بریده‌هایی از کتاب زندگی و سلوک بانو مجتهده نصرت بیگم امین

مقام صبر همان طوری که حیات بدن بدون سر محال است بقاء ایمان هم بدون صبر محال است.

تقویت روح اگر خواهی روحانیت تو بزرگ شود و عقل تو قوی گردد بسیار مداوا و مراعات و مداومت کن بر پنج چیز: ۱- سکوت ۲- کم خوردن ۳- کم خوابی و شب زنده داری ۳- عزلت و کناره گیری ۵- دوام بر ذکر خدا.

خانم محبوبه گلستانیان از شاگردان و همکاران ایشان در دبیرستان، سجایای اخلاقی ایشان را به شرح زیر بر می‌شمارد: «روی مسأله اعتقادات و تزکیه نفس حساسیت فوق‌العاده داشتند. از بی حجابی و بی بند و باری متنفر بودند و بنده خود، این جمله را از ایشان شنیدم که فرمودند: «بی حجابی در دین پاره کردن اوراق قرآن است!» با همگان، چه دبیران و چه دانش آموزان و چه زیردستان، تواضع و فروتنی داشتند. ایشان مرتب می‌فرمودند: «کبر موجب هلاک آدمی است.»

مقام شکر شکر نتیجه و اثر بسیاری از اخلاق حمیده و صفات پسندیده انسانی است و متصفین به آن بسیار کم یابند این است که در سوره سبا آیه ۱۲ فرموده (وقیل من عبادی الشکور) یعنی کمی از بندگان من شاکر می‌باشند.

وظیفه مادر پس اگر میل داری اولاد به تو احترام گذارد و کمک حال تو باشد وی را به قانون اسلام آشنا نما وگرنه وقتی خود را بی نیاز و تو را شکسته و وبال خود دید، علاوه بر این که رعایت حق تو را نمی نماید، شاید آرزوی مرگ تو را می‌کشد و میل دارد راحت باشد.

پاره کردن حجاب در حقیقت پاره کردن اوراق قرآن است.

شیطان شیطان مسلط بر انسان نیست و سلطنتی بر بشر ندارد، چنان چه در قرآن مجید سوره ابراهیم آیه ۲۲ اشاره دارد از قول خود شیطان که در قیامت به پیروان خود می‌گوید: (ما کان لی علیکم من سلطان الا ان دعوتکم فاستجبتم لی فلاتلومونی و لومواانفسکم) من بر شما سلطنتی نداشتم همین قدر شما را دعوت بر خلاف کردم شما اجابت نمودید پس بایست خود را ملامت کنید نه مرا.

با تکمیل دروس حوزوی ایشان تألیف کتاب اربعین هاشمیه را آغاز نمود و با تکمیل و ارائه آن به علمای نجف توانست نظر آنان را نسبت به مدارج علمی خود جلب نماید بگونه‌ای که با توجه به ارزشمندی این کتاب علمای نجف از وی امتحان اجتهاد گرفته و ایشان به عنوان اولین زن که در جهان اسلام به مقام اجتهاد نائل آمده بود به دنیا معرفی شد.

مجتهده امین در طول دوران زندگی مشترک صاحب هشت فرزند گردید که هفت تن از آنها به مرگ زودرس مردند و تنها یک فرزند پسر برایشان باقی ماند که خود ایشان این واقعه را ابتلاء و آزمایش الهی توصیف می‌نمود.

ایشان بسیار متواضع و فروتن بودند، و با مهربانی و دلسوزی، دلشان می‌خواست به همه کمک کنند، کمک فکری، کمک علمی و کمک اخلاقی. نسبت ایشان با سی واسطه به امام علی بن ابی طالب (علیه‌السلام) می‌رسید. وی در بیان مقام و موقعیت خاندان عصمت و طهارت و منزلت و جایگاه آنان تلاش می‌کرد، به طوری که عشق و علاقه‌اش به مقام ولایت در کتاب «مخزن اللئالی فی مناقب مولی الموالی حضرت علی (علیه‌السلام)»، روشنگر این حقیقت است.

بدانید که اصول سعادت از سه چیز تحقق پذیر است: اول، ایمان کامل، دوم، اخلاق و صفات نیکو، سوم، اعمال خوب که مطابق باشد با دستورات شرع اسلام، و در تمام حالات، در خوشی و غم، در صحت و مرض، در نعمت و بلا، به دل و زبان شکرگذار حق و گویای ذکر او باشید و در همه حال مراقب حال خود باشید و احکام و دستورات شرع مطهر اسلام را محترم دارید و راضی نشوید ساعتی از عمر شما بیهوده و یا در گناه صرف شود و مرتکب نافرمانی حق تعالی گردد و نیز توصیه می‌کنم شما را که در تحصیل معرفت و شناسایی حق تعالی کوشش کنید و محبت آن یگانۀ معبود را در قلب خود بپرورانید، زیرا یگانه چیزی که باعث سعادت و رستگاری است، معرفت به خدای تعالی و دوستی و محبت آن خرد ازلی است و تمام بدبختی‌ها و بلاها ناشی از جهل و فقدان معرفت است.

انسان تا ساکت نباشد نمی تواند فکر کند، پس کم گویی مقدمه فکر است و کم حرف زدن عقل را زیاد می‌کند و قلب را جلا می‌دهد و انرژی بدن و قوه مغناطیسی باطنی را نگاه می‌دارد.

همواره در خلال سخنرانی‌ها سخنانی بدین مضمون می‌فرمودند: «لا مؤثر فی الوجود الا الله» ، «تزکیه از تعلیم مهم‌تر است» ، «خلوص نیت داشته باشید» ، «علوم بدون تهذیب نفس، حجاب است» ، «مواظب باشید عبادت شما از ریا به دور باشد.» ، «قدر جوانی خود را بدانید و اکنون که جوان هستید عبادت کنید.» ، «مظاهر فریبنده دنیا شما را نفریبد.» ، «مراقب باشید دنیا هدف نباشد، بلکه مقدمۀ آخرت شما باشد.» ، «سعی کنید محبت و رضای خدا را جلب کنید.» ، «مبادا هوای نفس شما بر عقلتان چیره شود.»

ایشان برای گسترش و تسریع این کار با تألیف کتب مذهبی و اخلاقی که سرتاسر آن توصیه اخلاقی و انزار بود درصدد برآمد راه جدیدی پیش روی بانوان کشور بگشاید. کتاب «روش خوشبختی و توصیه به خواهران ایمانی» ، «سیر و سلوک در روش اولیاء» و «ترجمه تهذیب الاخلاق و تطهیر الاعراق ابن مسکویه» همگی در همین راستا تألیف گردیدند. همچنین در کتاب اربعین هاشمیه که شرح چهل حدیث است ده حدیث مفصل در مورد اخلاق آمده و ایشان به شرح آن‌ها پرداخته است. ایشان طی این شرح بهترین روش‌های زندگی خوب و سعادتمند را توضیح داده و توصیه نموده است. دیدگاه مترقی و جامع این بانوی بزرگوار نشأت گرفته از مطالعات مذهبی در کنار مطالعات ایشان در علوم معقول و فلسفه است. ایشان چنان که از نوشته‌های‌شان برمی‌آید به شدت از انجماد فکری و تحجر به دور بودند و به همگان توصیه می‌نمودند که از اینها فاصله بگیرند. ایشان بر مزیت تعقل و تطبیق اعمال با منطق و عقل تأکید داشتند و به همان اندازه بر شرع و مکتب تأکید می‌گذاردند و لذا اعتدال در شرع و پرداختن به آن به دور از افراط و تفریط را هدف خود قرار داده بودند.

آغوش مادر در چگونگی اخلاق فرزند دخالت کلی دارد

اگر خواهی روحانیت تو بزرگ شود و عقل تو قوی گردد بسیار مداوا و مراعات و مداومت کن بر پنج چیز: ۱- سکوت ۲- کم خوردن ۳- کم خوابی و شب زنده داری ۳- عزلت و کناره گیری ۵- دوام بر ذکر خدا.

منبع تمام خیرات و خوبی‌ها و منشأ تمام شرور و بدبختی‌ها نفس تو است.

مقام اهل بیت باید دانست و اقرار نمود که با آن که ذوات مقدسه محمد (ص) دارای مقام کلیه الهیه می‌باشند و نزدیک‌ترین خلقند به حق تعالی، و قطب دایره وجود و واسطه در فیوضات و سر کائنات می‌باشند، و بایست به دل و جان آنها را دوست داریم، و اوامر و نواهی آن‌ها را بپذیریم و تابع آنها باشیم که عبادت و بندگی حق تعالی بدون محبت و ولایت آنها قبول نمی گردد لکن بایستی ملتفت باشیم که آن ذوات مقدسه را در عبادت و بندگی با خدا شریک نگردانیم که مشرک در مقام عبادت خواهیم شد.

«لیس العلم بکثرة التعلم انما نور یقذفه الله فی قلب من یشاء من عباده. باید دید خدا چه دلی می‌خواهد و دوست دارد که علم و حکمت را به او افاضه فرماید؟ آن دلی را دوست دارد که قلب سلیم باشد، یعنی از رذایل و محبت دنیا و معصیت و هرچه غیر خداست پاک شده باشد.»

دلیل عقلی بر ترغیب دعا و فضیلت آن بلکه بر وجوب آن، این است که به وسیله دعا ضرر از انسان دفع می‌گردد و البته با وجود توانایی، رفع ضرر از خویشتن واجب است.