بریده‌هایی از کتاب اصول خبرنویسی

اگر برای بیان ابعاد متعدد و مهم یک خبر، روتیتر، تیتر اصلی و زیرتیتر کافی نباشد، از خلاصه تیتر یا سوتیتر استفاده می‌شود. خلاصه تیتر معمولاً برای ایجاد تنوع در صفحه‌آرایی (در خبرهای طولانی و گزارش‌ها، مصاحبه‌ها و مقالات) با علامت ستاره، دایره توپر مشکی، مربع، در داخل کادر یا بدون کادر یا سایر نشانه‌ها و در برخی روزنامه‌ها بدون نشانه با حروف بزرگ‌تر از متن و کوچک‌تر از تیتر اصلی، در پایین زیرتیتر قرار می‌گیرد. برخی مواقع هم، در وسط مقالات، گزارش‌ها، مصاحبه‌ها و خبرهای طولانی، در داخل کادر یا به صورت حروف و رنگ‌های متفاوت ارائه می‌شود.

از زیرتیتر زمانی استفاده می‌شود که خبر ابعاد مهمی داشته باشد. در این صورت، علاوه بر ذکر مهم‌ترین بعد خبر در تیتر اصلی، در زیرتیتر دیگر قسمت مهم خبر آورده می‌شود. آنچه باید روی آن تأکید کرد، این است که زیرتیتر هم مانند روتیتر نباید در استقلال تیتر اصلی تأثیر منفی بگذارد. در زیرتیتر معمولاً نتیجه خبر ذکر می‌شود.

معمولاً در مطبوعات، مکان وقوع رویداد و منبع خبر، در ابتدای خبر یعنی قبل از لید و مقدمه نوشته می‌شود: مثال ۱ـ تهران ـ خبرنگار کیهان: مثال ۲ـ نیویورک ـ مقر سازمان ملل متحد ـ خبرگزاری رویتر: مثال ۳ـ سئول ـ کره جنوبی ـ سی. ان. ان: مثال ۴ـ بندرعباس ـ خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان: مثال ۵ـ اصفهان ـ خبرگزاری‌ها: همان‌طور که در مثال‌های بالا مشاهده می‌شود، در صورتی که نام شهر یا منطقه‌ای که رویداد در آن رخ داده، ناشناخته باشد، ذکر نام شهر یا کشور معروف در کنار منبع خبر ضرورت دارد. همچنین اگر خبر واحدی را منابع مختلف داده باشند، یا نام منبع خبری معروف ذکر می‌شود یا از عنوان کلی «خبرگزاری‌ها» یا «منابع خبری» استفاده شود.

یعنی هر چه جملات و بندها طولانی‌تر باشند، درک آنها مشکل‌تر و احتمال این که مخاطبان خبرها را تا انتها پی‌گیری کنند، کمتر می‌شود.

این هماهنگی را می‌توان با «تکرار به‌موقع موضوع یا محور اصلی خبر (گرانی، تظاهرات، سیل و...)»، «کلمات و عبارات ربط دهنده (وی می‌گوید، او افزود، رئیس‌جمهور تصریح کرد، رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی هشدار داد، رئیس شورای امنیت ملی تأکید کرد، اما، به این ترتیب، علاوه بر این، همچنین، سرانجام، لازم به ذکر است، با وجود این، در عین حال و...)» و «استفاده به‌موقع از نام مکان‌های مختلف» فراهم کرد.

یکی از مهم‌ترین ارزش‌های خبری که شاید بیشتر توجه مردم را به خود جلب می‌کند، ارزش خبری «دربرگیری» است. رویدادها وقتی این ارزش خبری را دارند که روی عده زیادی از افراد جامعه، در زمان حال یا آینده، تأثیر داشته باشد. دربرگیری رویداد ممکن است باعث نفع یا ضرر (مادی یا معنوی) افراد جامعه شود و مستقیم یا غیرمستقیم روی مردم تأثیر بگذارد.