بریده‌هایی از کتاب رابطه‌ها

به نظر می‌رسد لازم است که در این ایده و باور خود تجدید نظر کنیم و تا اندازهٔ معقولی بپذیریم، که عشق و در حقیقت رابطهٔ عاشقانه، تا حد زیادی وامدار محیطی است که در بیرون از اتاق و خانهٔ ما، ما را احاطه کرده است.

دیدگاه رمانتیک در مورد عشق، تأکید دارد که فرد «مناسب» یعنی کسی که سلیقه‌ها، علایق و طرز تفکر او نسبت به زندگی، با ما مشترک باشد. این موضوع ممکن است در کوتاه مدت درست باشد. اما در بلند مدت، این موضوع شدیدآ رنگ می‌بازد، چون ناهمگونی‌ها دیر یا زود بروز می‌کند و تفاوت‌ها به شکل غیر قابل اجتنابی خودنمایی‌می کنند. کسی که واقعآ برای ما مناسب است همان کسی نیست که با ما سلیقهٔ یکسانی دارد، بلکه کسی است که می‌تواند دربارهٔ تفاوت سلیقه‌ها، خردمندانه و هوشیارانه مذاکره کند؛ یعنی همان کسی که در مخالفت کردن خوب باشد و راه درست این کار را بداند.

در داستان کلاسیک، که ژانر عاقلانه‌تر و خردورزانه‌تری است و کمتر و دیرتر انسان را فریب می‌دهد، مشکل واقعی پیدا کردن شریک زندگی نیست، بلکه تحمل شریک زندگی، آنهم در طول زمان است و این مهم، نقش راهبردی دارد. دیدگاه کلاسیک می‌داند و به‌خوبی به آن واقف است که شروع رابطه‌ها، برخلاف آنچه که فرهنگ رمانتیک تصور و تجسم می‌کند، نقطهٔ اوج نیست؛ بلکه فقط اولین قدم در راه سفری بسیار طولانی‌تر، پیچیده‌تر و در عین حال، بسیار قهرمانانه‌تری است که هوش، ژرف‌نگری و موشکافی را به سوی آن راهنمایی می‌کند.

در داستان کلاسیک، که ژانر عاقلانه‌تر و خردورزانه‌تری است و کمتر و دیرتر انسان را فریب می‌دهد، مشکل واقعی پیدا کردن شریک زندگی نیست، بلکه تحمل شریک زندگی، آنهم در طول زمان است و این مهم، نقش راهبردی دارد. دیدگاه کلاسیک می‌داند و به‌خوبی به آن واقف است که شروع رابطه‌ها، برخلاف آنچه که فرهنگ رمانتیک تصور و تجسم می‌کند، نقطهٔ اوج نیست؛ بلکه فقط اولین قدم در راه سفری بسیار طولانی‌تر، پیچیده‌تر و در عین حال، بسیار قهرمانانه‌تری است که هوش، ژرف‌نگری و موشکافی را به سوی آن راهنمایی می‌کند.

می‌خواهد اذعان کند و فریاد می‌زند که این تخیلات پر شور و حرارت، در یک همایش و کنفرانس یا قطار، در خیابان یا سوپرمارکت، فقط تصوراتی واهی و پوچ هستند؛ گوئی تصویری است که ما به سادگی ـ ایده‌ای اشتباه و کاملا خیالی ـ، دربارهٔ هویت یک شخصیت ایده‌آل را بر روی غریبهٔ بیگناهی فرافکنی کرده‌ایم.

کودک درون یک مرد در قدرت به همان شرارت و عصبانیت کودک درون یک انسان عادی است، در حالی که کودک درون وی برای یک جامعه یا گاهی حتی تمام بشریت تصمیم می‌گیرد و فاجعه به بار می‌آورد.

اغلب قریب به اتفاق ناهنجاری‌های رفتاری که در سطح روئی و حتی لایه‌های عمقی روابط انسان‌ها باعث بروز مشکلات عظیم و فجایع انسانی عظیم می‌شود، ریشه در رفتارهای کودکانهٔ انسان‌های بزرگ‌نمائی دارد که در حیطهٔ قدرت هستند. تصور اینکه ریشهٔ اغلب جنگ‌های دیروز و امروز، که بشریت با فجایع آن دست و پنجه نرم می‌کند، در رفتار کودکانهٔ یکی از مسببین آن نهفته و طرف مقابل هم آنرا بر نحلهٔ دشمنی تفسیر کرده است، دور از انصاف نیست.

چرا با بلوغ عقلی، برداشت و تعبیر ما از رفتار دیگران به سوی کینه‌ورزی، عداوت و سوءنیت سوق پیدا می‌کند؟

ما طیف وسیعی از توضیحات و توجیحات جایگزین مشابه عبارات بالا را در ذهن خود همیشه برای پاسخ به این واکنش کودکان آماده داریم و هیچ کدام آنها ترس و وحشت در دل ما ایجاد نمی‌کنند، کینه و نفرت جوانه نمی‌زند، یا ما را بیش از حد مضطرب و آشفته نمی‌کنند. چرا این دو گزاره یعنی «اطمینان داریم انگیزهٔ منفی و ناخوشایندی ندارد» و «به دنبال تعابیر مهربانانه و از روی اغماض» خاص کودکان و اطفال است؟ آیا بزرگسالان دیگر این ویژگی‌ها را در خود ندارند یا با گذر از کودکی، انگیزه‌های ناخوشایند در ما شکل می‌گیرد؟

مکتب رمانتیک، عشق و رابطهٔ فیزیکی را به‌عنوان دوبال پرواز در این اوج گرفتن تا ابدیت، با هم ترکیب می‌کند. پیش از این، مردم تصور می‌کردند و گویا قراری نانوشته گذاشته شده بود که می توانند با شخصیت‌هایی که عاشق آن‌ها نیستند، رابطهٔ فیزیکی برقرار کنند و متقابلا، می‌توانند کسی را دوست داشته باشند بدون اینکه با او رابطهٔ جنسی خارق‌العاده‌ای داشته باشند. مکتب رمانتیک رابطهٔ جنسی را تا حد غایت و بالاترین درجهٔ تجلی عشق ارتقاء داد.