بریده‌هایی از کتاب ساز و کار فاشیسم

سیاست فاشیستی شامل استراتژی‌های مشخصی است: ساختن گذشته‌ای اسطوره‌ای، تبلیغات، روشنفکرستیزی، ناواقعیت، سلسله‌مراتب، احساس قربانی‌شدگی، نظم و قانون، اشاعهٔ دلهرهٔ جنسی، توجه به مرکز کشور، لغو رفاه همگانی و وحدت اجتماعی. پافشاری بر روی برخی از این اصول گاهی معقول و موجه است، اما دوران‌هایی در تاریخ بوده که تمامی آنها در یک حزب یا جنبش سیاسی گرد هم آمده‌اند. آن لحظاتْ لحظات تلخ و خطرناک تاریخ است.

سیاست فاشیستی با یورش به آموزش، نخبگی، زبان و بی‌ارزش نشان دادن آنها در پی از رمق انداختن گفتمان عمومی است. بحث عقلانی ممکن نیست مگر با آموزش و دسترسی به دیدگاه‌های متفاوت، با احترام به نخبگی وقتی دانش ما کافی نیست و با زبانی سرشار که توصیف دقیقی از واقعیت به دست دهد. هنگامی‌که صفات ممتاز آموزش، نخبگی و زبان نادیده گرفته شوند، عرصه تنها برای قدرت و هویت قومی باز می‌ماند. نمی‌گوییم که دانشگاه‌ها هیچ نقشی در سیاست فاشیستی ندارند. در ایدئولوژی فاشیستی تنها یک دیدگاه پذیرفتنی وجود دارد و آن دیدگاه قوم مسلط است. نهادهای آموزشی محصلان را با فرهنگ قوم مسلط و گذشتهٔ اسطوره‌ای آن آشنا می‌کنند؛ پس آموزش نقشی دوقطبی دارد: یا تهدیدی جدی برای فاشیسم به حساب می‌آید یا پشت‌وپناه ملت اسطوره‌ای است.

تاریخ نشان داده که رهبران فاشیست اغلب از طریق انتخابات دموکراتیک به قدرت می‌رسند.

در نتیجهٔ هنجارشدگی ایدئولوژی فاشیستی، اتهام «فاشیست» زدن افراط به حساب می‌آید،

تمام تبلیغات باید بسیار ساده باشد و حد ذهنی‌اش را با قابلیت دریافت حداقلی ذهنی مخاطبانش هماهنگ کند. پس باید سطح ذهنی خود را درخور توده‌هایی که قرار است آن را بفهمند پایین بیاورد... قوهٔ دریافت توده‌ها بسیار محدود و درکشان بسیار ناچیز است. از سوی دیگر بسیار مستعد فراموشی هستند. پس تبلیغات مؤثر باید محصور به چند نکته باشد که به شکل شعار مطرح شود.

جنبش‌های فاشیستی برای شکوفایی ملت مصرند تا افول نرخ زادوولد را برعکس کنند: خانواده‌های بزرگ که زیر دست کدبانوهای ازخودگذشته پرورش می‌یابند هدف اصلی‌اند. در سیاست فاشیستی شهرها خوار شمرده می‌شوند، چون عرصه‌ای برای افول زادوولد هستند و همین تأثیر مخرب جهان‌وطنی بر جمعیت است، زیرا چنین مردان و زنانی کمتر قادر به ایفای نقش سنتی جنسیتی خود (مثلاً مانند سربازان و مادران) هستند.

در نظرسنجی سال ۲۰۱۷ که پیش‌تر در همین کتاب ذکر شد، دربارهٔ مفهوم سخت‌کوشی و خودکفایی، شکاف عمیقی میان شرکت‌کنندگان شهری و روستایی وجود داشت. وقتی از آنان پرسیدند: «به عقیدهٔ شما فقرا را باید سرزنش کرد یا موقعیتی را که در آن قرار گرفته‌اند؟» ۴۹ درصد روستاییان موافق این جواب بودند که «بی‌همتی فقرا سزاوار سرزنش است»، درحالی‌که ۴۶ درصد با این جواب موافقت نشان دادند که «موقعیت سختِ ورای کنترل آنان» برعکس، تنها ۳۷ درصد شهرنشینان «بی‌همتی فقرا» را مسئول می‌دانستند، درحالی‌که ۵۶ درصد باور داشتند: «شرایط سخت ورای کنترل آنها» باعث فقر آنان است.

تاریخ ناسیونال‌سوسیالیسم نمونهٔ برجسته‌ای است که چگونه سیاست فاشیستی به هویت ملی شکل می‌بخشد. برداشتی از ملی‌گرایی قومی در دههٔ ۸۰ قرن نوزدهم در اتریش و آلمان رواج یافت و جنبش ناسیونال‌سوسیالیسم از آن سرچشمه گرفت. جنبش فولکلیش ریشه در مفهوم رمانتیک‌شدهٔ خلوص قومی آلمان داشت. تفکر فولکلیش یهودستیزی را بخشی از تعریف خود از مفهوم فولک آلمانی می‌دانست. فولک در تضاد با دشمن یعنی یهودیان تعریف می‌شد.

رئیس‌جمهور ترامپ پیوند این گذشتهٔ اسطوره‌ای‌شده با برده‌داری را محکوم کرد و آن را کوششی برای اجحاف به سفیدپوستان آمریکایی دانست تا نتوانند به «میراث» خود ببالند. حذف گذشتهٔ واقعی، گذشتهٔ قومیِ اصیل و سرشار از فضیلت به ارمغان می‌آورد.

سیاستمداران فاشیست فساد را در دولتی محکوم می‌کنند که خود قصد تصرف آن را دارند و این از عجایب روزگار است، چون سیاستمداران فاشیست جملگی از کسانی فاسدترند که می‌خواهند در انتخابات شکستشان دهند یا جایشان را در دولت بگیرند.