بریده‌هایی از کتاب زهد و آزاداندیشی

شاه مخلوع در مصاحبهٔ اخیرش چه می‌گوید؟ می‌گوید: «من نمی‌توانم باور کنم این سیستمی که روی کار آمده و این انقلابی که انجام شده، بدون اتکای به غرب باشد؛ برای اینکه هیچ قدرتی غیر از خود غربی‌ها نمی‌توانست مرا از سلطنت برکنار کند.»

زهد، نداشتن نیست؛ زهد آن است که به آنچه دارید، وابسته نباشید

الزُّهْدُ فِی الدُّنْیَا یُرِیحُ الْقَلْبَ وَ الْبَدَنَ» (زهد باعث آسودگی و راحتی و شادکامی قلب و جسم انسان می‌شود

امیرمؤمنان‌علی (ع) می‌فرمایند: «طوُبَی لِلزّاهِدِینَ فِی الدُّنیا و َالرَّاغِبِینَ فِی الاخِرَةِ» (خوشا به احوال کسانی که در دنیا زاهد و به آخرت راغب هستند)

(در دنیا زهد پیشه کنید تا خداوند دیدگان شما را روشن و تیزبین و آگاه کند و قدرت و بینش و حکمت پیدا کنید و بتوانید تشخیص بدهید.)

زهد به‌معنی «در جمع بودن، ولی وابسته به آن جمع نبودن است»

مفهوم زهد در اسلام، براساس اعتقاد شیعه، به‌معنی وابسته‌نبودن است، نه بیگانگی.

به میزان کاهش وابستگی‌ها به چیزهایی که در اطراف ما وجود دارد، دیده‌ها باز می‌شود و ما به همان مقدار می‌توانیم مسائل را تجزیه و تحلیل کنیم؛ اما آن‌ها علت تامّه و کامل نیستند.

زهد این است که زهد، انسان را آزاداندیش بار می‌آورد

امام‌علی (ع) در نهج البلاغه می‌فرمایند: «ازْهَدْ فِی الدُّنْیَا یُبَصِّرْکَ اللَّهُ عَوْرَاتِهَا وَ لَا تَغْفُلْ فَلَسْتَ بِمَغْفُولٍ عَنْکَ» (در دنیا زهد پیشه کنید تا خداوند دیدگان شما را روشن و تیزبین و آگاه کند و قدرت و بینش و حکمت پیدا کنید و بتوانید تشخیص بدهید.)

کسانی که به‌نوعی ادعای انقلابی‌بودن می‌کردند، از نوع این حرکت غافل شدند و از آن عقب ماندند. چون نتیجهٔ محاسبات آن‌ها براساس انقلاب‌های دیگر، آن بود که ما بیست تا سی سال دیگر وقت می‌خواهیم تا به ابتدای مبارزاتی همچون ویتنام یا کوبا یا حداقل به الجزایر برسیم.

اگر ما فرد زاهدی باشیم، خیلی راحت می‌توانیم از روی صراط بگذریم و سعی نمی‌کنیم که «نداشته باشیم»؛ بلکه سعی می‌کنیم که به آنچه داریم، «وابسته نباشیم» و اگر به ما گفتند که میان داشتن امکانی مادی یا موقعیت یا مذهب، یکی را برگزینیم، حاضر باشیم به‌راحتی از آن‌ها بگذریم. اگر حق در تقابل با آنچه داریم قرار گرفت، حاضر باشیم همهٔ امکانات خود را بدهیم و حق را حفظ کنیم

زهد در بین این دو کلمه معنی می‌شود: ۱. «وَ مَنْ لَمْ یَأْسَ عَلَی الْمَاضِی»، هرکس بر آنچه درگذشته انجام شده تأسف نخورد؛ ۲. «وَ لَمْ یَفْرَحْ بِالْآتِی» و برای آن چیزهایی که به‌دست آورده یا به‌دست می‌آورد، خوش‌حال نشود.