بریده‌هایی از کتاب پس از بیست سال

از مرد خرمافروشی سراغ کاخ علی را گرفت. مرد متعجب به غریبه نگاه کرد و گفت: «کاخ علی؟» «آری. او را در کدام‌یک از عمارت‌های کوفه می‌توان یافت؟» «از کدام دیار می‌آیی؟» «از راهی دور.» مرد خندید و گفت: «همین مسیر را ادامه بده، به مسجد بزرگ شهر می‌رسی، آن‌جا کاخ علی است.» و دوباره خندید.

«مسیح آمد تا دست ما را چون کوری بگیرد و از واقعیت‌ها به‌سوی حقیقت‌ها کوچ دهد.»

«واقعیت آنی است که حاکم و رایج است امّا حقیقت آنی است که باید باشد و نیست. ارزش انسان‌ها به تلاشی است که برای هویدا ساختن حقیقت‌ها می‌کنند، نه پذیرفتن واقعیت‌ها. برای همین است که پیامبران باارزش‌ترین انسان‌ها بوده‌اند.»

گفت: «علی یک شخص نیست پیرمرد. او چون انسان‌هایی نیست که در جسمانیت خویش خلاصه می‌شوند. علی نوعی ایمان، نوعی اسلام و نوعی حیات است، همان‌گونه که معاویه چنین است. نزدیکی به علی فقط دیدار او نیست بلکه چون او زیستن و اندیشیدن، چون او خویش را برای هدایت مردمان وقف‌نمودن است

«به‌خدا فرزند پدرم نیستم اگر قطره‌ای آب به آنان بچشانم.» سپس کمی مکث کرد و با لحنی دردآلود که کینه از آن می‌بارید، گفت: «امروز درعوضِ بَدْر.»

کمی آن‌طرف‌تر صدای اشتر به گوش می‌رسید: «بر جای خود بمانید... دستور امیرالمؤمنین است... این فریب معاویه است تا جایگاه شما را تصرف کند... بر جای خویش بمانید. نظر امام را تباه نسازید... بر جای خویش بمانید.» امّا هیچ‌کس صدای او را نمی‌شنید. ترس عقل‌هایشان را زایل کرده و گوش‌هایشان را کر ساخته بود.

آری آنان مسلمان‌اند، با اسلام نمی‌جنگند ولی با ایمان درحال نبردند.

به‌خدایی که حق را بر ما هویدا ساخت، انتظارْ مقصد حوادث روزگار تا رستاخیز است.

«همهٔ ما بیم جانش را داریم امّا چه باید کرد؟ به‌قول عمّار، او پیش از آن‌که فرمانروا باشد، امام است.»

سلیم مات و مبهوت به علی خیره شد. او کیست؟ آیا مَلکی در انسانی حلول کرده بود، یا این‌که پیامبری است که دوباره مبعوث گشته؟

می‌بینید که فتنه‌ها چگونه یکی از پس دیگری رخ می‌نماید و چون بادی همه‌جا می‌وزد. هرچند این باد دانه‌های پوک و سبک‌مغز را با خود برده و گم ساخته امّا دانه‌های سنگین و پُربار را برجای گذاشته است.

«ما برای اطاعت از تو به جهان پای گذاشته و به فرمان تو از جهان خواهیم رفت

«ما برای اطاعت از تو به جهان پای گذاشته و به فرمان تو از جهان خواهیم رفت

و علی برای فتح قلوب آمده است، نه فتح سرزمین‌ها.

«او حجّت مسیح بر ما خواهد بود.»

«مگر حقیقت همان واقعیت نیست؟» «واقعیت آنی است که حاکم و رایج است امّا حقیقت آنی است که باید باشد و نیست. ارزش انسان‌ها به تلاشی است که برای هویدا ساختن حقیقت‌ها می‌کنند، نه پذیرفتن واقعیت‌ها. برای همین است که پیامبران باارزش‌ترین انسان‌ها بوده‌اند.»

ما همیشه فکر می‌کنیم انسان‌های اطرافمان را خوب می‌شناسم، امّا سالیانی که بگذرد درخواهیم یافت چقدر خطا کرده‌ایم. همیشه قسمت بزرگی از حقیقت پنهان است فرزندم، چراکه واقعیت‌ها آنان را پوشانده‌اند و مردمان همیشه فریب‌خوردهٔ این واقعیت‌ها هستند.

اسلامی که به عدالت نرسد، کفری است که لباس توحید به تن کرده است

بنی‌امیّه به کسی لقمه‌ای نمی‌بخشند، مگر این‌که بخواهند او را بندهٔ خود سازند، و به کسی لبخند نمی‌زنند، مگر این‌که قصد فریبش را داشته باشند

«تا آن زمان که ظالمی ظلم می‌کند و ستم‌کشی ستم می‌برد، ابوذر زنده خواهد بود.»