث برده، بر سریر صدف‌نشان نشسته و رو سوی عمرو سخن آغاز می‌کند: ـ ای برادر خویلد! برادرزاده ما، محمد پسر عبدالله به خواستگاری دختر بزرگ‌منش شما آمده... دختر ارجمندتان که آراسته است به پاکی و بخشندگی... و شهره است به عظمت و شکوه در تمام حجاز... دارایی محمد، حسن خُلق اوست و شهرتش به امانت‌داری در سراسر این بلاد... آیا رضایید به این وصلت؟