بریده‌هایی از کتاب شرح دلبری

صبحگاه جمعه، ۱۳ دی ماه ۱۳۹۸، یکی از تلخ‌ترین اخبار حافظه تاریخی امت اسلامی مخابره شد؛ خبر کوتاه بود و اثرگذار: حاج قاسم پر کشید!

«هر چیز که در جستن آنی، آنی!»

متأسفانه بعضی از ما، علی‌رغم دغدغه‌های مقدس و نیت‌های پاکی که در تحقق اهداف اسلام عزیز داریم، از ضرورت کار بر روی اعتقادات غفلت کرده و حتی کار بر روی اعتقادات و باورهای بنیادین را نفی می‌کنیم؛ ما باید در این زمینه دقت کافی داشته باشیم که هرچند سخن‌گفتن از مزایا و محاسن دین‌داری در علاقه‌مندشدن افراد به دین و دیانت اثرگذار است اما: اولاً کار بر باورهای بنیادین نافی کارهای فرهنگی دیگر نبوده و می‌تواند با آن‌ها و در موازات آن‌ها انجام شود.

ثانیاً تا یک‌بار برای همیشه نگرش‌های بنیادین خود را اصلاح نکنیم، نمی‌توانیم از خطر سقوط اعتقادی در امان بمانیم. ثالثاً مخاطبان نخبه، با ذهن‌های خلّاق و آکنده از سوال، هرگز جواب‌های خطابی و فانتزی را قانع‌کنندهٔ جان پرتکاپوی خود نمی‌بینند و با تمام وجود به‌دنبال سخنی از جنس برهان هستند؛ ممکن است اشتباه اکتفاء به بیان کارکردهای دین به جای بحث اساسی و استدلالی بر سر عقاید و معارف دینی، ناشی از عدم مواجه با این قشر از مخاطبان باشد.

اما گاهی شخصی را می‌شناسیم و می‌خواهیم عاشق او شویم. در اینجا باید تلاش کنیم با او سنخیت و یکرنگی پیدا کنیم. برای یکرنگ‌شدن با او، باید آن‌چنان‌که او دوست دارد باشیم؛ اگر همنوع ماست، مانند او بشویم، مانند او بیندیشیم و مانند او رفتار کنیم؛ همچون او بنشینیم و همچون او بخوریم و بپوشیم و چون او بخندیم و بگرییم؛ این کار شدنی نیست مگر آنکه بر آن شخص تمرکز کنیم و دائم به یاد او باشیم تا لحظه‌به‌لحظه به او شبیه‌تر شویم و قلب و روحمان به او نزدیک و نزدیک‌تر شود، تا جایی که از این یکرنگی و تناسب، عشق زاییده شود.

(۱) اعتقاد صحیح، قدم اول برای حرکت اگر فهمیدیم تمام حقیقت انسان «تن» او نیست، بلکه «من» فراتر از تن بوده و این بدن خاکی تنها جزئی از حقیقت ما را تشکیل می‌دهد، باید خیلی زود بفهمیم که: «چاره‌ای جز این وجود ندارد که از حصار تن بیرون آییم و حقیقت خود را بدون هیچ مزاحمی ادراک نماییم». به عبارت دیگر، فهم «فراتربودن انسان از بدن» آتش شوق و طلب خروج از مادّیت و جسمانیت را در ما روشن می کند و درست در این نقطهٔ حساس است که باید به دنبال راهکاری برای فرونشاندن این آتش باشیم.

صبحگاه جمعه، ۱۳ دی ماه ۱۳۹۸، یکی از تلخ‌ترین اخبار حافظه تاریخی امت اسلامی مخابره شد؛ خبر کوتاه بود و اثرگذار: حاج قاسم پر کشید! داغ شهادت سردار پرافتخار جهان اسلام، نه تنها ملت ایران اسلامی که تمام مستضعفین و حق طلبان جهان را تحت تأثیر خود قرار داد؛ حاج قاسم، مرد پرواز بود و از همین رو بیش از آن‌که اهل زمین باشد، بر آسمان‌های همیشه یکرنگ حکومت می‌کرد، و چنین بود که دلبستگان آسمان، در غم او بارانی شدند و آسمان بیش از همیشه طوفان خشم و انتقام آغاز کرد.

«در یک جلسهٔ دوسه نفری که خدمت آیة‌الله‌العظمی آقای بهجت بودیم یه کسی انتقاد گونه‌ای را خواستند به رهبری خدمت آقای بهجت بازگو کنند. آقای بهجت به یک نگاه تندی به ایشان فرمودند: شما بهتر از ایشان سراغ دارید. من که بهتر از ایشان سراغ ندارم!»

اعتقاد به توحید اولین قدم برای موحّد شدن است و اعتقاد به اولیاء الهی اولین گام در جهت اهل ولایت گشتن. حاج قاسم که فرزند برومند و تربیت‌شدهٔ مکتب اسلام است، خوب می‌داند که شروع هر حرکتی مبتنی بر بینش صحیح است و درست به همین دلیل، نامهٔ جهانی خود را با شهادت به صحیح‌ترین عقاید آغاز می‌کند و چه خوش به ما یادآور می‌شود که اگر بر اعتقاداتمان باور داریم، نباید از ابراز آن إبایی داشته باشیم! «اشهد أن لا اله الّا الله و اشهد أنّ محمداً رسول‌الله و اشهد أنّ امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب و اولاده المعصومین اثنی عشر ائمتنا و معصومیننا حجج‌الله. شهادت می‌دهم که قیامت حق است. قرآن حق است. بهشت و جهنّم حق است. سوال و جواب حق است. معاد، عدل، امامت، نبوّت حق است».

مسیر انسان از حضیض عالم خاک تا اوج قرب خداوند متعال، راه پر پیچ و خمی است که تا نقشهٔ آن را در دست نداشته باشیم، نباید امیدی به رسیدن به مقصد داشته باشیم. اگر مسافر بدون چراغ و نور مسیر خود را پیدا نمی‌کند، سالک مسیر قرب الهی نیز بدون اعتقاد درست، سیر صحیحی نخواهد داشت. اعتقادات هر انسان، مسیر و هدف او، و شیوه طی‌کردن مسیر و رسیدن به هدف را مشخص می‌کند. اگر اهدافی که انسان‌ها در زندگی خود انتخاب می‌کنند و بر اساس آن تمام سبک زندگی خود را تغییر می‌دهند، تماماً برخاسته از اعتقاداتشان نباشد، حداقل باید بپذیریم که این اهداف، تا حدّ بسیار بسیار زیادی منبعث از اعتقادات و نگرش‌های بنیادین آن‌ها است و به همین دلیل است که خداوند متعال به پیامبر برگزیدهٔ خود می‌فرماید: (فَاعْلَمْ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ اللَّهُ)(بدان که خدایی جز الله نیست!).