بریده‌هایی از کتاب پس از بیست سال

به‌خدایی که دانه را شکافت، این همان پرچمی است که من در سه معرکه دربرابر آن جنگیده‌ام و هدف این فتنه از آن معرکه‌ها، درست‌تر نباشد. ما پیش از این بر سر نزول قرآن با آنان می‌جنگیدیم و امروز بر سر تفسیر آن مقاتله می‌کنیم

آری فرزندم. اسلامی که به عدالت نرسد، کفری است که لباس توحید به تن کرده است.

پیرمرد گفت: «اگر در سرزمینی از مسلمین مسجدی نباشد، صدای اذانی بلند نگردد، مردم عبادات خویش را در پستوها بگزارند، به‌نام پیامبر سکه‌ای نکوبند و نام خداوند و رسولش را از در و دیوار و زبان مردم شهر بردارند و سپس غریبه‌ای به آن داخل شود، آیا نشانه‌ای هست که با آن پی برد به بلاد مسلمین داخل شده است؟» جوان به فکر فرورفت. تابه‌حال به چنین چیزی نیندیشیده بود. لحظاتی بعد گفت: «اگر آن شهر شام باشد نه، به‌خدا سوگند درنخواهند یافت، چراکه اسلام در شام همان است که محو گشته است.»

به‌خدا سوگند این سخنی بود که پیامبر به علی گفت که ای علی! با من بر سر نزول قرآن می‌جنگند و با تو بر سر تأویل آن. دشمنان من مشرکین‌اند و دشمنان تو منافقین.»

خداوند به‌وسیلهٔ اسلام پیوندهایی را گسسته و برخی را محکم نموده است. مگر این نیست که رسول‌الله نیز با خاندان و عشیره‌اش به ستیز برخاست و آنان نیز او را طرد کرده و سرزنش نمودند. امّا خداوند همان‌گونه که آن پیوند را ازهم گسسته، پیوندش را با مؤمنین برقرار ساخته است. او خاندان و عشیره‌ای دارد که خون و رنگ و قبیله در آن رنگ باخته و ایمانْ ریسمان محکم آن گشته است. دوستی برای خدا و دشمنی برای خدا. مؤمنین چنین بستگان هم‌اند.»

«انسان کامل.» «انسان کامل؟ او کیست؟» «آری فرزندم. او از ذریّهٔ علی است و چون ظاهر شود، مسیح به زمین بازخواهد گشت... به‌خدایی که حق را بر ما هویدا ساخت، انتظارْ مقصد حوادث روزگار تا رستاخیز است.»

تا اسیران را دیدند ابتدا هلهله سردادند و سپس آنان را زیر باران سنگ گرفتند. و بیش از همه بر سر و روی علی‌بن‌حسن کوفتند که با دست‌وپای در زنجیر توان دفاع از خویش را نداشت و اگر زینب خود را به او نمی‌رساند و سپر فرزند برادرش نمی‌شد، شاید جسم نحیف و بیمارش زیر ضربات پیاپی جان می‌داد.

«بر شما روا نمی‌بینم که از دشنام‌گویان و نفرین‌گران باشید. اگر به‌جای آن‌که به آنان دشنام دهید، افعال و روش آنان را وصف می‌کردید و می‌گفتید، بار خدایا! خون ما و خون آن‌ها را مریز، و میان ما و آن‌ها سازشی برقرار فرما و آنان را هدایت کن تا آنان که جاهل‌اند

اسلامِ علی بیش از آن‌که اسلامِ شمشیر باشد، اسلام ایمان و حکمت و عدالت است، نه اسلام مناسک و ظواهر. و علی برای فتح قلوب آمده است، نه فتح سرزمین‌ها. علی قصد دارد روح ایمان را به کالبد نیمه‌جان اسلام بازگرداند که به‌خدا سوگند، سرزمینی که از اسلام لبریز و از ایمان تهی باشد، بلاد جاهلیت است.

«حیات نیکو در افکاری نهفته است که خواب از چشم برباید و دل را بیدار سازد...

چند روز پیش مردی را در بند کردیم که در مسجد به امام ناسزا می‌گفت و سوگند می‌خورد که امام را خواهد کشت. چون او را نزد امیرالمؤمنین بردم و جرمش را بازگو کردم، امام امر به رهایی او کرد. ناباورانه گفتم، او شما را به قتل تهدید کرده است. پاسخ داد، آیا می‌خواهی کسی را قبل از جرمش مجازات کنم؟ گفتم، او به شما ناسزا گفت، فرمود، اگر می‌خواهی نفس خویش را آرام کنی، تو هم به او ناسزا بگو، ولی رهایش کن.»

«واقعیت آنی است که حاکم و رایج است امّا حقیقت آنی است که باید باشد و نیست. ارزش انسان‌ها به تلاشی است که برای هویدا ساختن حقیقت‌ها می‌کنند، نه پذیرفتن واقعیت‌ها. برای همین است که پیامبران باارزش‌ترین انسان‌ها بوده‌اند

«مردمان در تمام روزگاران، سرگشتهٔ حاکمان بوده‌اند. ما همیشه فکر می‌کنیم انسان‌های اطرافمان را خوب می‌شناسم، امّا سالیانی که بگذرد درخواهیم یافت چقدر خطا کرده‌ایم. همیشه قسمت بزرگی از حقیقت پنهان است فرزندم، چراکه واقعیت‌ها آنان را پوشانده‌اند و مردمان همیشه فریب‌خوردهٔ

همانند ققنوسی که زندگی را در سوختن جست‌وجو می‌کند، حیات را در مرگی باشکوه تعقیب می‌کردند.

دختر گفت: «حقیقت چون آفتابی است که بر جهان می‌تابد. حال اگر کسی پشت بر آن بنشیند به آفتاب چه زیان می‌رسد جز این‌که خود را از آن محروم کرده است. به هر آتشی که وارد شوی، با تو خواهم آمد.»

مالک گفت: «حیات نیکو در افکاری نهفته است که خواب از چشم برباید و دل را بیدار سازد...

«ارزش هرکس به‌اندازهٔ همتی است که برای کنار راندن واقعیت‌ها و هویدا ساختن حقیقت‌ها صرف می‌کند... و پیامبران ارزشمندترین انسان‌ها هستند.»

درختان سربه‌فلک‌کشیده، درحالی‌که سراسیمه سر تکان می‌دادند و به هر سو خم و راست می‌شدند، آه حسرت‌بار خود را ازمیان شاخه‌سارشان بیرون می‌دادند؛ انگار می‌خواستند پای از خاک تعلقات بیرون کشند و با سپاه امام به‌سوی شمال کوچ کنند.

علی قصد دارد روح ایمان را به کالبد نیمه‌جان اسلام بازگرداند که به‌خدا سوگند، سرزمینی که از اسلام لبریز و از ایمان تهی باشد، بلاد جاهلیت است.

اسلامِ علی بیش از آن‌که اسلامِ شمشیر باشد، اسلام ایمان و حکمت و عدالت است، نه اسلام مناسک و ظواهر