بریده‌هایی از کتاب بده و بستان؛ رویکردی انقلابی به موفقیت

«ارزش واقعی هر شخص زمانی مشخص می‌شود که ببینید چه رفتاری با فردی که به هیچ وجه نمی‌تواند سودی به او برساند دارد.»

عقل سلیم می‌گوید افراد بسیار موفق سه ویژگی مشترک دارند: انگیزه، توانایی و فرصت. اگر می‌خواهیم موفق شویم، باید ترکیبی از سخت‌کوشی، استعداد و خوش‌شانسی داشته باشیم.

ساموئل جانسون می‌نویسد: «ارزش واقعی هر شخص زمانی مشخص می‌شود که ببینید چه رفتاری با فردی که به هیچ وجه نمی‌تواند سودی به او برساند دارد.»

اگرچه بسیاری از ما تصور می‌کنیم که بخشنده‌ها بی‌عرضه و پخمه‌اند، اما باید بدانید که آن‌ها به طرزی باورنکردنی موفق هستند.

در دهه ۱۹۶۰، روان‌شناسی به نام ریموند کتل تئوری سرمایه‌گذاری هوش را مطرح کرد. او می‌گفت که علاقه چیزی است که افراد را وادار به صرف زمان و انرژی‌شان در به‌دست آوردن مهارت‌ها و پایه‌های علمی خاص می‌کند. امروزه، ما شواهد خوبی داریم که نشان می‌دهند علاقه مقدم بر استعداد است. معلوم شده است که انگیزه دلیل ایجاد استعداد در افراد است.

در طیف وسیعی از مشاغل مهم، بخشنده‌ها دست پایین را دارند: آن‌ها باعث پیشرفت دیگران می‌شوند، اما موفقیت خود را در این فرایند قربانی می‌کنند.

گیرنده‌ها یک نشان متمایز دارند: آن‌ها دوست دارند بیشتر بگیرند تا ببخشند. آن‌ها تعادل رابطهٔ متقابل را به نفع خود بر هم می‌زنند و منافع خود را بر نیازهای دیگران مقدم می‌دانند. گیرنده‌ها معتقدند که دنیا جای رقابت است، جایی که اگر نخوری، خورده می‌شوی. آن‌ها فکر می‌کنند برای موفق شدن باید بهتر از دیگران باشند. برای اثبات صلاحیتشان خودستایی می‌کنند و مطمئن می‌شوند که اعتبار زیادی بابت تلاش‌هایشان به دست می‌آورند. گیرنده‌های معمولی، بی‌رحم یا سفاک نیستند؛ آن‌ها فقط محتاط و مراقبِ خود هستند. گیرنده‌ها فکر می‌کنند: «اگه خودم هوای خودم رو نداشته باشم، هیچکس هوام رو نخواهد داشت.»

از نظر حرفه‌ای تعداد کمی از ما به‌طور کامل مثل بخشنده‌ها یا گیرنده‌ها رفتار می‌کنیم و معمولاً سراغ شیوه سوم می‌رویم. ما تبدیل به برابری‌طلب می‌شویم و سعی می‌کنیم تعادلی بین دادن (بخشیدن) و ستاندن (گرفتن) ایجاد کنیم. برابری‌طلب‌ها براساس اصل انصاف رفتار می‌کنند: وقتی که به دیگران کمک می‌کنند، انتظار دارند دیگران نیز به آن‌ها کمک کنند و بدین‌ترتیب از خودشان محافظت می‌کنند. اگر برابری‌طلب باشید به اصل «این‌به‌آن‌در» اعتقاد دارید و قانون حاکم بر روابطتان، تبادل متقابلِ لطف است.

در محل کار، بخشنده‌ها معمولاً کمیاب‌اند. آن‌ها کفه ترازوی رابطهٔ متقابل را به سمت طرف مقابل خم می‌کنند و ترجیح می‌دهند بیشتر از این که بگیرند، ببخشند. درحالی‌که گیرنده‌ها معمولاً خودخواهند و به این فکر می‌کنند که دیگران چه چیزهایی می‌توانند به آن‌ها بدهند، بخشنده‌ها دیگرخواهند و بیشتر روی این که دیگران چه نیازی به آن‌ها دارند، تمرکز می‌کنند.

به این ترتیب، اگر احتمال حضور بخشنده‌ها در قعر نردبان موفقیت بسیار زیاد باشد، چه کسانی در صدر این نردبان قرار دارند؟ گیرنده‌ها یا برابری‌طلب‌ها؟ هیچ‌کدام. وقتی که یک بار دیگر به این داده‌ها نگاه کردم، الگوی شگفت‌انگیزی را کشف کردم: در صدر هم بخشنده‌ها قرار دارند.

اگر گیرنده باشید به صورت استراتژیک به دیگران کمک می‌کنید، یعنی زمانی کمک می‌کنید که منافع خودتان بیشتر از هزینه‌هایتان باشد، اما اگر بخشنده باشید، ممکن است از یک آنالیز سود-هزینه متفاوت استفاده کنید: یعنی زمانی کمک می‌کنید که منافع دیگران از هزینه‌هایتان بیشتر باشد. گاهی حتی شاید اصلاً به هزینه‌های شخصی‌تان فکر نکنید و بدون این که در مقابل انتظار چیزی داشته باشید به دیگران کمک کنید. اگر در محیط کار، بخشنده باشید، سعی می‌کنید در به اشتراک گذاشتن وقت، انرژی، دانش، مهارت‌ها، ایده‌ها و ارتباطاتتان با دیگرانی که می‌توانند از آن‌ها بهره‌مند شوند، سخاوتمند باشید.

«دلم می‌خواد وقتی جایی رو ترک می‌کنم آنجا بهتر از زمانی باشه که واردش شدم.»

زمان زیادی طول می‌کشد که بخشنده‌ها بتوانند حسن‌نیت و اعتماد دیگران را جلب کنند، اما سرانجام به اعتبار زیادی دست می‌یابند و روابطی با دیگران برقرار می‌کنند که موفقیتشان را ارتقاء می‌دهد.

«اگر همه بخوان تو برنده بشی، بردن آسون‌تر می‌شه. اگه با کسی دشمنی نکنی، موفق شدن آسون‌تر می‌شه.»

موفقیت شدیداً به نحوه تعامل ما با دیگران بستگی دارد. هر بار که با فرد دیگری سرِ کارمان تعامل می‌کنیم، باید دست به یک انتخاب بزنیم: آیا سعی می‌کنیم تا جایی که می‌توانیم ارزش‌ها و سودها را از آن خودمان کنیم؟ یا بدون نگرانی از آنچه در مقابل دریافت می‌کنیم، در ارزش‌آفرینی مشارکت می‌کنیم؟

هر انسانی باید تصمیم بگیرد که می‌خواهد زیر نور نوع‌دوستیِ خلاقانه قدم بزند یا در تاریکی خودخواهی ویرانگر. مارتین لوترکینگ

در اتاق نویسندگی سیمپسون‌ها، بخشنده‌تر از بقیه بودن، به مایر کمک کرد که بهترین ایده‌ها را از دیگران استخراج کند. او می‌گوید: «سعی کردم جَوی ایجاد کنم که همه احساس کنن می‌تونن مشارکت کنن، که اشکالی نداره اگه بارها اشتباه کنن.» این به ایمنی روان‌شناختی معروف است. باور این که می‌توانی بدون این که جریمه یا تنبیه شوی ریسک کنی.

رئیس‌جمهور سابق امریکا، بیل کلینتون، می‌نویسد: «سیاست، بیزینسِ «گرفتن» است. باید بارها و بارها و بارها حمایت، کمک مالی و رأی بگیری.»

در حالی که گیرنده‌ها اغلب سعی می‌کنند که باهوش‌ترین فردِ اتاق باشند، بخشنده‌ها با روی خوش از تخصص دیگران استقبال می‌کنند، حتی اگر این کار باورهایشان را تهدید کند.

ساموئل جانسون می‌نویسد: «ارزش واقعی هر شخص زمانی مشخص می‌شود که ببینید چه رفتاری با فردی که به هیچ وجه نمی‌تواند سودی به او برساند دارد.»