بریده‌هایی از کتاب ادبیات علیه استبداد

کنگره فعالیت‌هایی مثل انتشار کتاب در کشورهای کمونیستی را بی‌فایده می‌دانست و حاضر نبود برای این کار هیچ پولی در اختیار وزارت امورخارجه یا هیچ سازمان دولتی دیگری قرار بدهد. اما بودجه سیا محرمانه بود و برای کاری که یک بُعد فرهنگی هم دارد. مدیران سیا معتقد بودند میلیون‌ها دلاری که سالانه خرج می‌شد، حامی فعالیت‌هایی بود که «تنوع و تفرق اندیشه‌ها و مفهوم پرس‌وجوی آزادانه را نشان می‌داد. به این ترتیب موارد بسیاری پیش می‌آمد که سیا از سازمان‌هایی حمایت مالی مخفیانه می‌کرد که اعضا و نمایندگان آن سازمان‌ها هیچ همسویی فکری‌ای با سیاست‌های دولت آمریکا نداشتند. و نهایتآ این دیدگاه کاملا فرهیخته (در سیا) جا افتاد که بیان عمومی اندیشه‌های متفاوت سلاح بالقوه قدرتمندی علیه نظام یکسان‌گرا و یکپارچه‌گرای کمونیستی است.»

«در هر نسلی باید یک احمقی وجود داشته باشد تا حقایقی را که می‌بیند به صدای بلند بر زبان بیاورد.»

هر هنرمندی به نوعی یک آنارشیست است و باید هنرمند را به خاطر خیلی از خطاهایش بخشید.»

«فقط یک آدم دیوانه چنین کاری می‌کند، و من مطمئن نیستم که برقی از جنون در چشم‌هایش وجود نداشته باشد.»

دکتر ژیواگو اثری مجادله‌ای نیست، به اتحاد شوروی حمله‌ای نمی‌کند، و نیز هیچ دفاعی از هیچ نظام سیاسی دیگری نمی‌کند. قدرت رمان در ستایشی است که از فردیت انسان می‌کند. به عبارت دیگر جوهره فردی جان‌مایه رمان و مهم‌ترین خصوصیت آن است. کتاب بازتاب آرزوهای نویسنده برای یافتنِ مقداری همصحبتی با کره خاکی، یافتن مقداری حقیقت در زندگی و یافتن مقداری عشق است. او، مثل داستایفسکی، می‌خواست با گذشته تصفیه حسابی بکند و این دوره از تاریخ روسیه را از طریق «پایبندی به حقیقت شاعرانه» بیان کند.

حدود هشتصد نویسنده از شاخه مسکوی اتحادیه نویسندگان در سالن اصلی «خانه سینما» جمع شده بودند تا فقط در باره یک موضوع خاص، «رفتار و عملکرد ب. پاسترناک»، بحث و گفتگو کنند.