بریده‌هایی از کتاب چگونه عشق خود را پیدا کنیم؟

۳. مشکل غریزهٔ آشنایی الف) عامل تکرار ما بنا به غریزه جذب اشخاصی می‌شویم که ویژگی‌های آشنا در آنها حس می‌کنیم. عشق در بزرگسالی، تا حد زیادی، جستجویی برای بازیابی احساساتی است که اولین‌بار در کودکی تجربه کرده‌ایم. جفتی که انتخاب می‌کنیم، در صورتی برایمان جذاب است که تداعی‌کنندهٔ بسیاری از احساساتی باشد که زمانی در کنار والدین‌مان داشتیم. البته ممکن است والدین‌مان چندان هم دلسوز و مهربان نبوده باشند؛ ممکن است همراه با عشق‌شان به ما رفتارهای نامطلوبی هم بروز داده باشند. مثلاً ممکن است افسرده، آشفته، نامطمئن، یا تحقیرگر بوده باشند. احتمالاً حالا اگر ما عین این ویژگی‌ها را در یک نفر ببینیم، به سمت او جذب می‌شویم و احساس می‌کنیم ”عاشق“ او شده‌ایم.

۳. غریزهٔ آشنایی رویکرد ما به عشق در بزرگسالی، تا حد زیادی تحت تأثیر تجربهٔ ما از عشق در کودکی است. در بزرگسالی عاشق کسانی می‌شویم که ما را ـ کم و بیش نیمه‌خودآگاه ـ به یاد کسانی می‌اندازند که در کودکی عاشق‌شان بودیم. این عقیده برایمان تکان‌دهنده است زیرا بدمان می‌آید نگاه جنسی به والدین‌مان داشته باشیم؛ مشمئزکننده است. اما نکتهٔ اصلی این نیست. اینطور نیست که جذب کسانی شویم که از همه جهت شبیه والدین‌مان باشند. موضوع فقط این است که طبق این تقارن هراس‌انگیز ویژگی‌هایی که در بزرگسالی بیش از همه برایمان جذابند بارزترین ویژگی‌های والدین‌مان در دوران کودکی‌مان بوده‌اند. مهر و محبتی که از شریک‌مان دریافت می‌کنیم ممکن است برایمان آشنا باشد. وقتی در آغوش شریک‌مان هستیم و حس خوبی داریم، حال و هوای کودکی و خانه‌ای که در آن بزرگ شدیم زنده می‌شود. و بدون اینکه خودمان یا همسرمان توجهی به این حس آشنا بکنیم، او با صدای دلنشینی خطاب با ما می‌گوید ”عزیزم“.

رویکرد ما به عشق در بزرگسالی، تا حد زیادی تحت تأثیر تجربهٔ ما از عشق در کودکی است.

وقتی بالأخره به حامی ایده‌آل خود می‌رسیم، احساس می‌کنیم وارد دسیسهٔ کوچکی علیه بقیهٔ جهان شده‌ایم. دیگر مجبور نیستیم زیاد دربارهٔ خودمان توضیح دهیم، او خودش می‌دانند. بدون نیاز به هیچ حرفی، به‌سرعت همه‌چیز را ”می‌فهمند“. آنها نیّت ما را می‌خوانند و مجبور نیستیم منظورمان را با کلمات معمول اما با زحمت زیاد برای‌شان شرح دهیم.. عشق ما، در حقیقت نوعی قدردانی از توانایی جادویی آنها در درک ماست.

۲. غریزهٔ تأیید شدن غریزهٔ دومی که ما را به سوی عشق می‌کشاند غریزهٔ دریافت تأیید است. هر کدام از ما مسائل و احساسات بخصوصی داریم که برای دیگران بی‌اهمیت و گاهی مبهم و یا حتا مایهٔ سوءتفاهم است. مثلاً ممکن است ما افراد خاصی را که عموماً محبوبند دوست نداشته باشیم، یا مثلاً نسبت به چیزهایی احساس اضطراب می‌کنیم که برای دیگران آرامش‌بخش است. ممکن است غصه‌هایی داشته باشیم که هیچ‌کس دیگری ندارد، یا سلایق و علایقی داشته باشیم که دیگران هیچ حسی به آنها ندارند. بنابراین به احتمال زیاد شدیداً جذب کسانی می‌شویم که ویژگی‌های بخصوص ما را درک می‌کنند. به آنها عشق می‌ورزیم زیرا می‌توانند خصلت‌های نامعمول، حساس، و بخصوص‌مان را تأیید کنند. این افراد، درست عکسِ لشکر افراد بی‌احساس، حس ما را ”می‌فهمند“.

این احساس از برخی جهات شبیه یک زیارت مذهبی به نظر می‌رسید. فردی که عاشق می‌شد مجموعه‌ای از علائم را در خود می‌دید که در ادبیات و هنر به‌وفور توصیف شده‌اند؛ تپش قلب بالا، غلیان احساسات نسبت به ”آن فرد خاص“، بی‌خوابی، میل به صحبت دربارهٔ معشوق (تقریباً با همه)، تمایل به گوش دادن به موسیقی، و رفتن به دل طبیعت با ”آن فرد خاص“.

بعدها در اواسط قرن هجدهم، در اروپا یک انقلاب فکری رخ داد که امروزه در سراسر جهان گسترده شده است؛ جنبشی که امروز به نام رمانتیسم می‌شناسیم. رمانتیسم مدعی بود که تنها بنیان واقعی یک رابطه پیوند قوی عشقی است و تمامی ملاحظات عقلانی (وراثت، جایگاه اجتماعی، دارایی) بی‌اهمیت یا بی‌ربطند. ازدواج بر پایهٔ عقل جای خود را به ازدواج بر مبنای احساس داد. از آن پس، افراد این آزادی را پیدا کردند که خودشان، بدون رجوع به آراء دیگران، چه خانواده و چه جامعه، شریک زندگی‌شان را انتخاب کنند. دیگر معشوق ایده‌آل را باید بر مبنای غریزه پیدا کرد نه منطق.