بریده‌هایی از کتاب تکنوکراسی

دولتمردان تکنوکراتِ زمان سازندگی با طرح اینکه حکومت به کارشناس احتیاج دارد و کارشناسان باید حکومت کنند به نوعی دعوی حکومت تکنوکرات‌ها را مطرح کردند. البته که آن پروژه با شکست مواجه شد.

اگر شما مهندس و پزشکی داشته باشید که علوم غربی را می‌داند و در عین حال نگاه انتقادی به آن دارد، کمبودهای آن را بشناسد و بتواند از آن عبور کند و مقهور آن نباشد، تکنوکرات نیست. تکنوکراسی این است که شما تصور کنید چون مثلاً در غرب مطبوعات را این‌طور می‌سازند که مردم خوششان بیاید و سرگرم شوند در غرب مبنا سرگرمی و... است پس ما هم بیاییم اینجا همین را اجرا کنیم و بگوییم این هم دانش جهانی است

یا مثلاً مهندس بازرگان نماز شب می‌خواند. این را امام تصریح می‌کنند، زمانی که آن‌ها و مهندس بازرگان در ماجرای حمله به قصاص قرآنی پشت جبهه ملی قرار می‌گیرند ۱۳۶۰ می‌فرمایند: آقا شما که نماز شب‌خوان هستید، شما چرا پشت جبهه ملی رفته‌اید و به قصاص حمله می‌کنید؟

بنیانگذاران مجاهدین خلق در سال ۱۳۴۴ حنیف‌نژاد، سعید محسن و بدیع‌زادگان بودند که هیچ کدام را نمی‌توانید بگویید مسلمان نبودند، همهٔ آنها روزه می‌گرفتند، نماز می‌خواندند، اما بینش مهم است. اگر با ایشان حرف می‌زدید، اندیشه ترقی، تئوری تکامل، شناخت دیالکتیکی و درک ماتریالیستی تاریخ را با حذف عنصر به قول خودشان ماتریالیستی آن قبول داشتند. بینش آن‌ها مدرنیستی بود.

در قالب این علوم به شما معیار می‌دهند که با آن، نظام ولایت فقیه و آرمان‌گرا تبدیل به نظام سرکوبگر و توتالیتر می‌شود؛ یعنی محتوا و جوهر علم غربی این‌گونه است. در علوم سیاسی همین است، در روان‌شناسی هم همین است. یک مثال ساده در روان‌شناسی این است که آن‌ها از همان ابتدا در بنیان‌های فکری و تعریفی که از انسان مطرح می‌کنند، انسان را ادامه مسیر نظریهٔ تکامل یا ترانسفورمیسم بیولوژیک می‌دانند.

در واقع سروش در نظام دانشگاهی ما به خصوص در حوزه علوم انسانی، یک فضای اختناق‌آلود و استبدادی ایجاد می‌کند که خلاقیّت‌کُش است. هر نوع نگاه انتقادی را نابود می‌کند و کاملاً بر مبنای ترویج مشهورات مدرنیستی علوم انسانی غرب بنا شده است.

«مستضعفین» که در فرمایشات امام (ره) مکرر می‌آمد را تبدیل به لفظ «اقشار آسیب‌پذیر» کردند. نگاه را عوض کردند و روح انقلابی و آرمان‌گرای مستضعف و روح دینی این واژه را گرفتند و آن را تحقیر کردند. این قشر موثر را، توی سَرَش زدند که آسیب‌پذیری و گذاشتند جایی که حالا باید ما به تو توجه کنیم! تحت عنوان کارشناس، نگاه مبتنی بر تعهد را به نگاه مبتنی بر تخصص آن هم تخصصی که از آن باید حتماً تکنوکرات‌ها نتیجه گرفته شوند، تبدیل کردند. واژه‌های «برادر» و «خواهر» را تبدیل به واژهٔ سکولار و تکنوکراتیکِ «شهروند» کردند. این واژه‌ها فقط یک واژه نیستند، ادبیات و هویت خاص خود را دارند.

یعنی این حس را منتقل کنند که انقلاب‌ها همیشه شکست می‌خورند، فرزندان خود را می‌بلعند، همیشه به استبداد و دیکتاتوری منجر می‌شوند، به آرمان‌های خود خیانت می‌کنند و.... اما چون سروش و شاگردان وی نمی‌توانستند مستقیم چنین مکتوباتی داشته باشند چون نقاب نفاق داشتند و تحت عنوان انقلابی حرکت می‌کردند و اگر این نقاب را کنار می‌زدند همهٔ موقعیت‌ها را از دست می‌دادند و کارکردشان هم از دست می‌رفت بنابراین بازار ترجمهٔ این‌گونه آثار را گسترش دادند.