پرفروش‌ترین کتاب‌های جهان

«پرفروش‌ترین کتاب جهان»، «پرفروش‌ترین کتاب تک‌جلدی تاریخ» و «پرفروش‌ترین کتاب تک‌جلدی انگلیسی‌زبان»؛ این‌ها عنوان‌هایی است که کتاب داستان دو شهرِ چارلز دیکنز رمان‌نویس افسانه‌ای انگلیسی به خود اختصاص داده است. تا امروز بیش از دویست میلیون نسخه از این کتاب به فروش رسیده است.

«داستان دو شهر» در سال ۱۸۵۹ در قالب یک کتاب به چاپ رسید. دیکنز در سال‌های تغییر و تلاطم زندگی‌اش، داستانی در بستر انقلاب نوشت. داستانی که از سال‌های پیش از انقلاب فرانسه، در شهرهای لندن و پاریس آغاز می‌شود، به‌طور موازی در این دو شهر ادامه پیدا می‌کند و به انقلاب و حوادث پساانقلاب می‌رسد. داستان در بطن زندگی مردمان، با محوریت شخصیت‌هایی متفاوت اتفاق می‌افتد، همان‌گونه که انقلاب شکل می‌گیرد؛ پدیده‌ای برآمده از شکاف‌ها و تاریکی‌ها، دردها و سرخوردگی‌ها، با امید و آرزوهای بزرگ، که گاهی آبی می‌شود بر آتش ناکامی‌ها و گاهی سیلی که کوچک‌وبزرگ را با خود می‌برد. گاهی شعله‌ای گرمابخش می‌شود و گاهی آتشی که تروخشک را با هم می‌سوزاند. 

«شازده کوچولو»، کتابی ساده و در عین‌حال فلسفی، داستانی برای کودکان و مناسب احوال بزرگان، برآمده از غرب و پر از مفاهیم عرفان شرقی، کم‌حجم اما آن‌قدر عمیق است که ذهن را پس از کاوش در آن، یارای فراغت از آن نیست. چه جملاتی که در وصف «شازده کوچولو» نمی‌توان گفت و چه نکات نغزی که پس از هر بار خواندنش، به ذهن نمی‌آید.

یک روز در ذهن «آنتوان دو سنت اگزوپریِ» خلبان، پس از فرود اضطراری در بیابان، جرقه‌ی داستانی زده شد که شعله‌هایش امروز، هشتادسال پس از انتشارش در سال ۱۹۴۳، هنوز فروزان است. آن‌قدر خارج از زمان و مکان است، که تاریخ و جغرافیا را به‌طرزی کم‌سابقه درنوردیده است. بیش از هر کتابی ترجمه شده، بیش از هرکتابی خوانده شده و از لحاظ فروش، در صدر ادبیات داستانی فرانسوی‌زبان است. کتاب را که خواندید، زمزمه‌های شازده کوچولوی به‌زمین‌آمده از سیارک دوردست، تا هستید با شما خواهد بود؛ همان‌گونه که این داستانِ جاودان، تا دنیا دنیاست، خواهد بود و هر روز جلوه‌ای نو خواهد داشت.

فهرستی از پرفروش‌ترین کتاب‌های دنیا نیست، که نام «آگاتا کریستی» در آن نباشد. نویسنده‌ای که با رمان‌های مهیجش، رکوردهای مختلفی را ثبت کرد و کتاب‌هایش به زبان‌های متعددی برگردانده شد. او را «ملکه‌ی جنایت» لقب داده‌اند. کتاب «آنگاه هیچ‌کس نماند» که با عنوان «ده بچه زنگی» نیز به فارسی ترجمه شده است، محبوب‌ترین کتاب کریستی و در بالاترین رده‌ها در فهرست پرفروش‌ترین کتاب‌های تاریخ است. این رمان برای کریستی نیز خیلی عزیز بود، چراکه برای نگارش آن زحمت بسیار به جان خرید و هنری ویژه به خرج داد.

«تالکین» نویسنده‌ای زبان‌شناس و عاشق اختراع زبان بود. آن‌قدر که همان زبان‌های برساخته‌ی او، بستری برای نوشتن پرفروش‌ترین کتاب‌های تاریخ شد. کتاب «هابیت» یکی از آن‌هاست که پس از تولید اقتباس سینمایی از آن، بیش‌ازپیش بر سر زبان‌ها افتاد و محبوب‌تر شد.

تالکین در آثارش، ازجمله در این کتاب، سرزمین و قوم و زبان اختراع کرده است. یکی از این نژادها، هابیت‌هایند که موجوداتی ریزنقش، شاد، سرخوش و کشاورز هستند. یکی از هابیت‌ها اما سودای دیگری در سر دارد. او  «بیلبو بگینز» نام دارد که همراه با گاندولف جادوگر و گروهی از دورف‌ها (یکی دیگر از نژادهای اختراعی تالکین) به سفری سخت و هراس‌انگیز می‌رود.

دخترکی پس از کنجکاوی به درون کمد می‌رود و از کمد وارد دنیایی افسانه‌ای می‌شود. تصویر جذابی که احتمالا در ذهن بسیاری از مخاطبان در قالب یک مجموعه‌ی تلویزیونی قدیمی تداعی می‌شود؛ تصویری که ایده‌ی اولیه‌ی شکل گرفتن مجموعه کتابی است که «سرگذشت نارنیا» نام گرفت. مجموعه رمانی از «سی.اس. لوئیس» نویسنده‌ی ایرلندی، که اولین جلد آن، «شیر، ساحره و کمد لباس» در سال ۱۹۵۰ منتشر و به یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های دنیا تبدیل شد.

«سانتیاگو»، چوپان اسپانیایی، در خواب محل دفن گنجی را در حوالی اهرام مصر می‌بیند. در خیال گنج دیار خود را ترک می‌کند و به سفر می‌رود. سفری دور برای آرزویی که محل تحقق آن، آن‌قدرها که گمان می‌کرد، دور نبود؛ «و این گنج آن‌قدرها که گمان می‌کنیم، دور نیست». این داستان یا به‌تعبیر بهتر پیام داستان کتاب «کیمیاگر»، اثر پائولو کوئلیو است. رمانی که در سال ۱۹۸۸ درآمد و به فهرست پرفروش‌ترین کتاب‌های تاریخ پیوست. کتابی با مضامین عرفانی که برخی مدعی تأثیرپذیری نویسنده‌ی آن از مولوی شده‌اند.

کمتر لیستی از کتاب‌های محبوب، پرفروش، تحسین‌شده توسط منتقدان و نویسندگان یا چیزهایی شبیه به این، وجود دارد، که «ناطور دشت» در آن نباشد. رمانی که لیاقت این‌همه تحسین و قدردانی و ارزش چندین و‌ چندبار معرفی شدن را دارد، تا همه، یک‌بار هم که شده تهیه‌اش کرده یا اگر دارندش شروع به خواندنش کنند. داستان پیچیده‌ای هم نیست، نوجوانی به‌نام «هولدن کالفیلد»، از مدرسه به دلیل ضعف مفرط تحصیلی اخراج می‌شود. تا نامه‌ی اخراج به والدینش برسد، سه روز فرصت دارد. آن سه روز می‌شود سه روز سرگردانی و سفر. سفری غریب، حوادثی غریب، احساساتی غریب و پایانی غریب. اتفاقی فراتر از واقعیت نمی‌افتد، رنگی از جادو نیست، اما کلمات ساده‌ی هولدن هفده‌ساله درحالی‌که این سه روز را در یک مرکز درمانی برای کسی تعریف می‌کند، یکی از مهم‌ترین رمان‌های قرن بیستم را برآورده است. یکی از پرفروش‌ترین رمان‌های تاریخ، که سلینجر دوری‌گزیده از خلق را، به یکی از محبوب‌ترین نویسندگان دنیا تبدیل کرد.

«پل‌های مدیسن کانتی»، رمانی از اواخر قرن بیستم است که توانسته با فروشی میلیونی، در فهرست پرفروش‌ترین کتاب‌های دنیا قرار بگیرد. رمانی عاشقانه از «رابرت جیمز والر»، که در سال ۱۹۹۲ منتشر و اقتباس سینمایی آن در سال ۱۹۹۵ با کارگردانی و بازیگری «کلینت ایستوود» و نقش‌آفرینی جاودان «مریل استریپ» ساخته شد. «پل‌های مدیسن کانتی» داستانی عاشقانه اما متفاوت دارد.

«فرانچسکا» مادر و همسری روستایی است که دل به عشق عکاسی می‌بندد که برای یک پروژه‌ی کاری به روستای آن‌ها سفر کرده است. این عشق کوتاه‌مدت، اثری عمیق و ماندگار بر زندگی فرانچسکا می‌گذارد. سفر به مدیسن کانتی همراه با «رابرت جیمز والر»، تجربه‌ای متفاوت و به‌یادماندنی خواهد بود.

«بن‌هور» یکی از رمان‌های محبوب با زمینه‌ی مذهبی است. رمانی از «لیو والاس»، ژنرال جنگ‌های داخلی آمریکا، که در سال ۱۸۸۰ به نگارش درآمد. داستان جوان اشراف‌زاده‌ای به‌نام «بن‌هور» که در پی خیانت دوستش به بردگی می‌رود و مادر و خواهرش نیز به سیاه‌چال می‌افتند. «بن‌هور» روزگار سختی را می‌گذراند و سخت در پی انتقام است. در این اثنا اتفاق مهمی برایش می‌افتد و بخت با او یار می‌شود. کمی بعدتر سرنوشت بن‌هور، انتقام از دوست پست خائن و نجات مادر و خواهر بیمارش با ظهور مسیح گره می‌خورد.

«شما می‌توانید خود را تغییر دهید و کامروا شوید، این هم راهش»؛ این مبنای فکری «لوئیز هی»، نویسنده‌ی آمریکایی، در نوشتن کتاب «شفای زندگی» است. کتابی از دسته‌ی خودیاری، که از کلی‌گویی پرهیز کرده و به جزئیات پرداخته است. «لوئیز هی» اثر افکار و الگوهای ذهنی را بر تمام شئون زندگی بررسی کرده است. او منشأ کامیابی یا ناکامی را تماما در ذهن دانسته و ذهن انسان را آن‌قدر قدرت‌مند می‌داند که بتوان با اصلاحش و با تکیه بر آن، بر هر مشکل و دردی حتا دردهای جسمانی و بیماری‌ها فائق آمد؛ برای رسیدن به این هدف هم تا دلتان بخواهد راهکار و تمرین ارائه داده و وارد جزئیات شده است.

«رئالیسم جادویی» از هر کجا و در هر تاریخی شروع شده باشد، مدیون «گابریل گارسیا مارکز» و «صد سال تنهایی» است. رمانی که که گل سرسبد آثار مارکز است. او که خود قطب بی‌تکرار نویسندگان آمریکای لاتین و مکتب رئالیسم جادویی است.

مارکز چندین ماه خود را در خانه حبس کرد تا این رمان را بنویسد. داستانی که در «ماکوندو» می‌گذرد. شهر رویاهای «خوزه آرکادیو بوئندیا» که خود پایه‌اش گذاشت و خانه‌ی او و نسل‌های بعد او شد. شهری محصور با آب، منزوی از جهان و پر از حوادث و ماجراهای عجیب‌وغریب، که این صد سال داستان در آن می‌گذرد. صد سال تکرار و در نهایت افول.

کتاب «هایدی» را بیشتر با آثار اقتباسی از آن، به‌خصوص انیمیشن «هایدی» می‌شناسند. این رمان دوست‌داشتنی در سال ۱۸۸۰ منتشر شده است. «یوهانا اشپیری» نویسنده‌ی داستان‌های کودک، با کتاب «هایدی»، نام خود را به جرگه‌ی نویسندگان محبوب کودک و نوجوان افزود.

این اثر داستان دختری پنج‌ساله است که پدر و مادرش را از دست داده و تحت سرپرستی خاله‌اش زندگی می‌کند. پس از این‌که خاله‌‌ی او کاری در فرانکفورت پیدا می‌کند، هایدی مجبور می‌شود همراه با پدربزرگش در دامنه‌ی کوه آلپ روزگار بگذراند. طول می‌کشد تا در آن منطقه‌ی سردسیر، یخ رابطه‌ی هایدی و پدربزرگ آب شود، اما پس از آغاز صمیمیت، سرنوشت باز هم ماجرای جدیدی برای هایدی در چنته دارد.کتاب «هایدی» یکی از مهم‌ترین آثار ادبیات سوئیس و از پرفروش‌ترین کتاب‌های تاریخ جهان است، به‌خصوص در ایران که بارها به فارسی برگردانده شده است.

«آنی شرلی در گرین گیبلز»، اولین کتاب از مجموعه‌ی «آنی شرلی»، نوشته‌ی «لوسی ماد مونتگمری»، نویسنده‌ی کانادایی است. داستان «آنی»، دختر بی‌سرپرست یازده‌ساله‌ای که خیلی اتفاقی تحت سرپرستی «ماریلا »و «متیو کاتبرت» قرار می‌گیرد. خواهر و برادری که صاحب گرین گیبلز هستند و قصد سرپرستی پسری هم‌سن آنی را دارند، اما به‌اشتباه آنی جایگزین آن پسر می‌شود. اشتباهی که یکی از بهترین اتفاق‌های زندگی آن‌دو می‌شود تا دختری باهوش و شیرین‌زبان نصیب‌شان شود.

«آنک نام گل» رمانی جنایی-تاریخی است که تفاوت‌ها و امتیازهایی نسبت به عموم کتاب‌های ژانر جنایی دارد. تفاوتش‌ هم ناشی از نویسنده‌ی متفاوت این رمان، «اومبرتو اکو» ایتالیایی است. فیسلوف و نشانه‌شناسی مبرز که آشنایی عمیقی با قرون وسطا داشت.

ماجرا در روزگار تاریک استیلای کلیسا بر غرب می‌گذرد. کشیشی انگلیسی ب ‌نام «ویلیام باسکرویلی» همراه با شاگردش «آدسو» راهی شمال ایتالیا می‌شود تا در مباحثه‌ای الاهی شرکت و درواقع از خود در برابر اتهامات دفاع کند؛ اما قتل‌هایی اتفاق می‌افتد که سرنوشت این سفر را عوض  و ویلیام را نیز مشغول به مأموریتی جدید می‌کند.

اگر به دنبال کتابی برای آشنایی اولیه با تاریخ فلسفه هستید، «دنیای سوفی» یکی از بهترین گزینه‌هاست. کتابی که با داستانی جذاب، بسیاری از نوجوانان را از نسل‌های مختلف، به فلسفه علاقه‌مند کرده است. «یوستین گردر» استاد فلسفه، این کتاب را در سال ۱۹۹۱ به رشته‌ی تحریر درآورد. «دنیای سوفی» به ده‌ها زبان ترجمه شد و با فروش بیش از چهل میلیون نسخه‌ای در فهرست پرفروش‌ترین کتاب‌های تاریخ جای گرفت.

کتاب «جنگ و صلح» یکی از مهم‌ترین و پرفروش‌ترین کتاب‌های تاریخ اثر یکی از بزرگترین نویسندگان تاریخ، «لئو تولستوی» است. «جنگ و صلح» فراتر از فهرست‌های این‌چنینی و زینت‌بخش آن‌هاست. کتابی که از سال ۱۸۶۵ تا ۱۸۶۷ به‌طور سریالی در یکی از روزنامه‌های روس منتشر و در سال ۱۸۶۹ در قالب رمان چاپ شد. در این رمان تاریخی که موضوعش جنگ‌های روسیه و فرانسه در اوایل قرن نوزدهم و سال‌های ماجراجویی ناپلئون است، پنج خانواده‌ی اشرافی نقش‌آفرینی می‌کنند.

«ریچارد باخ» یکی دیگر از خلبان-نویسنده‌هایی است که نام رمانش در فهرست پرفروش‌ترین کتاب‌های دنیا دیده می‌شود. رمان «جاناتان مرغ دریایی»، داستانی کوتاه و الهام‌بخش دارد. داستان یک مرغ دریایی متفاوت، که از آن‌چه هست راضی نیست و می‌خواهد بهتر باشد. می‌خواهد بلندتر پرواز کند و از روزمرگی و عادت فراتر رود. سرنوشت او مانند تمام کسانی که شبیه‌اش هستند، تنهایی و انزوا است. اما تنهایی چیزی نیست که عاشقان پرواز از آن بترسند، چراکه بالاتر پریدن همان و تنهاترشدن همان.

یک دختر نوجوان با خانواده‌اش در آمستردام هلند زندگی می‌کند. آن‌ها از یهودیان آلمانی هستند که پس از قدرت گرفتن نازی‌ها مجبور به مهاجرت به هلند شده‌اند. نازی‌ها در جریان جنگ جهانی دوم، آمستردام را اشغال می‌کنند. دختر نوجوان و خانواده‌اش ماه‌ها مخفیانه زندگی می‌کنند. دختر نوجوان دو سال را در اتاقک زیرشیروانی می‌گذراند. خاطرات روزانه‌اش را می‌نویسد به این امید که بعد آزادی منتشرش کند.

«خالد حسینی» پزشک و نویسنده‌ی افغانستانی-آمریکایی است. نویسنده‌ای محبوب که بیش‌تر با همین رمان «بادبادک‌باز» شناخته می‌شود. داستانی از جنس رنج عمیق مردم افغانستان پس از حوادث تلخ متعددی که در این کشور رخ داد. داستان ارباب‌زاده‌ای به نام «امیر» که سال‌هاست از افغانستان رفته، اما گذشته‌اش را رها نکرده است و البته گذشته نیز او را رها نمی‌کند. در گذشته‌اش معمایی هست که با گشوده‌شدن آن فصل جدیدی در زندگی امیر باز می‌شود. «حسن»، دوست دوران کودکی و فرزند خدمت‌کار خانه‌شان در مرکز این معماست. دوستی که امیر جدایی تلخی از او داشته، به او بدی کرده و درصدد جبران آن است. حالا در سال‌های حکومت طالبان، باید دوباره به وطن بازگردد و دینش را به حسن ادا کند.

«گتسبی بزرگ» از آن‌دسته کتاب‌هایی است که هم اقبال مخاطبان را کسب کرده و هم تحسین منتقدان را برانگیخته است. رمان مهمی از سده‌ی بیستم که به دوران جاز و رونق رویای آمریکایی بازمی‌گردد. «گتسبی» شخصیتی عجیب است که در «وست‌اگ» نیویورک زندگی می‌کند و داستان از زبان یکی از همسایه‌های جدید او روایت می‌شود.

«بر باد رفته» یکی دیگر از پرفروش‌ترین کتاب‌هاست، که یکی از محبوب‌ترین فیلم‌های سینمایی نیز از آن اقتباش شده. کتاب «مارگارت میچل» در سال ۱۹۳۶ منتشر شد و سال بعدش جایزه‌ی «پولیتزر» را برای او به ارمغان اورد؛ فیلم «ویکتور فلمینگ» نیز در سال ۱۹۳۹ اکران شد و جایزه‌ی اسکار را در ده رشته به‌دست آورد. «بربادرفته» داستان دختر ماجراجویی به نام «اسکارلت» است، که در میانه‌ی جنگ داخلی آمریکا در نیمه‌ی دوم قرن نوزدهم، سودای عشق در سر می‌پروراند. کتاب «بربادرفته» رمانی پر از شخصیت‌های دوست‌داشتی و ماجراهای هیجان‌انگیز است که تجربه‌ی جذاب خواندنش هیچ‌گاه از خاطرتان نخواهد رفت.

کتاب «ربکا» در سال ۱۹۳۸ منتشر شد. داستانی جذاب، پر از تعلیق و هیجان، دلهره‌آور و چالش‌برانگیز، که نظر «آلفرد هیچکاک»، کارگردان افسانه‌ای را نیز جلب کرد تا فیلمی با اقتباس از آن بسازد.

«دافنه دوموریه»، رمان‌نویس و نمایش‌نامه‌نویس، با خلق این رمان، نام خود را در میان نویسندگان بزرگ بریتانیایی، که تعدادشان کم هم نیست، جاودان کرد. رمانی که با جریانی عاشقانه و ازدواج مردی ثروتمند با خدمت‌کاری جوان آغاز می‌شود، اما بسیار غیرمنتظره پیش می‌رود، جایی‌که پای زن دیگری در میان است، این‌بار اما از دنیای مردگان.

هر کجا که زندگی می‌کنید، هر شغلی که دارید و در هر نوع تعاملی با افراد دیگر هستید، به توانایی ایجاد ارتباط نیازمندید. در هر مرحله از زندگی، در هر سطح و گونه‌ای از روابط، چه کاری و چه شخصی، باید بدانید چگونه احساس بدی را در طرف مقابل برنینگیزید و در وهله‌ی بعد نظرش را جلب کنید. انتقاد کردن بدون ایجاد دلخوری، جلب دوستی دیگران و محبوبیت بین دوستان، راز سقوط و روش‌های هم‌فکر و هم‌داستان کردن دیگران با خود، موضوعات و برخی از عنوان‌هایی هستند که در کتاب «آیین دوست‌یابی» به چشم می‌خورند.

نام آثار خیلی از نویسندگان بزرگ در جایگاه‌های ابتدایی فهرست پرفروش‌ترین کتاب‌های جهان، خالی است، نام‌هایی که در این یادداشت بدان‌ها پرداخته نشد. حیف است از «ارنست همینگوی» بزرگ هم نامی برده نشود. از او و بهترین رمانش، «پیرمرد و دریا» که در سال ۱۹۵۲ چاپ شد. داستان ماهی‌گیر پیری که مدت‌هاست سایه‌ی ناکامی بر سرش سنگینی کرده و صیدی به چنگ نیاورده است. او حالا از فرط بداقبالی، شاگرد جوانش را نیز در کنار خود ندارد تا به‌تنهایی عزم سفر به دریا ‌نکند. سفری الهام‌بخش که داستانش در قالب یکی از مهم‌ترین، زیباترین و پرفروش‌ترین کتاب‌های دنیا، منتشر شده است.