بریده‌هایی از کتاب در ستایش سکوت

نقطهٔ مقابلِ سکوتْ مغزی در تکاپوست، درحالِ اندیشیدن. اگر در جست‌وجوی آرامشید، باید فکرکردن را متوقف کنید.

: «تمام مشکلات بشر ریشه در ناتوانیِ فرد در به‌تنهایی آرام‌گرفتن در یک اتاق دارد.

سکوت نیز ازنظر محتوا به‌اندازهٔ واژه‌ها غنی است. مکث مانند پل است با دو آدمی که از دو سر رودخانه درحال مکالمه‌اند، که وقتی دوباره صحبت می‌کنند، از رودخانه می‌گذرند.

«آنچه نمی‌توانیم درباره‌اش سخن بگوییم باید در سکوت بگذرد.»

نیازی نیست دورهٔ آموزشی سکوت یا آرامش را بگذرانید تا بتوانید لحظه‌ای درنگ کنید. سکوت می‌تواند هرجایی، در هر لحظه‌ای باشد. سکوت درست جلوی چشم‌تان است. من آن را حین بالارفتن از پله‌ها، غذاپختن، یا صرفاً با تمرکز روی تنفسم، برای خودم می‌سازم.

تجمل در وهلهٔ اول به‌معنای دستیابی به چیزی با انباشتن مداوم آن است، بیش‌تر، و باز هم بیش‌تر. دوپامینی که در ذهن مشتری‌هاست باعث می‌شود مدام هوسِ بیش‌تر کنند

می‌خواستم، خوردن را سریع شروع کنم که بورگ گفت نباید یک‌دفعه شروع به خوردن کنیم و بهتر است لحظه‌ای دست نگه داریم، در سکوت. او گفت باید به‌آرامی در دل‌مان تا ده بشماریم و بعد شروع به خوردن کنیم؛ کمی خویشتن‌داری کنیم. به همدیگر یادآوری کردیم که رضایتْ حاصلِ فداکاری است. صبرکردن حس عجیبی داشت؛ اما هیچ‌وقت همچون آن لحظه که سکوت کرده بودم احساس غنا نکرده بودم.

خداوند در سکوت است.

بلیز پاسکال، که فیلسوف و نظریه‌پرداز حوزهٔ ملالت بود، مدت‌ها قبل در قرن هفدهم، به ترویج این نوع مکاشفه پرداخت: «تمام مشکلات بشر ریشه در ناتوانیِ فرد در به‌تنهایی آرام‌گرفتن در یک اتاق دارد.»

«زندگی طولانی است، اگر بدانید چطور از آن استفاده کنید.»

نمی‌توانیم به چشم‌های خود خیره شویم، اما درعوض می‌توان آن‌ها را ازطریق ستاره‌ها مشاهده کرد: آنچه در ستاره‌ها می‌بینید، بازتابی از وجود خودتان است.

اکثر مردم در این گوشهٔ دنیا که هستیم، نه فقرِ مادی، بلکه فقرِ زمانی را تجربه می‌کنند. به نظر می‌آید حرف خوبی باشد، اما چندان هم درست نیست. ما وقت کافی داریم. زندگی طولانی است، اما به‌شرط اینکه به‌اندازهٔ کافی به خودمان گوش بدهیم و به جستجو بپردازیم.

یاد گرفته‌ام که هر زمان نتوانستم با پیاده‌روی، کوهنوردی، یا قایق‌سواری از شلوغیِ دنیا فاصله بگیرم، ذهنم را به‌روی دنیا ببندم. آموختن این مسئله زمان برد. فقط زمانی‌که فهمیدم نیازی بنیادی به سکوت دارم، توانستم برای آن دست به جست‌وجو بزنم. و همان‌جا، در اعماق هرج‌ومرج و شلوغیِ ترافیک و مشغولیاتِ ذهنی، موسیقی و زندگیِ ماشینی، گوشی‌های آیفون و ماشین‌های برف‌روبی، انتظارم را می‌کشید: سکوت.

مارک جونکوزا یکی از مغزهای متفکر پشت برنامهٔ فضاییِ ماسک است. وقتی از او پرسیدم که آیا وقت دارد به ایده‌هایی فکر کند که می‌تواند صنعت هوافضا را دگرگون کند، پاسخ داد: ‌«یک روزِ عادیِ کاری‌ام، در بهترین حالت، شامل هشت ساعت جلسه و چند ساعت جواب‌دهی به ایمیل‌هاست. همهٔ این کارها درهم‌وبرهم می‌شوند. تنها زمانی‌که می‌توانم دنیا را از یاد ببرم وقتی است که نرمش می‌کنم، مشغول موج‌سواری‌ام، دوش می‌گیرم، یا در توالت نشسته‌ام. آن موقع است که راه‌حل‌های جدید به ذهنم می‌رسند.‌»

سنکا دوهزار سال پیش گفت: «همه‌مان وجود داریم، اما تعداد اندکی از ما واقعاً زندگی می‌کنند. زندگی برای آنانی که گذشته را فراموش کرده، حال را نادیده گرفته، و از آینده ترس دارند، خیلی کوتاه است. وقتی به انتهای کار نزدیک می‌شوند، بیچارگان خیلی دیر پی می‌برند که تمام این مدت مشغولِ کارهای بیهوده بوده‌اند.»

من بافتنی نمی‌بافم، اما وقتی کسی را که مشغول این کار است تماشا می‌کنم، حتی اگر محیط اطراف‌شان چندان ساکت نباشد، فکر می‌کنم که آن‌ها هم همان آرامش درونی‌ای را یافته‌اند که من در کاوشگری‌هایم کشف کرده‌ام. این مسئله در زمان مطالعه‌کردن، موسیقی گوش‌دادن، تفکر، اسکی‌کردن، یوگا، یا ساکت نشستن بدون حواس‌پرتی هم صدق می‌کند.

در یادداشت‌های روزانه‌ام به‌سوی جنوب، نوشتم که ممکن است خیلی راحت تصور کنیم قاره‌هایی که نمی‌توانیم به آن‌ها سفر کنیم یا ببینیم یا تجربه‌شان کنیم ارزش زیادی ندارند. آدم باید به جایی برود، از آن عکاسی کند و تصاویرش را به اشتراک بگذارد تا آن مکان معنا بیابد.

در کودکی از دیدنِ اینکه حلزون قادر است خانه‌اش را هرجا که می‌رود با خود ببرد شگفت‌زده می‌شدم

پاسخ به رموز جهان را فقط در سکوت می‌توان یافت. مسئله همین است. طول دریا را می‌پیمایید، اما درست زمانی‌که دور می‌زنید و برمی‌گردید می‌فهمید که آنچه دنبالش بوده‌اید در خودتان نهان است.

اگر حواستان را جمع کنید، سکوتی که منظور من است در همه‌جا یافت می‌شود. این سکوت درون ذهن شماست و بی‌هزینه است. لازم نیست به سریلانکا بروید؛ در حمام‌تان هم قابل‌تجربه است.