بریده‌هایی از کتاب کلیدهای رویارویی با مشکلات رفتاری کودکان

۴. هرگز موجب خجالت و شرمساری فرزندتان نشوید و نگویید: "خجالت بکش" یا "دیگر دوستت ندارم". از موعظه‌های طولانی نیز خودداری کنید. بکوشید با عبارت‌هایی ساده و کوتاه (هرچه کوتاه‌تر بهتر) سخن بگویید و نکته‌ای را توضیح دهید.

چنانچه ناگزیر به تنبیه فرزندتان شدید، به او بگویید که هنوز او را دوست دارید. خود را به‌جای فرزندتان قرار دهید و تصور کنید که همسرتان شما را دوست نداشته باشد. چه احساسی خواهید داشت؟

جلب همکاری کودکان در تمیز کردن خانه، تقریبآ ناممکن است اما یکی از مهم‌ترین وظایفی است که باید آموخته شود، هرچند به دوره‌ای سخت و طولانی نیاز دارد. تمیز کردن خانه یکی از درگیری‌های اصلی در بسیاری از خانواده‌هاست، به‌ویژه خانواده‌هایی که خیلی دیر آموزش این وظیفه مهم را آغاز می‌کنند. اگرچه والدین آستانه تحمل متفاوتی در روبه‌رو شدن با درهم‌ریختگی وسایل منزل دارند اما آموزش مرتب نگه داشتن محیط زندگی به کودکان بسیار ارزشمند است و در تمامی مراحل زندگی برای آن‌ها مفید خواهد بود.

هیچ‌گاه به فرزندتان دستور ندهید که به رفتاری جدید روی آورد یا از رفتاری دست بردارد. هنگامی‌که کودک‌تان از خواب بعدازظهر بیدار شد، کمی آب خنک به او بدهید. گاهی اوقات، کودکان پس از بیدار شدن از خواب تشنه هستند، توجه آن‌ها را به خواندن کتاب و بازی با وسایل سرگرم‌کننده معطوف سازید تا فرصتی برای بداخلاقی نداشته باشند.

سرگرم کردن کودک یک روش عالی تربیتی برای دور کردن او از یک وسیله یا رفتار ناشایست است بدون اینکه ناگزیر به درگیری با او شوید. پیش از گرفتن وسیله‌ای از کودک، بکوشید جایگزینی مناسب و جذاب برای آن بیابید؛ مثلا بگویید "ببین این توپ چقدر قشنگ است!" سپس توجه او را به توپ معطوف ساخته و وسیله دیگر را بدون اینکه متوجه شود از او دور کنید. ۱۱. بعضی

سعی کنید راه‌هایی بیابید تا اعتمادبه‌نفس فرزندتان را تقویت کنید. دراین‌صورت فرزند شما با روش‌هایی پسندیده از خود دفاع خواهد کرد. به او محبت کنید و توانایی‌هایش را بستایید. سعی کنید به فرزندتان بیاموزید که احترام افراد با دشنام دادن خدشه‌دار می‌شود و هیچ‌گاه نباید از کلمات توهین‌آمیز استفاده کرد.

پس از اینکه به سخنان فرزندتان گوش دادید، درباره راه‌حل‌های مختلف با او گفت‌وگو کنید. کودک خود را با پیشنهادهای مختلف راهنمایی کنید ولی هیچ‌گاه نظر خود را به او تحمیل نکنید و اجازه دهید تا خود جایگزینی مناسب برای آن برگزیند. هدفتان باید این باشد که به او بیاموزید چگونه می‌تواند به حل مشکلات بیندیشد.

یکی از هدف‌های مهم تربیتی این است که واکنش‌ها سریع و منسجم باشد؛ افزون بر این، یک رفتار شایسته باید به‌طور تدریجی و قدم‌به‌قدم آموخته شود زیرا موضوع یادگیری و حافظه روندی پیچیده است که یک کودک طی آن، هم‌زمان با رشد سنی می‌تواند کلمات، استدلال و انتظارات ما را بفهمد.

تلویزیون و رادیو را خاموش کنید و تمام توجه خود را به صحبت کردن با مخاطب خود معطوف سازید. ۲. مخالفت خود را به‌طور خصوصی بیان کنید و در برابر دیگران با یکدیگر مشاجره نکنید. این به نفع هر دو شماست. ۳. از دادوبیداد کردن و برخوردهای احساسی بپرهیزید. ۴. هیچ‌گاه با خشونت نظر دیگران را رد نکنید. به سخنان یکدیگر گوش فرادهید و پیش از صحبت کردن درباره نکات موردنظر خود، آن‌ها را یادداشت کنید تا طرف مقابل بداند که شما در حال گوش دادن به سخنان او هستید. ۵. سخنان طرف مقابل را به‌طور خلاصه بیان کنید، به‌طوری که مشخص شود منظور او را درک کرده‌اید.

هیچ‌گاه فرزند خود را کتک نزنید، فریاد نکشید و با چهره عصبانی با او برخورد نکنید زیرا کودکان در همه‌حال به عشق و محبت شما نیاز دارند، حتی در مواقعی که عملی ناپسند مرتکب می‌شوند. هیچ‌گاه به آن‌ها توهین نکنید و مخالفت خود را با صدای آرام ابراز نمایید.

وقتی کودکی برای نخستین بار کلمه‌ای رکیک را به زبان می‌آورد، می‌توانید کمی به او فرصت دهید تا شاید دیگر از آن کلمه استفاده نکند ولی اغلب چنین نخواهد شد، ازاین‌رو بهتر است به‌محض شنیدن یک کلمه رکیک، قوانینی برای ترک آن وضع کنید.

به‌یاد داشته باشید که کودکان علاقه‌ای عمیق به والدین خود دارند. آن‌ها والدین خود را می‌بخشند و تنبیه‌های آن‌ها را فراموش می‌کنند.

از خود بپرسید چه واکنشی مهم است؟ گاهی اوقات والدین در انظار عمومی احساس می‌کنند که عده‌ای مواظب آن‌ها هستند، لذا رفتار فرزندشان را نوعی مخالفت با شخصیت خود می‌پندارند و با او درگیر می‌شوند. بکوشید رفتار فرزندتان را نوعی تجربه و فرصت برای یادگیری تلقی کنید.

یکی از هدف‌های مهم تربیتی این است که واکنش‌ها سریع و منسجم باشد؛ افزون بر این، یک رفتار شایسته باید به‌طور تدریجی و قدم‌به‌قدم آموخته شود زیرا موضوع یادگیری و حافظه روندی پیچیده است که یک کودک طی آن، هم‌زمان با رشد سنی می‌تواند کلمات، استدلال و انتظارات ما را بفهمد.

تنبیه کاری است که شما روی کودک اِعمال می‌کنید ولی تربیت کاری است که شما برای او انجام می‌دهید.

والدینی که از تربیت فرزندان خود غافل می‌شوند، ناگزیرند آن‌ها را تنبیه کنند.

بعضی کودکان قانع نمی‌شوند و به‌محض گرفتن وسیله‌ای از آن‌ها گریه می‌کنند. بدون آنکه تصور کنید در حال شکنجه او هستید؛ گریه‌اش را تحمل کنید و بدانید که شما درحال آموزش او هستید تا یاد بگیرد که نباید بی‌محابا با هر وسیله‌ای بازی کند.

۱۵. هیچ‌گاه فرزند خود را کتک نزنید، فریاد نکشید و با چهره عصبانی با او برخورد نکنید زیرا کودکان در همه‌حال به عشق و محبت شما نیاز دارند، حتی در مواقعی که عملی ناپسند مرتکب می‌شوند. هیچ‌گاه به آن‌ها توهین نکنید و مخالفت خود را با صدای آرام ابراز نمایید.

با توجه به آنکه والدین همواره به راه‌حل‌های گوناگون می‌اندیشند، به فرزندان خود می‌آموزند که تنها با فکر کردن می‌توانند گره مشکلات را بگشایند؛ بنابراین، هنگامی‌که فرزندان با مشکل رنگ روبه‌رو شدند، به راه‌های گوناگون اندیشیدند و توانستند با مادر خود ارتباط عاطفی برقرار کنند و او را قانع سازند، زیرا در گذشته به‌هنگام برخورد با مشکلات، از والدین خود آموخته بودند که با گفت‌وگو می‌توان آن را از بین برد.

به یاد داشته باشید که احساسات شما در چهره‌تان پدیدار می‌شود، حتی اگر سعی در مهار کردن آن داشته باشید. کودکان نسبت به رفتار والدین بسیار حساس هستند. هنگامی که مادری اخم می‌کند یا چشمان خود را گرد می‌کند، فرزندش به او می‌گوید "چرا داد می‌زنی؟" زیرا از نظر یک کودک، داد زدن، تنها یک صدا نیست بلکه یک احساس است.