بریده‌هایی از کتاب روش تحقیق به زبان ساده

در رویکرد تفسیرگرایی نظریه‌ای قدرتمند است که بوسیله افراد معمولی قابل استفاده باشد. به عبارتی دانش عرفی برتر از علم است.

در پارادایم تفسیری پژوهشگر عضوی از سازمان و یا مورد پژوهش است.

«فرضیه حدس هوشمندانه محقق درباری پاسخ به سؤال پژوهش است. فرضیه پاسخی غیرقطعی به مسئلهٔ پژوهشی است که بیان‌کننده شکلی از رابطه بین متغیرهای مستقل و وابسته است».

سؤال تحقیق منعکس‌کننده مسئله تحقیق است. سؤال تحقیق همان بیان مسئله است که به‌صورت تک جمله‌ای بیان می‌شود. سؤال به گونه‌ای بیان می‌شود که بتوان از طریق آزمایش به آن پاسخ داد. سؤال باید مختصر، واضح و هدفمند باشد. در پی پاسخگویی به سؤالات زیر است: چرا می‌خواهید بدانید؟ این چه اهمیتی دارد؟ چه کسی می‌خواهد بداند؟

برای حل مشکل ابتدا باید مشکل را به مسئله تبدیل کرد. برای این کار ابتدا باید وضعیت موجود را بررسی کنیم. سپس مشخص کنیم که وضعیت مطلوب ما چیست و چه باید باشد. در ادامه باید راهکارهایی برای تغییر وضعیت موجود و رسیدن به وضعیت مطلوب جستجو کنیم و از میان آن‌ها، مناسب‌ترین راهکار را انتخاب کنیم (این مرحله آخر، همان‌چیزی است که به آن تصمیم‌گیری گفته می‌شود).

مشکل «دیده» می‌شود؛ اما مسئله «تعریف» می‌شود. بسیاری از مشکلات وجود دارند که اصلاً دیده نمی‌شوند. هنر ما در زندگی شخصی و در محیط کار این است که مشکلات را ببینیم و به آن‌ها توجه کنیم. مثلاً ممکن است در رابطه عاطفی میان دو نفر یا در یک سازمان، مشکل وجود داشته باشد؛ اما یکی از این دو نفر، اصلاً متوجه نشده که مشکلی وجود دارد. همین که فرد، متوجه می‌شود که جایی از این رابطه می‌لنگد و همه چیز، خوب و مطلوب نیست، به مشکل در رابطه، توجه کرده است. توجه به مشکل بسیار مهم است و اگر مشکل را نبینیم، به احتمال زیاد آن مشکل عمیق‌تر، گسترده‌تر و پیچیده‌تر می‌شود و در آینده ما را با مشکلات بزرگتر و جدی‌تری روبرو خواهد کرد.

تبیین: تبیین یک پدیده معلوم ساختن علت آن است یعنی امری که همیشه بر آن مقدم است.

توصیف: مستلزم به نمایش گذاشتن دقیق یک پدیده می‌باشد که باید متغیرهای موجود شناسایی و سپس میزان وجود آنها مشخص گردد.

درک علمی مستلزم چهار هدف است که عبارتند از توصیف، تبیین، پیش‌بینی و کنترل.