بریده‌هایی از کتاب بحران در جامعه شناسی؛ نیاز به داروین

درست یا غلط، مارکس مبارزهٔ طبقاتی را همچون تنازع انسان برای بقا و از این جهت مکانیسم بی‌همتای بشری در تکامل در نظر می‌گرفت. از این جهت، عجیب است که ببینیم دقیقاً جامعه‌شناسان مارکسیسیت خصمانه‌ترین حملات را به نظریهٔ داروینیسم دارند.

«زندگی کردن در کنار هم پدیدار می‌شود؛ چرا که به‌طور میانگین منافع بیشتری را به نسبت زندگی جداگانه برای تک‌تک افراد فراهم می‌آورد (اسپنسر، ۱۸۹۲-۱۸۹۳؛ یک، ۱۳۴).

در تفکر اجتماعی دغدغهٔ تغییر و تحول بسیار کهن است. با این حال، متفکران معدودی هستند که بیشتر از مارکس و اسپنسر برای این مسئله اهمیت قائل شده باشند.

درست یا غلط، مارکس مبارزهٔ طبقاتی را همچون تنازع انسان برای بقا و از این جهت مکانیسم بی‌همتای بشری در تکامل در نظر می‌گرفت. از این جهت، عجیب است که ببینیم دقیقاً جامعه‌شناسان مارکسیسیت خصمانه‌ترین حملات را به نظریهٔ داروینیسم دارند.

۱. مطالعهٔ شایستهٔ بشر مطالعهٔ تغییر است؛ ۲. ابزارهای مناسب برای مطالعهٔ تغییر بررسی رقابت‌ها و منازعات است. ۳. اگر شما در صدد درک نیروهای تاریخ هستید، از این نپرسید که مردم به چه فکر می‌کنند، از این بپرسید که آن‌ها چه می‌کنند.

اگر ما در پی درک رفتارهای انسانی باشیم، باید به جای گوش فرادادن به آنچه آن‌ها می‌گویند، با مشاهدهٔ آنچه که مردم انجام می‌دهند، آغاز کنیم.

ایده‌های فلسفی به نحو اجتناب‌ناپذیری ایده‌های گروه‌های مسلّط مانند طبقات حاکم هستند.

ایده‌های فلسفی به نحو اجتناب‌ناپذیری ایده‌های گروه‌های مسلّط مانند طبقات حاکم هستند.

اگر مقصود از نظریه، روابط تجربی‌ای است که به‌راحتی قابل پیش‌بینی و به قدر کافی عام هستند که بتوان آن‌ها را در بیش از یک موضوع اِعمال کرد، در واقع تاکنون هیچ نظریهٔ علوم اجتماعی‌ای تولید نشده است؛ یعنی اگرچه ممکن است آن‌ها از قوانین جامعه‌شناختی صحبت کنند، اما این قوانین نه واقعی‌اند و نه واقعی تلقی می‌شوند. جدایی گسترده‌ای میان نظریه و روش وجود دارد و حتی آمار ما __یعنی بخش عمده‌ای از «روش‌شناختی» ما__ عمدتاً از دیگر رشته‌هایی همچون اقتصاد و زیست‌شناسی وارد شده است که اغلب بیش از آگاهی‌بخشی به خوانندگان موجب سردرگمی آن‌ها شده است.

به بیان مختصر، می‌توان بحران را این‌گونه توصیف کرد: جامعه‌شناسی در تولید مجموعهٔ مشخصی از دانشِ قانوناً سازمان‌یافته برای هدایت پیشرفت انباشتی و بیشتر علم ناکام بوده است. در همین زمان، حوزه‌هایی که پیش‌تر یا در حال حاضر مورد ادعای جامعه‌شناسان است، به‌طور روزافزون توسط تعدادی از مکاتب یا برنامه‌ها همانند مددکاری اجتماعی، ارتباطات، مدیریت تجاری، عدالت جنایی و مطالعات شهری تصاحب می‌شود. موضوع خطرناک‌تر برای استمرار بقای ما این است که جامعه‌شناسی را دیگر رشته‌های بااعتبارتر علوم اجتماعی هضم کرده‌اند؛ رشته‌هایی مانند «انسان‌شناسی» و «روان‌شناسی»، همچنین شاخه‌های مختلف رفتاریِ زیست‌شناسی تکاملی که مرزهای انقلاب کنونی در علوم رفتاری را شکل می‌دهند. این تجاوز با انزوایِ خودخواسته و فزایندهٔ جامعه‌شناسی از مجموعهٔ رشته‌های تکاملی که حرفهٔ آن‌ها مطالعهٔ علمی رفتار بشر است، تشدید شده است.