بریده‌هایی از کتاب آداب دیکتاتوری

سیاه‌پوشان وارد پایتخت شدند و نخستین دستور کاری‌شان تخریب ماشین‌های چاپ روزنامه‌های مخالف بود تا خاطرجمع باشند که همه‌جا نسخهٔ فاشیستیِ وقایع غالب است.

این مسئله در رژیم‌های کمونیستی پیچیده‌تر بود، چراکه قرار بود مارکسیست باشند. با این همه، در این کشورها هم پرداختنِ افراطی به نوشته‌های کارل مارکس برای مردم عادی و اعضای حزب بی‌احتیاطی به حساب می‌آمد. فرد در حکومت استالین، استالینیست بود، در حکومت مائو، مائوئیست و در حکومت کیم، کیمیست.

وقتی همه دروغ بگویند، دیگر کسی نمی‌داند چه‌کسی دروغ گفته یا نگفته است و پیداکردن همدست برای کودتا دشوارتر می‌شود.

پس از رژهٔ رم، موسولینی سفر به جای‌جای کشور را آغاز کرد. مناسکی که در طول زمان متداول‌تر شد، به‌ویژه پس از اعلام سیاستِ «رفتن به سوی مردم» در سال ۱۹۳۲. تمام برنامه‌ها را به‌دقت صحنه‌آرایی می‌کردند. در آن روز مدارس و فروشگاه‌ها تعطیل می‌شد و جوانان فاشیست و کنشگران حزب افرادی را از مناطق اطراف جذب می‌کردند و با اتوبوس‌های اجاره‌ای به میدان می‌ریختند. آنها پس از دریافت دستور، حال‌وهوا، شادمانی‌ها، شعارها و تشویق‌ها را تنظیم می‌کردند.

تناقض دیکتاتور مدرن این است که باید توهم حمایت عمومی را به وجود بیاورد.

در دیکتاتوری‌ها، وفاداری به یک فرد مهم‌ترین چیز بود، حتی مهم‌تر از وفاداری به یک دین

دیکتاتور باید ترس را به مردمش تلقین کند، اما اگر بتواند آنان را وادارد که ستایشش کنند احتمالاً مدت بیشتری دوام خواهد آورد. خلاصه، تناقض دیکتاتور مدرن این است که باید توهم حمایت عمومی را به وجود بیاورد.

برای بسیاری نیز ستایش دوچه روشی بود برای انتقاد از بدرفتاری‌های فاشیست‌های محلی. «فقط اگر دوچه می‌دانست» ورد زبان‌ها بود. هرچه احساس سرخوردگی و خشم مردم نسبت به حزب فاشیست بیشتر می‌شد، بیشتر موسولینی را رهبری بی‌تقصیر تصویر می‌کردند که او را به‌عمد از وقایع و اطلاعات بی‌خبر نگه داشته بودند یا زیردستانش مشورت اشتباهی به او می‌دادند. (۷۳) کیش شخصیتِ او آغشته به خرافات و جادو بود. در کشوری غرق در مذهب، مردم احساس سرسپردگی و پرستش و خصائل تقوای مسیحی‌شان را نثار موسولینی می‌کردند. اماکن و تصاویر مقدسی برایش ساخته بودند و مردم سفرهای زیارتی می‌کردند و حتی امیدوار بودند مریض‌هایشان با لمس رهبر شفا پیدا کنند. گاهی اوقات تصویر او را به مثابه طلسمی برای اقبال خوب با خود حمل می‌کردند. مردم، بیش از هر چیزی، به فرستاده‌ای از جانب خدا ایمان داشتند تا به ایدئولوژیِ فاشیسم.

موسولینی فهمید که برای مردم جلال و جبروت و مراسم باشکوه بسیار جذاب‌تر از سرمقاله‌های آتشین است.

از آنجا که او تجسم انقلاب بود، با فرارش انقلاب هم بر باد رفت.