بریده‌هایی از کتاب دوباره فکر کن

مردم پزشکی را می‌خواهند که استخوان‌های شکسته‌شان را درست کند، ولی وقتی پای مشکلات ذهنی وسط می‌آید، اغلب به جای راه‌حل، دنبال همدردی هستند.

وقتی سعی داریم افراد را عوض کنیم، گوش دادن سخت می‌شود. حتی با بهترین نیات نیز ممکن است به‌راحتی مثل واعظ روی منبر برویم، مثل دادستان دنبال بحث‌های پایانی باشیم یا مثل سیاستمدار وعده و وعید دهیم.

«همه باید از سر کنجکاوی سؤالاتی کنیم که هدف‌شان تثبیت، نجات، نصیحت، اقناع یا اصلاح نیست. باید به اظهار صریح افکار طرف مقابل کمک کنیم.»

سخنرانی جف موفقیت‌آمیز نبود. من‌من‌کنان به مسایلی اشاره کرد و نتوانست هیأت مدیره را به جهت‌گیری شرکت خوش‌بین کند.

چند هفته بعد، جف در جلسهٔ مدیران برای نخستین بار دربارهٔ چشم‌انداز شرکت صحبت کرد. وقتی این ماجرا را شنیدم، به خودم افتخار کردم: توانستم قلدر منطقی درونم را مغلوب کنم و جف را به سمت یافتن انگیزهٔ خودش سوق دادم.

گاهی افراد توصیه‌ای را نادیده می‌گیرند، ولی دلیلش مخالفت با آن حرف نیست. فقط در مقابل فشار مقاومت می‌کنند و حس می‌کنند شخصی دیگر تصمیمات‌شان را کنترل می‌کند.

به جای اظهار نظر، از او خواستم جنبه‌های مثبت و منفی این رابطه را برشمارد و ببیند به پای خواسته‌هایش از یک شریک زندگی می‌رسد یا نه. آن رابطه را از سر گرفت. آن گفت‌وگو مثل جادو بود، چون سعی نکردم مجابش کنم و حتی توصیه‌ای هم نکردم.

روزی یکی از دوستانم از من مشورت خواست تا تصمیم بگیرد با نامزد سابقش آشتی کند یا خیر. به نظرم ایدهٔ خوبی بود، ولی در مقامی نبودم که برایش تصمیم بگیرم.

مصاحبهٔ انگیزشی سه تکنیک کلیدی دارد: . از سؤالات بازپاسخ استفاده کنید. . از گوش دادن انعکاسی بهره بگیرید. . روی میل و توانایی فرد برای تغییر تأکید کنید.

شما: انگار خیلی هم به ولدمورت مطمئن نیستی. پس چرا از او دست نمی‌کشی؟ عمو: می‌ترسم مرا بکشد.

روان‌شناسان دریافتند بسیاری از عقاید ما بدیهیات فرهنگی هستند: یعنی بسیار رایجند، ولی به‌ندرت زیر سؤال می‌روند. اگر نگاه دقیق‌تری به آن‌ها بیندازیم، اغلب می‌فهمیم بنیان محکمی ندارند. کلیشه‌ها تمامیت ساختاری یک کشتی محکم را ندارند. بیش‌تر شبیه برج لرزانی هستند که قطعات کمی دارد و بعضی از عناصر اصلی را ندارد. گاهی یک حرکت کوچک برای ویرانی‌اش کافی است.

وقتی افراد به این می‌اندیشند که شرایط متفاوت منجر به شکل‌گیری عقاید متفاوت می‌شود،

تفاوت این سؤالات خلاف واقع در این است که از افراد می‌خواهند ریشهٔ عقایدشان را کاوش کنند و نسبت به دیگر گروه‌ها تجدید نظر کنند.

تا این‌جا از قهرمانان مناظره و مذاکره‌کنندگان خبره یاد گرفتید پرسش، افراد را به بازاندیشی به استنتاج‌های‌شان ترغیب می‌کند

برای فعال‌سازی تفکر خلاف واقع، باید سراغ چنین سؤالاتی بروید: اگر سیاه‌پوست، لاتین‌تبار، آسیایی یا جزء بومیان آمریکا بودید، کلیشه‌های‌تان چه فرقی با الان داشتند؟

وقتی می‌فهمیم به‌راحتی ممکن بود کلیشه‌های متفاوتی داشته باشیم، بیش‌تر به سمت تغییر دیدگاه‌های‌مان کشیده می‌شویم

۱. تجربه: کودکی با موی تاج‌خروسی دوچرخه‌ام را دزدید. ۲. تشکیل کلیشه: بچه‌هایی با موی تاج‌خروسی دزدند. ۳. تجربه‌ای جدید: کودکی با موی تاج‌خروسی به من محبت می‌کند. ۴. زیر سؤال بردن کلیشه: شاید بچه‌هایی با موی تاج‌خروسی خیلی بد نباشند؟! ۵. زیر سؤال بردن کل کلیشه: نمی‌توان کودکان را بر اساس ظاهرشان قضاوت کرد.

افراد توانستند وجوه مثبت رقیب را ببینند، ولی زمانی خصومت کم‌تری نشان دادند که فهمیدند این رقابت چه‌قدر احمقانه است. به این فکر کردند که تنفر از دیگران به خاطر دلایلی مسخره، چه حسی دارد. پس دریافتند این تعارض پیامدهایی واقعی دارد و انزجار از طرف مقابل همیشه بامزه و سرگرم‌کننده نیست.

به نظرم خیلی احمقانه است به خاطر فلان تیم ورزشی از کسی متنفر باشیم. حالا که فکرش را می‌کنم دلم می‌خواهد در احساساتم نسبت به بعضی از هواداران تجدید نظر کنم. اگر کسی به‌خاطر تیم محبوبم از من متنفر شود، به نظرم کارش عادلانه نیست. مثل نوعی تعصب است، چون صرفاً بر اساس یک مسئله قضاوتم می‌کند و تنفر می‌ورزد.

در کارگاه‌های حل مسئله، به هم اعتماد می‌کردند، ولی همچنان به کلیشه‌های گروهی می‌چسبیدند.