بریده‌هایی از کتاب هنر جنگ

- هنر اعلا در جنگ، شکست دادن دشمن است، بدون جنگ کردن!

منظور من از اوضاع و احوال این است که فرمانده باید با بهره‌گیری از امتیازهایی که در دست دارد به سرعت دست به عمل بزند و به این ترتیب مسلط بر حفظ تعادل باشد.

سون تزو به عنوان یک پیرو کنفوسیوس، خود را در محدوده‌ای اخلاقی قرار می‌دهد و چنان که می‌توان انتظار داشت، خصم را خرد می‌کند: ارتش‌های یک انسان خوب (Jen) نمی‌توانند از حیله استفاده کنند» لیکن شون تزو از هوشمندی عملی بهره دارد: او عمل ارتش را «به منظور متوقف کردن ظلم و شقاوت و از میان بردن خطاها و نابه هنجاری‌ها» تایید و تصدیق می‌کند.

برای او جنگ به معنای کشتار و ویرانی نیست؛ بلکه هدف و مقصود حقیقی استراتژی جنگ این است که همه چیز را سالم و به سالم‌ترین وضع ممکن به تصرف دربیاورد.

هوین شی: «... من به گونه‌ای رفتار می‌کنم که خصم، نقطه‌های قوّت مرا، نقطه‌های ضعف پندارد، نقطه‌های ضعف مرا، نقطه‌های قوّت؛ و در همان حال نقطه‌های قوّت او را به نقطه‌های ضعف مبدل می‌کنم و سستی‌های او را کشف می‌کنم... اثرها و ردّ پاهای خود را پنهان می‌کنم تا قابل تشخیص نباشند و چنان سکوت می‌کنم که هیچ کس نتواند صدایی از من بشنود.»

زیر حصارهای یک شهر مقتدر اردو زدن و بر یاغیانی که تا حد مرگ به رزم ایستاده‌اند حمله بردن، یک نقشه جنگی عاقلانه نیست!».

سون تزو یقین داشته است که برنامه‌ریزی دقیق براساس اطلاع و آگاهی درست درباره دشمن، در راه حل سریع نظامی، سهم عمده‌ای دارد.

آن کس که سال‌های دراز رودر روی دشمن می‌ماند تا در یک نبرد قطعی و سرنوشت‌ساز به قصد ظفرمند شدن، با او پیکار کند، اما از تفویض درجات، افتخارات و اهدای چند سکه طلا، گریزان است و از وضعیت خصم در جهالت می‌ماند، آدمی است به کلی بری از مردمی و انسانیت. در چنین آدمی هیچ یک از صفات و ویژگی‌های فرماندهی نیست؛ هیچ یار و یاوری برای پادشاه و امیر خود نیست؛ و به هیچ وجه بر پیروزی دست نخواهد یافت.

ـ بنابراین اندام‌های هنر جنگ عبارتند از: اول، ارزیابی مکان؛ دوم، برآورد کردن مقادیر؛ سوم، محاسبات؛ چهارم، مقایسه‌ها و پنجم، شانس‌های پیروزی.

شرط مقدم بر پیروزی این است که «در اردوگاه دشمن زمینه‌سازی‌ها چنان کامل و بی‌نقص صورت گیرد که نتیجه جنگ از پیش معلوم و مشخص شود»

- هنر اعلا در جنگ، شکست دادن دشمن است، بدون جنگ کردن!

«آن چه در مسئله نظامی اهمیت دارد برخورداری از نیرو و امتیاز است؛ آن چه باید انجام داده شود، تغییرات ناگهانی در حرکات لشکریان و تدابیر و حیله‌های جنگی فریب‌دهنده است. آن کس که در رهبری ارتش بهتر از همه است، کسی است که می‌تواند به حرکت‌های ناگهانی و غافلگیرانه دست بزند؛ نقشه‌های او به دقت تمام آماده‌اند و هیچ کس نمی‌داند که او از کجا حمله خواهد کرد. وقتی سون و وو ارتش‌ها را رهبری می‌کردند، در سرتاسر منطقه، دشمن نداشتند.»

نیرو و امتیاز است؛ آن چه باید انجام داده شود، تغییرات ناگهانی در حرکات لشکریان و تدابیر و حیله‌های جنگی فریب‌دهنده است. آن کس که در رهبری ارتش بهتر از همه است، کسی است که می‌تواند به حرکت‌های ناگهانی و غافلگیرانه دست بزند؛ نقشه‌های او به دقت تمام آماده‌اند و هیچ کس نمی‌داند که او از کجا حمله خواهد کرد. وقتی سون و وو ارتش‌ها را رهبری می‌کردند، در سرتاسر منطقه، دشمن نداشتند.»

بیان حقیقت همیشه یک مصلحت اندیشی حقیر بورژوایی است، حال آن که یک دروغ، غالبآ به وسیله هدف‌ها توجیه می‌شود.