بریده‌هایی از کتاب مالک زمان

خدایا برای دفاع از دینت، دویدم و افتادم و بلند شدم. - خدایا ثروت دستانم وقتی است که سلاح برای دینت به دست گرفتم. - خدایا ثروت چشمانم گوهر اشک دفاع از مظلوم است. - خدایا سپاس که مرا از اشک بر فرزندان فاطمه ۳ بهره‌مند نمودی.

امیرالمؤمنین (ع) در قسمتی از نامه‌اش به مالک می‌فرماید: وَ اجْعَلْ لِذَوِی الْحاجاتِ مِنْک قِسْماً تُفَرِّغُ لَهُمْ فیهِ شَخْصَک، وَ تَجْلِسُ لَهُمْ... از طرف خود زمانی برای آنان که به شخص تو نیازمندند قرار ده و در آن وقت، وجود خود را برای آنان از هر کاری فارغ کن، و محل نشستن تو در مجلس عمومی باشد، برای خداوندی که تو را آفریده تواضع کن، و یاران خود را از این مجلس دور کن، تا سخنگوی نیازمندان، بدون ترس و نگرانی و لکنت با تو سخن بگوید.

امیرالمؤمنین (ع) در قستمی از نامهٔ مالک اشتر می‌فرماید: فَاخْفِضْ لَهُمْ جَنَاحَک وَ أَلِنْ لَهُمْ جَانِبَک وَ ابْسُطْ لَهُمْ وَجْهَک وَ آسِ بَینَهُمْ فِی اللَّحْظَةِ وَ النَّظْرَةِ حَتَّی لَا یطْمَعَ الْعُظَمَاءُ فِی حَیفِک لَهُمْ وَ ... با مردم فروتن باش، نرم و مهربان باش، گشاده رو و خندان باش. در نگاه‌هایت و در نیم نگاه و خیره شدن به مردم، به تساوی رفتار کن، تا بزرگان در ستمکاری تو طمع نکنند، و ناتوان‌ها از عدالت تو مأیوس نگردند، زیرا خداوند از شما بندگان درباره اعمال کوچک و بزرگ، آشکار و پنهان خواهد پرسید، اگر کیفر دهد شما استحقاق بیش از آن را دارید، و اگر ببخشد از بزرگواری اوست.

امیرالمؤمنین (ع) خطاب به فرماندهانش فرمود: «اِطْعامُ الاَسیرِ و الاِحْسانُ اِلَیهِ حَقٌّ واجِبٌ وَ اِنْ قَتَلْتَهُ مِنَ الْغَدِ!: اطعام اسیر و نیکی به او حق واجبی است، هر چند مستحق قتل باشد و بخواهی او را به قتل برسانی ....»

سفارشات مولا در مورد اسیر بسیار است. حتی به امام مجتبی (ع) در مورد ابن ملجم ملعون فرمود: وَ حَقِّی عَلَیک یا بُنَی! اِلَّا مَا طَیبْتُمْ مَطْعَمَهُ وَ مَشْرَبَهُ وَ ارْفُقُوا بِهِ اِلَی حِینِ مَوْتِی وَ تَطْعِمُهُ مِمّا تَأکلَ و تُسْقِیهِ مِمّا تَشْرَبْ» ای فرزندم به حقّی که من بر تو دارم سوگندت می‌دهم که غذا و نوشیدنی او را پاک و پاکیزه قرار دهی و تا موقع مرگ من، با او مدارا کن، از آنچه خودتان می‌خورید به او بدهید و از آنچه می‌نوشید به او بنوشانید.

امیرالمؤمنین (ع) نگاهی به صورت وحشت زده و زخمی اصبغ انداخت و گفت: ای مالک، هرگاه در جنگ اسیر اهل قبله گرفتی او را نکش، زیرا کراهت دارد، مالک هم او را در راه خدا آزاد کرد.

به عهدت وفا کن، و امان دادنت را به امانت رعایت نما، و خود را سپر تعهدات خود قرار بده، زیرا مردم بر چیزی از واجبات الهی چون بزرگ شمردن وفای به عهد اتفاق نظر ندارند ...

یک داعشی را اسیر کردیم و آن را در اتاق زندانی کردیم. یکی از نیروها از او پرسید: چرا اینقدر ضعیف مبارزه کردید و مناطق را پس دادید، آن داعشی گفت: به ما خبر دادند قاسم سلیمانی به اینجا آمده و می‌خواهد فرماندهی را برعهده بگیرد، این خبر روحیه جنگ ما را به شدت تضعیف کرد و باعث شد افراد از این جا فرار کنند. من از تعجب درمانده شدم ولی خوشحال بودم از این که شیرمردی مثل قاسم سلیمانی شهر اربیل را از دست حرامیان نجات داد.

همانا مرگ به سرعت در جستجوی شماست، آن‌ها که در نبرد مقاومت دارند، و آن‌ها که فرار می‌کنند، هیچ کدام را از چنگال مرگ رهایی نیست و همانا گرامی‌ترین مرگ‌ها کشته شدن در راه خداست. سوگند به آن کس که جان پسر ابوطالب در دست اوست، هزار ضربت شمشیر بر من آسان‌تر است از مرگ در بستر استراحتی که در غیر طاعت خدا باشد.

دیروز یک داعشی را اسیر کردیم و آن را در اتاق زندانی کردیم. یکی از نیروها از او پرسید: چرا اینقدر ضعیف مبارزه کردید و مناطق را پس دادید، آن داعشی گفت: به ما خبر دادند قاسم سلیمانی به اینجا آمده و می‌خواهد فرماندهی را برعهده بگیرد، این خبر روحیه جنگ ما را به شدت تضعیف کرد و باعث شد افراد از این جا فرار کنند. من از تعجب درمانده شدم ولی خوشحال بودم از این که شیرمردی مثل قاسم سلیمانی شهر اربیل را از دست حرامیان نجات داد.

هنوز هم از خودم می‌پرسم این مرد چه شجاعتی داشت! که خود را وارد شهر محاصره شده کرد، این چه مردانگی داشت که خود را فدای ملتی دیگر کرد. این چه ژنرالی بود که در عرض چند روز، داغ آمرلی را بر دل داعش گذاشت؟ او واقعاً که بود؟ یقین داشتم که او صلابت و شجاعت را از مالک‌اشتر علی (ع) آموخته بود.

سردار نگاهی کرد و گفت: این برای قبل از اسارتشان است، وقتی اسیر شدند تو نمی‌توانی هر طور که می‌خواهی با آنان برخورد کنی. خیلی برایم عجیب بود، اصلا توقع همچین برخوردی را نداشتم. وقتی سوار بالگرد می‌شد به من گفت: شیوه علی (ع) در اسیر داری این طور نیست. ما باید علی‌وار زندگی کنیم ...

حضرت درباره شخصیت مالک فرمود: «مالک، اما چه کسی است مالک؟! به خدا سوگند اگر کوه بود یگانه بود، اگر سنگ بود سرسخت و محکم بود. هیچ مَرکبی نمی‌توانست از کوهسار وجودش بالا رود و هیچ پرنده‌ای به قلهٔ آن راه نمی‌یافت.»

همانا مرگ به سرعت در جستجوی شماست، آن‌ها که در نبرد مقاومت دارند، و آن‌ها که فرار می‌کنند، هیچ کدام را از چنگال مرگ رهایی نیست و همانا گرامی‌ترین مرگ‌ها کشته شدن در راه خداست.

همواره در نظر داشته باش که هر یک از زیر دستانت در چه کاری تحمل رنج کرده‌اند، تا رنجی را که یکی تحمل کرده به حساب دیگری نگذاری و کمتر از رنجی که تحمل کرده پاداشش ندهی. شرف و بزرگی کسی، باعث نشود رنج اندکش را بزرگ شمری و ضعیف بودن کسی باعث نشود رنج بزرگش را کم به حساب آوری.

نگاهی به رخت‌خواب‌ها انداخت و گفت: از ما می‌خواهی روی این‌ها بخوابیم در حالی که برادرانمان روی سنگ ریزه‌ها و خاک‌ها در بیابان می‌خوابند؟ نه اصلا فکرش را نکن.

و باید برگزیده ترین سران سپاهت نزد تو کسی باشد که در یاری به سپاهیان، برادری و مواسات را رعایت نماید، و از آنچه دارد (مال خود) به آنان احسان کند به اندازه‌ای که بتواند سپاهیان و خانواده‌های آنان را که از خود به جای نهاده‌اند اداره نماید.

به عهدت وفا کن، و امان دادنت را به امانت رعایت نما، و خود را سپر تعهدات خود قرار بده، زیرا مردم بر چیزی از واجبات الهی چون بزرگ شمردن وفای به عهد اتفاق نظر ندارند

به خاطر راضی نگه داشتن مردم، خدا را به خشم نیاور، زیرا خشنودی خدا جایگزین هر چیزی است، امّا هیچ چیز جایگزین خشنودی خدا نمی‌شود.

خوشا به حال کسانی که از دنیا بریده‌اند و به آخرت روی آورده‌اند. اینان مردمانی هستند که زمین را فرش خود کرده‌اند و خاکش را بستر و آبش را عطر خوشبوی خود.