کتاب الفبای فرهنگ نوشته دنیل کویل است که با ترجمه لیلا رسولی منتشر شده است. این کتاب رمز و رازی است که گروه‌های موفق از طریق آن می‌توانند به موفقیت‌ها بزرگ برسند و خودشان را به جایگاه‌های بالاتر برسانند.

درباره کتاب الفبای فرهنگ

کتاب الفبای فرهنگ سعی دارد به این سوال پاسخ دهد که چرا بعضی از گروه‌ها پس از تشکیل شدن مجموعه‌ای بزرگ‌تر از جمع اجزای‌شان می‌سازند، اما گروه‌های دیگری انگار با کنار هم جمع شدن کمتر می‌شوند؟

فرهنگ گروهی یکی از قدرتمندترین نیروها روی کرهٔ زمین است که وجود آن را می‌توانیم در دل کسب و کارهای موفق، تیم‌های ورزشی در سطوح قهرمانی و خانواده‌های کامیاب حس کنیم. حتی نبودن یا ناسالم بودن آن هم ملموس است. می‌توانیم تأثیر آن را بر میزان سوددهی بسنجیم. (براساس نتایج مطالعهٔ دانشگاه هاروارد روی بیش از دویست شرکت، یک فرهنگ گروهی کارآمد و قوی درآمد خالص را در مدت یازده سال ۷۵۶ درصد افزایش می‌دهد.) با این حال سازوکارهای درونی فرهنگ همچنان بر ما پوشیده‌اند. همهٔ ما خواهان فرهنگی قوی در سازمان، جامعه و خانوادهٔ خود هستیم. همهٔ ما می‌دانیم که چنین فرهنگی موفق است و خوب عمل می‌کند. فقط نمی‌دانیم که دقیقاً چطور عمل می‌کند.

شاید علت آن در نوع اندیشیدن ما دربارهٔ فرهنگ نهفته باشد. معمولاً آن را مثل دی‌ان‌اِی خصیصه‌ای گروهی می‌دانیم؛ فرهنگ‌های گروهی قوی و باثبات مثل آن‌هایی که در گوگل، دیزنی و یگان ویژه نیروی دریایی ایالات متحده سراغ داریم، آن‌قدر یک‌دست و ممتاز به نظر می‌آیند که فکر می‌کنیم از روز ازل ثابت و مستحکم بوده‌اند. در این شیوه تفکر فرهنگ نوعی دارایی است که تقدیر تعیین‌کننده آن است. بعضی گروه‌ها از موهبت فرهنگ قوی برخوردارند و دیگران نه.

کتاب الفبای فرهنگ اما رویکرد دیگری دارد. نویسنده هشت گروه از موفق‌ترین گروه‌های دنیا شامل یک واحد عملیات ویژه نظامی، یک مدرسه از مناطق فقیرنشین، یک تیم بسکتبال حرفه‌ای، یک استودیوی فیلم‌سازی، یک گروه نمایش کمدی، یک دسته دزد جواهرات و مواردی دیگر را به مدت چهار سال از نزدیک زیر نظر گرفته است و دریافته که فرهنگ آن‌ها متشکل از مجموعه‌ای خاص از مهارت‌ها است او این مهارت‌ها را تحلیل می‌کند و به یک نتیجه منطقی می‌رساند.

خواندن کتاب الفبای فرهنگ را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به تمام کسانی که می‌خواهند یک گروه موفق داشته باشند پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب الفبای فرهنگ

با نیک آشنا شوید. آقایی خوش‌تیپ، مومشکی و بیست‌وچندساله که در شهر سیاتل آسوده در اتاق کنفرانسی که دیوارهایش با پنل‌های چوبی پوشیده شده نشسته است و سه نفر دیگر هم با او در اتاق هستند. در ظاهر امر او شرکت‌کننده‌ای معمولی در جلسه‌ای معمولی است. اما گول این ظاهر را نخورید. افراد دیگر حاضر در اتاق نمی‌دانند که مأموریت او خرابکاری در عملکرد گروه است.

نیک عنصر و عامل کلیدی در آزمایش ویل فِلپس، دانشجوی رشتهٔ رفتار سازمانی در دانشگاه ساوت ویلزِ استرالیا، است. فلپس نیک را وارد بازی کرده تا تجلی سه نمونه تیپ شخصیتی منفی باشد: عوضی (فردی پرخاشگر، سرکش و کجرو)، از زیر کار دررو (فردی که از کار و تلاش مضایقه می‌کند) و آیینهٔ دق (فردی افسرده‌کننده که شخصیتی شبیه ایور در کارتون وینی د پو دارد). نیک این نقش‌ها را در گروه‌های چهل‌وچهارنفره‌ای بازی می‌کند که قرار است برای یک شرکت نوپا برنامهٔ بازاریابی تهیه کنند. در واقع فلپس او را مثل ویروسی که زیست‌شناس‌ها درون بدن تزریق می‌کنند، وارد گروه‌های مختلف می‌کند تا ببیند آن سیستم چه واکنشی نشان می‌دهد. او این آزمایش را آزمون سیب گندیده نامیده است.

نیک نقش منفی خود را بسیار خوب بازی می‌کند. تقریباً در همهٔ گروه‌ها رفتار او کیفیت عملکرد گروه را حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد کاهش می‌دهد. چه نقش عوضی را بازی کند، چه از زیر کار دررو را و چه آیینهٔ دق را، این افت کیفی همچنان وجود دارد.

فلپس می‌گوید «وقتی نیک در نقش آیینهٔ دق ظاهر می‌شود همه با نشاط و انرژی فراوان به جلسه می‌آیند. اما او خودش را به خستگی می‌زند و سکوت می‌کند و گاهی سرش را روی میز می‌گذارد. کمی که می‌گذرد همه شروع می‌کنند به نشان دادن رفتاری مشابه؛ خسته، ساکت و بی‌انرژی. دست آخر سه نفر دیگر مثل او سرشان روی میز است و همه حالت دست به سینه به خود گرفته‌اند.»

وقتی نیک از زیر کار دررو می‌شود الگوی رفتاری مشابهی رخ می‌دهد. به گفتهٔ فلپس، «گروه خیلی سریع موج انرژی او را می‌گیرد. خیلی زود پروژه را سرهم‌بندی می‌کنند و دل به کار نمی‌دهند. اما جالب اینجاست که وقتی بعداً از آن‌ها دربارهٔ کار می‌پرسی در ظاهر نگاه خیلی مثبتی دارند. می‌گویند 'خوب کار کردیم و از کار لذت بردیم.' اما در واقع این‌طور نیست. این حس بهشان دست داده که این پروژه خیلی هم مهم نیست و ارزش وقت و انرژی آن‌ها را ندارد.