بریده‌هایی از کتاب آداب دیکتاتوری

در دیکتاتوری‌ها، وفاداری به یک فرد مهم‌ترین چیز بود، حتی مهم‌تر از وفاداری به یک دین

اما از کجا می‌شود نظر مردم را دربارهٔ رهبرشان دانست وقتی که همیشه آزادیِ بیان نخستین قربانیِ دیکتاتوری است؟

دیکتاتور باید ترس را به مردمش تلقین کند، اما اگر بتواند آنان را وادارد که ستایشش کنند احتمالاً مدت بیشتری دوام خواهد آورد. خلاصه، تناقض دیکتاتور مدرن این است که باید توهم حمایت عمومی را به وجود بیاورد.

موسولینی خودش را بهترین بازیگر ایتالیا می‌دانست. هیتلر هم در اظهارنظری نسنجیده خودش را بزرگ‌ترین بازیگر اروپا نامید. اما در زندگی تحت لوای دیکتاتوری، بسیاری از مردم عادی هم بازیگری را یاد می‌گرفتند. باید دستورات را لبخندزنان می‌پذیرفتند، راهبردهای حزب را طوطی‌وار تکرار می‌کردند، شعارها را فریاد می‌کشیدند و به رهبرشان درود می‌فرستادند. در یک کلام، باید توهمِ رضایت را می‌آفریدند. کسانی که نمی‌توانستند در این بازی شرکت کنند، جریمه، زندانی و گاهی اعدام می‌شدند.

در این جهانِ تازه که غرق رنگ سرخ بود، تمام احساسات را بمباران می‌کردند.

سرودها و داستان‌های عاشقانه ممنوع شد. تئاتر عامه‌پسند، که در آن خواننده‌ها و نوازندگان داستان‌های محلی را نقل می‌کردند، به تابو تبدیل شد. موسیقیِ کلاسیک، شامل بتهوون، قدغن شد. حتی فولاد چگونه آبدیده شد، رمان رئالیست‌سوسیالیستی نیکولای استروفسکی که در سال ۱۹۳۶ منتشر شده بود هم از سانسور قسر در نرفت.

هدف کیش شخصیت، نه قانع‌کردن افراد یا باوراندن چیزی به آنها، بلکه کاشت بذرهای سردرگمی بود و تخریب عقل سلیم، تقویت فرمانبرداری، انزوای افراد و له کردن شرفشان. آدم‌ها مجبور بودند خودسانسوری کنند، بعدش هم دیگران را بپایند و کسانی را که در حرفهٔ نمایشِ سرسپردگی به رهبر آنقدرها صادق به نظر نمی‌رسیدند تقبیح کنند.

هیتلر دست استالین را در فنلاند آزاد گذاشت و در نوامبر ۱۹۳۹، اتحاد جماهیر شوروی به همسایهٔ کوچکش حمله کرد. آنچه قرار بود پیروزیِ آسانی باشد، شد بن‌بستی خونین و بیش از ۱۲۰ هزار تلفات روی دست شوروی گذاشت. وحشت بزرگ به‌روشنی ارتش سرخ را فلج کرده بود چراکه ۳۰ هزار افسر آموزش‌دیده قربانیِ تصفیه‌های استالین شده بودند. سه تن از پنج مارشال ارتش را اعدام کرده بودند. در مارس ۱۹۴۰، پیمان صلحی امضا شد اما این تجربه کرملین را در شوک فرو برد. فنلاند ضعف نظامیِ اتحاد جماهیر شوروی را بر همه عیان کرد.

ویلیام شیرر، خبرنگار آمریکایی، از برلین گزارش می‌داد که مردمِ عبوس و منتظر جلوی اغذیه‌فروشی‌ها در صف‌هایی طولانی ایستاده بودند، چراکه با قحطیِ گوشت، کره، میوه و روغن مواجه بودند.

«پدیدهٔ نادری نبود که کارگران در جلسه‌ای در خانهٔ فرهنگ استالینِ کارخانهٔ استالین در میدان استالینِ شهر استالینسک نامه‌ای به استالین بنویسند.»(۳۹)