بریده‌هایی از کتاب از روزگار رفته؛ چهره به چهره با ابراهیم گلستان

کسی که شعور دارد، راه می‌افتد. کسی هم که شعور ندارد، خِنگ است، اَدا درمی‌آورد.

انتقام چیز بدی هست؛ ولی وقتی‌که دارند پدرت را درمی‌آورند و ممکن است پدر دیگران را هم دربیاورند، تو به عنوان انتقام شخصی پدرشان را دربیاوری، درست است.

کسی که دارد یک کاری می‌کند، باید به کار خودش علاقه و اعتقاد داشته باشد. اگر بفهمد که دارد مزخرف می‌کند نباید بکند؛ اما اگر فکر می‌کند که دارد درست انجام می‌دهد باید سرِ اعتقاد خودش رفتار کند، نه با تملق و چاپلوسی و ننه من غریبم!

هیچ جایزه‌ای برای هیچ فیلمی یا برای هر اثر دیگری در هیچ زمانی هیچ اعتبار ابدی ندارد.

شعار بدهم و بروم روی پشت بام عربده بکشم و زنده باد و مرده باد بگویم، این‌ها توی سیستم فکری من نبود و نیست.

دنیا زشتی کم ندارد زشتی‌های دنیا بیش‌تر بود اگر آدمی دیده بر آن‌ها بسته بود؛ اما آدمی چاره‌ساز است.

در هر کاری قریحه لازم است. در بند کفش بستن هم قریحه لازم است؛ چون اگر قریحه نداشته باشید بند کفشتان را بد خواهید بست.

همه پول‌هایی که به دلار می‌گرفتم به صرفم بود و تو بازار آزاد می‌فروختم؛ چون دلار سه تومان بود. اگر دلار را در بازار آزاد می‌توانستم بفروشم، دلاری بیست تومان بود. خُب، طبیعی است که آن بهتر بود. بیست تومان هم بیش‌تر. بیست و چهار تومان هم من دلار فروختم

بیلی وایلدر، که فیلم‌ساز هوشمندی بود، در پایان فیلم بعضیا داغشو دوس دارن از زبان کاراکتر فیلمش می‌گوید: «هیچ‌کس کامل و بی‌نقص نیست. » ما باید آدم‌ها را با ضعف‌هاشان بپذیریم و قضاوت را به زمان که قاضی منصفی است بسپاریم.

وقتی حرف می‌زند آدم، با کمال تأسف، خواننده ایرانی جوری بار آمده که فکر می‌کند این حرف‌ها را از روی حُب و بُغض می‌زند آدم. اصلاً حُب و بُغضی وجود ندارد این‌جا.

گیر هم آوردم که زاهدی می‌خواست تماشا بکند، دادم به سپهبد زاهدی، که خیلی هم به من محبت داشت. وقتی فهمید که من پسر پدرم هستم، چون رفیق خیلی نزدیک پدرم بود، خیلی به من محبت کرد و این محبتش به من سبب حسودی یارو شد، مازندی. با هم رفته بودیم و برای همین هم پول‌های مرا خورد. آن‌وقت هم ده هزار و هفتصد دلار در سال ۱۹۵۳ خیلی پول بود. وقتی زاهدی من را بغل کرد که تو پسر تقی هستی، و ها ها ها! و این را مازندی دیده بود و دیده بود که مصدق هم به من محبت کرده، او هم به خاطر پدرم بود دیگر. آره حسودیش شد.

چون برای حساب بازکردن باید در محل باشی که حساب باز کنی؛ در نتیجه قرار شد که من بگویم پول‌ها را بگذارید به حساب یک آشنای دیگر، به حساب جو مازندی. هیچی دیگر. پول‌ها به حساب او می‌رفت. ده هزار و هفتصد دلار پیشش جمع شد و مازندی یکمرتبه همه را خورد و نداد به من. آره، حسودیش شد که قصه دیگری دارد.

کلینکس‌های دور افتاده را با «سند زنده» اشتباه کردن خودش همتی از نوع خاص لازم دارد.

این سؤال شما از یک روحیه ایرانی خاصی حکایت می‌کند که دست‌کم از زمان مانی مانده است و از وقتی که باید یا طرفدار سیاه بود یا سفید و باید غریزه، و نه منطق، و نه وجدان، و نه شناخت دنیا سازنده قضاوت و سازنده رفتار آدمی باشد. برداشت و موضعی که مطلقا غلط است.

من هرگز به هیچ‌کس و هیچ‌چیز، گورِ پدرتان نگفته‌ام، که این از منتهای ضعف آدم حکایت می‌کند.

دیدم افکارم تطبیق می‌کند با حرف‌هایی که این‌ها می‌گویند و می‌زنند. رفتم توی حزب کار کردم. خیلی هم کار کردم. به کسی هم مربوط نیست که این کارها را کردم یا نکردم.