بریده‌هایی از کتاب صبر؛ ضابطه حرکت در صراط مستقیم

یاران طالوت بعد از گذراندن همهٔ آن دشواری‌ها، در وضعیتی که دو گروه در مقابل یکدیگر قرار گرفتند، تازه از خداوند صابربودن را خواستند. چرا؟ پاسخ این پرسش را امام‌باقر در روایتی، چنین می‌فرمایند: «مَن لا یُعِدِّ الصَّبرَ لِنَوائِبِ الدَّهر یَعجُز» (کسی‌که در مقابل حوادث و سختی‌های روزگار، پیش‌بینیِ صبر نکند، به‌حتم به عجز و ناتوانی کشیده می‌شود.) یعنی اگر این فرد صابر نباشد، حتماً به عجز و ناتوانی کشیده می‌شود.

صفت صابربودن، این ویژگی گنجانده شده است که کمیت‌ها را به کیفیت تبدیل می‌کند و به‌همین دلیل است که خداوند در آیه‌ای می‌فرماید اگر شما صابر باشید، ما آن کمیت‌ها را به کیفیت تبدیل می‌کنیم؛ یعنی بیست نفر شما را دویست نفر می‌کنیم

ایمان بدون صبر هم همین‌طور است. سرِ ایمان، صبر است. اگر شما صبر را از ایمان جدا کنید، ایمان مرتب دست‌وپا می‌زند و هرچقدر این دست‌وپازدن ادامه پیدا کند، خونی که در داخل بدن است، بیشتر بیرون می‌آید و محتوای درونی‌اش بیشتر خالی می‌شود و بعد هم جسد سرد می‌شود. یعنی دست‌وپازدنی است که هیچ ارزشی ندارد، جز اینکه حرکاتی بی‌ثمر انجام می‌گیرد.

امام‌علی می‌فرمایند: «إذَا فَارَغَ الصَّبْرُ الأمُورَ فَسَدَتِ الأمُورُ»؛ یعنی اگر در کارها صبر را حذف کنیم، اگر صبر را از حرکاتی که انجام می‌شود حذف کنیم، حتماً آن کار به فساد کشیده می‌شود.