بریده‌هایی از کتاب آشنایی با هنر تفکر راهبردی

«اینکه وطن‌پرستی "آخرین دست‌آویز فرومایگان" است صرفاً به این سبب نیست که گاهی رفتارهای رذیلانه به نام وطن‌پرستی انجام می‌شود... بلکه بدین جهت است که تب‌وتاب وطن‌پرستی می‌تواند تمام فضایل اخلاقی را نیست و نابود کند.» رالف بارتن پِری

فرد سلطه‌پذیر در ازای چیزهایی مثل امنیت، حفاظت، یا پیشرفت، تسلیم دیگران می‌شود. او آزادی خود را با هوای رسیدن به چنین چیزهایی (واقعی یا خیالی) تاخت می‌زند. سلطه‌پذیر استاد مظلوم‌نمایی است. مشخصه‌های فرد سلطه‌پذیر معمولاً عبارت است از چاپلوسی و اطاعت که اغلب ملازم نوعی احساس حقارت، بی‌کفایتی، و رنجش‌خاطر است. سلطه‌پذیر به‌واسطهٔ اطاعت چاپلوسانه، نوعی قدرت اثرگذاری غیرمستقیم (بر سلطه‌گر) به دست می‌آورد. جالب است که سلطه‌پذیران باهوش گاهی بر سلطه‌گران بی‌تجربه «تسلط» می‌یابند.

«خردمندان و خوبان از میان همهٔ دانش‌ها، بیش از همه به دنبال شناخت خویشتن‌اند.»

بسیاری از مردم زندگی‌شان را صرف نگرانی دربارهٔ مشکلات می‌کنند به‌جای اینکه برای حل آن‌ها تلاش کنند.

«انسانی که ارباب خود نباشد، آزاد نیست» اپیکتتوس

از خود بپرسید که چقدر برای‌تان مهم است که آدمِ خودتان باشید، برای خودتان فکر کنید، و اختیار زندگی‌تان در دست خودتان باشد. اصرار بر اینکه آزاد هستید شما را آزاد نمی‌کند. آزادی با تشخیص میزان بردگی و اطاعت در برابر آداب و رسوم اجتماعی، قوانین، و ایدئولوژی آغاز می‌شود.

متفکرانِ خوب اگر تفکر بهتری پیدا کنند این تمایل را دارند که تفکرشان را عوض کنند.

تا وقتی مستقیماً با مشکلات زندگی‌تان که علت این احساسات منفی است روبه‌رو نشوید، و تا وقتی کاری برای تغییر دادن شرایط نکنید، احساسات منفی از بین نخواهند رفت.

واقعیت این است که احساس استثنا بودن اصلاً استثنایی نیست. اتفاقاً معمول همین است. آنچه استثناست ــ و البته نادر ــ تشخیص این نکته است که ما استثنایی نیستیم، که مثل همهٔ آدم‌های دیگر افراد خودمحوری هستیم که خود را فریب می‌دهیم.

واقعیت این است که احساس استثنا بودن اصلاً استثنایی نیست. اتفاقاً معمول همین است. آنچه استثناست ــ و البته نادر ــ تشخیص این نکته است که ما استثنایی نیستیم، که مثل همهٔ آدم‌های دیگر افراد خودمحوری هستیم که خود را فریب می‌دهیم.

«تفکر آشفته اولین قدم به سوی زندگی آشفته است.»

قدرت‌های مستقر از ما می‌خواهند منفعلانه بپذیریم وضع موجود فکری، سیاسی یا اقتصادی «هرچند ایده‌آل نیست» اما طبیعی است، و تلاش برای تغییر یا بیهوده است یا به آشوب بی‌پایان و در نهایت بدتر شدن اوضاع می‌انجامد.

چه می‌شود که ما خود را بحق می‌دانیم حتی وقتی شواهد عینی ثابت می‌کنند در اشتباهیم؟

انگار ما نه حاکم بر ذهن خود، که بندیِ آن هستیم.