بریده‌هایی از کتاب چهل و یکم

روحانی گفت: «توبه. توبه بیهترین راه نیجات است.» ادریس گفت: «همین امروز توبه می‌کنم؛ اما اگر از دست کابوس‌هایم رها نشدم باز هم می‌آیم پیش شما.» آشیخ گفت: «این‌جا نیا! درِ دروست را اگر بیزنی، محالی مومکن است، در باز نشود. برو بالام‌جان... شوما توکل کن بی خودا بگیه‌اش خیر و صلاح است.»

روحانی گفت: «اهلی جهنم به رهبران خود می‌گویند:» شوما رهبران گومراهی بودید که بی ظاهر از طریگ خیرخواهی و نیکی وارد شدید، آمّا جز فریب چیزی در کارتان نبود. آن‌ها در جواب می‌گویند: شما خودتان اهل ایمان نبودید.» می‌بینی این که بیگویی مأمور بودم و معذور چارَه کار نیست. اگر یک جایی ظلم دیدی و ظالیم دیدی و ساکیت ماندی، پس تو هم ظلم کردی.»

صدای الله‌اکبرِ مکبر که بلند شد، ادریس حس کرد به واقع خدا از همه‌چیز و همه‌کس بزرگ‌تر است. و بزرگ‌تر بود. خدایی که او درک کرده بود چنان بزرگ بود که در فهم هیچ‌کس نمی‌گنجید. فهم تمام اتفاقات این مدت برایش دشوار بود، پس توکل کرد به خدا و باز خودش را در جذبه آن وجود لایتناهی رها کرد و نمازش را خواند.

ادریس کرایه گاریچی را داد، چمدان و بقچه‌ها را برداشت و گذاشت روی سکوی کنار در و همان‌جا نشست و دقایقی گل‌نسا را تماشا کرد که چطور با در خانه کلنجار می‌رود. گل‌نسا هم وقتی نگاه‌های او را دید، تحریک شد و زور بیش‌تری زد و فشار بیش‌تری به در آورد، اما انگار نه انگار. مثل این که در پرچ شده بود به زمین و جنب نمی‌خورد. ادریس بلند شد و گفت: «این‌جاست که می‌گویند: کار هر کس نیست خرمن کوفتن، گاو نر می‌خواهد و... چه؟» گل‌نسای از نفس افتاده جواب داد: «گاو نر می‌خواهد و ادریسِ مرد!»

انسان نسیان‌پسند است و عملِ نیک و بد خود را فراموش می‌کند وقتی که منفعت او در فراموشی است

آیا ما روزی که بر زمین قدم می‌زدیم بر خوب و بد عملِ خود آگاه بوده‌ایم؟ بر راستیِ عمل خود؟ بر درستی آن؟ بر صدق گفتار و صحت کردار خود؟

«من نه دوزخت را می‌خواهم و نه بهشتت را که مرا با اختیار چه کار که هر جا تو مرا افکنی آن باشد.»

«همه ما مقروضیم. هر کس به کسی. زندگی این روزها آدم بی‌قرض باقی نگذاشته. یکی به قِران و تومان مقروض بندگان خداست و دیگری گناهکار است و مقروض خودِ خدا. اصلا آدم بی‌قرض دیده‌ای تا حالا؟»

انسان نسیان‌پسند است و عملِ نیک و بد خود را فراموش می‌کند وقتی که منفعت او در فراموشی است