بریده‌هایی از کتاب مرثیه‌ ای برای رویای آمریکایی

عملاً در دورهٔ ریگان، اندازهٔ دولت نسبت به اقتصاد بالا رفت و اصل نئولیبرالیسم همین است. باید اضافه کنم که برنامهٔ «جنگ ستارگان» یا همان SDI، در جهان تجارت علناً به‌شکل نوعی مشوق دولتی تبلیغ می‌شد، به‌شکل یک گاو شیرده که تاجران می‌توانستند آن را بدوشند. ولی این فقط برای ثروتمندان است _ همزمان با آن، فقیران باید بگذارند اصول بازار حاکم باشد، از دولت انتظار هیچ کمکی نداشته باشند، بپذیرند دولت خودِ مشکل است نه راه‌حل و غیره. نئولیبرالیسم یعنی این. نئولیبرالیسم یک چهرهٔ دوگانه دارد که ریشه در تاریخ اقتصاد دارد: مجموعه قوانینی برای ثروتمندان؛ مجموعهٔ قوانینی خلاف آن برای فقیران.

هدف از تزریق نقدینگی، افزایش تمرکزِ فوق‌العادهٔ ثروت و همراه با آن، کسادکردن وضع بقیهٔ مردم است. خب، وقتی قدرت را به کسانی بسپریم که پیرو اصل زننده و بالابردن سود و قدرت خود هستند، بهتر از این‌هم نمی‌شود: «همه‌چیز برای آنان، هیچ‌چیز برای دیگران.»

هدف از تزریق نقدینگی، افزایش تمرکزِ فوق‌العادهٔ ثروت و همراه با آن، کسادکردن وضع بقیهٔ مردم است. خب، وقتی قدرت را به کسانی بسپریم که پیرو اصل زننده و بالابردن سود و قدرت خود هستند، بهتر از این‌هم نمی‌شود: «همه‌چیز برای آنان، هیچ‌چیز برای دیگران.»

داریم به‌سمت پرتگاه حرکت می‌کنیم. ولی این، از دیدگاه اربابان نوع بشر، چندان اهمیتی ندارد _ «مادامی‌که روز از پسِ روز سود می‌کنیم، دیگر چه کسی اهمیت می‌دهد که تکلیف نوه‌های ما چه می‌شود؟» رویکرد اینان به کلّ کشور، همین است. خب، این یعنی تقسیم‌کردن جهان. در چین هم داستان همین است _ یک نیروی کار به‌شدت سرکوفته، عدم وجود اتحادیه‌های مستقل، ده‌ها هزار اعتراض کارگری سالانه و در کنار آن‌ها، یک طبقهٔ ابرثروتمند. در هند اوضاع بدتر است. وضع دیگر کشورهای درحال‌توسعه _ ازجمله در آمریکای لاتین_، با کمی تفاوت، همین‌گونه است. مهم‌ترین کشور آمریکای لاتین یعنی برزیل را درنظر بگیرید که در ده سال گذشته سخت کوشیده به نابرابری شگرف و مشکلات زورآورِ فقر و گرسنگی رسیدگی کند. بااین‌حال، به نظر من بیشتر گزارش سیتی‌گروپ کاملاً درست است _ یک پلوتونومی وجود دارد که بسیار ثروتمند است و بقیه هم باید یک‌جوری خودشان را جمع‌وجور کنند.

تنها نیروی مقابله‌گری که وجود دارد، تو هستی. سیستم‌های مؤثر _ یعنی نه‌تنها تنظیم بانک‌های بزرگ بلکه همچنین زیرسؤال بردن مشروعیت آن‌ها_ تنها زمانی به‌وجود می‌آیند که مردم مقاومت کنند. و این چالش باید بر نهادهای سیستم مالی نیز تحمیل شود، تحمیلی سخت شگرف. مردمان سازماندهی شده، متعهد و فداکار وظیفه دارند نه‌فقط این نهادها را تنظیم کنند بلکه موظف‌اند بپرسند این نهادها اصلاً چرا وجود دارند.

در دههٔ ۱۹۸۰ جنرال الکتریک از راه کلک‌های پولی، بیش از تولیدات خود در ایالات متحده، پول درمی‌آورد. یادتان باشد که جنرال الکتریک امروزه اساساً یک نهاد مالی شده است. نیمی از سود این شرکت فقط از راه جابه‌جاکردن پول به اَشکال پیچیده به‌دست می‌آید. هیچ معلوم نیست کاری که آن‌ها می‌کنند، ارزش اقتصادی تولید کند.

دکتر رامِش رَغَوان، محقق خدمات سلامت ذهنی کودکان در دانشگاه واشنگتنِ سنت لوییس و متخصص تجویز دارو برای کودکان فقیر چنین می‌گوید: «ما به‌عنوان یک جامعه از سرمایه‌گذاری بر ابتکارات غیردارویی درجهتِ رفع مشکلات این بچه‌ها و خانواده‌هایشان اکراه داریم. ما داریم روان‌پزشکانِ محلی خود را به‌شدت زیر فشار می‌گذاریم تا از تنها ابزار در دست خود یعنی داروهای روان‌گردان استفاده کنند.»

دکتر اندرسون، این متخصص کودکان در چروکی کانتی، واقع در شمال آتلانتا چنین می‌گوید: «انتخاب چندانی ندارم. ما به‌عنوان یک جامعه به این نتیجه رسیده‌ایم که تغییر محیط کودکان خیلی خرج دارد، برایِ‌همین بهتر است خودِ بچه‌ها را عوض کنیم.» دکتر اندرسون یکی از صریح‌ترین طرف‌داران ایده‌ای است که دارد در میان پزشکان جا می‌افتد. آنان برای بچه‌هایی که در مدرسه‌های بی‌پول مشکل دارند، محرک تجویز می‌کنند _ نه برای درمان اختلال بیش‌فعّالیِ کمبود توجّه بلکه برای تقویت عملکرد درسی‌شان.

وقتی دکتر مایکل اندرسون می‌شنود بیماران فقیر او در مدرسهٔ ابتدایی دچار مشکلاتی هستند، معمولاً به آنان نوعی داروی قوی می‌دهد: آدرآل. این قرص‌ها، در بچه‌های دچار اختلالِ بیش‌فعّالیِ کمبودِ توجّه باعث افزایش تمرکز و کنترل هیجان می‌شود. گرچه تشخیص دکتر اندرسون، اختلال بیش‌فعّالیِ کمبود توجّه است ولی او می‌گوید این اختلال، «دلیل ساختگی» و «بهانهٔ خوبی برای تجویز قرص درجهت درمان مرض واقعی این بچه‌هاست، یعنی مرض عملکرد درسی ضعیف در مدارس درجه چندم.

پیدایش سیستم مدارس غیرانتفاعی نیز تلاشی تقریباً صریح برای نابودی سیستم مدارس دولتی است. مدارس غیرانتفاعی، راهی هستند که وجوهات مردم را به‌سوی نهادهای خصوصی می‌کشند و این کار، سیستم مدارس دولتی را نابود خواهد کرد. با این مزایا و غیره، عملکردها بهبود نمی‌یابد و این عدم بهبود شامل همگان می‌شود. پس نهادهای عمومی را نابود کنید.