بریده‌هایی از کتاب نردبان شکسته

یکی از نشانه‌های این‌که شما درگیر مقایسهٔ اجتماعیِ ناخودآگاه هستید این اضطرابِ مبهم است که آن‌چه داریدْ به‌اندازهٔ کافی خوب نیست. ما فکر می‌کنیم در لمینتِ اُپنِ آشپزخانه‌مان مشکلی وجود دارد، چون گرانیتی نیست، یا گرانیت‌مان نامرغوب است، چون مرمر نیست. این نوع محاسبات را باتوجه‌به دارایی‌های‌مان مرتب انجام می‌دهیم: از خانه‌هایی که در آن‌ها زندگی می‌کنیم تا کفش‌هایی که به پا می‌کنیم. در بیش‌ترِ موارد، استانداردی برای آن‌چه «به‌اندازهٔ کافی خوب» محسوب می‌شود، وجود ندارد. ما به‌طور ناخودآگاه داشته‌های‌مان را با داراییِ اشخاص دیگر مثل دوستان، همسایگان یا آن زوجِ جوانِ خوش‌تیپ در مجله مقایسه می‌کنیم و فقط از این نتیجه آگاهیم که مغزمان بی‌صدا محاسبه کرده است: در مقایسه با آن، این کافی نیست.

اولین موردْ اولویت‌دادن به ساختِ نردبانی کوتاه‌تر است و دومی بهترشدنِ زندگی در میانِ پله‌های آن.

در کشورهای درحال‌توسعه، جایی‌که فقرْ مردم را از نیازهای اساسیِ بشر محروم می‌کند، به‌وضوح فقر در اولویتی بالاتر از نابرابری قرار می‌گیرد. اما در کشورهای توسعه‌یافته فقر تا حد زیادی نسبی‌ست. این‌که خودتان لباس نداشته باشید اهمیت کم‌تری دارد تا این‌که فرزندان‌تان را با لباس‌هایی به مدرسه بفرستید که از برند معروفی خریداری نشده‌اند و مایهٔ خجالت آن‌ها می‌شوند. این‌جاست که مبارزه با فقر معنا پیدا می‌کند، اما این فقط نیمی از نبرد است.

فقرِ فقرا همان‌قدر به نابرابری منجر می‌شود که ثروتِ ثروتمندان.

همان‌طور که وُلتر گفته است: «اگر خدا وجود نداشت، اختراعِ او لازم می‌بود.»

بیش‌ترِ آدم‌ها به این فرض که جهان جای عادلانه‌ای‌ست اکتفا نمی‌کنند. به‌نظر آن‌ها جهان عادلانه است چون کنترل آن در دستان کسی قرار دارد که عادل است. دین‌های توحیدی به پیروان‌شان اطمینان می‌دهند که کنترل جهان در دست موجودی خیراندیش، عالم و قادرِ مطلق است. این نوع سیستمِ باورْ منافع زیادی به ارمغان می‌آورد. برخلاف نظریه‌های توطئه که کنترل‌پذیریِ جهان را به‌بهای خیراندیشی تاخت می‌زنند، باورِ مذهبی بهترین بازیِ بُردبُرد است.

بلسکی پیش‌بینی کرده بود دخترانِ پرورش‌یافته در محلات فقیر، خطرناک یا پرهرج‌ومرج درحقیقت زودتر به بلوغ می‌رسند و قاعدگی در آن‌ها زودتر از همتایان‌شان در خانه‌های امنِ طبقهٔ متوسط آغاز می‌شود. اگر چنین باشد، آن‌ها به‌خاطر بلوغِ زودهنگامِ خود به‌طور میانگین زودتر بچه‌دار می‌شوند. این پیش‌بینی جسورانه‌تر بود، چون پیشنهاد می‌کرد شرایط زندگی نه‌تنها انتخابِ افراد، بلکه زیست‌شناسیِ آن‌ها را هم تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.

در سال ۱۹۹۱، روان‌شناسی به اسم جک بلسکی و همکارانش، براساس مقایسهٔ راهبرد سریع‌آهسته، فرگشتی استدلالی ارائه دادند که مطابق آن زنانی که در محیط‌های خشن، پراضطراب یا پرهرج‌ومرج بزرگ می‌شوند، به‌احتمال زیاد سریع‌تر بچه‌دار می‌شوند.

به‌بیان‌دیگر، نابرابری با تحریک تصمیمات پرخطر باعث افزایش تفاوت و شکاف بین داراها و ندارها شد. درعمل، نابرابری زمینه‌ساز نابرابریِ بیش‌تر شد.

هرچه نابرابری در ایالت فرد بیش‌تر باشد، مردم بیش‌تر به‌دنبال نمایش ثروت خود با جواهرات، ماشین و لباس‌های چشمگیرند. بااین‌حال بسیاری از تحقیقات نشان داده‌اند هزینه‌کردن برای کالاهای لوکس باعث افزایش رفاه نمی‌شود. از نظر فرد ثروتمند، بالاتررفتن سطح نابرابریْ یعنی سرعت‌بخشیدن به تردمیل مقایسهٔ اجتماعی؛ مقایسه‌ای که در آن باید برای ماندن در جایگاه خودتان سریع‌تر بدوید.

نابرابریِ زیاد با میزان جرم بالاتر، خطر بیش‌تر و بیماریِ ناشی از استرس و قطبیدگیِ سیاسیِ بیش‌تر همراه است.

مقایسهٔ خودمان با آلبرت اینشتین‌ها و مایکل جردن‌های جهان فقط باعث می‌شود احساس بدبختی و بی‌انگیزگی کنیم.

خیلی‌ها، با وجود داشتنِ درآمدِ خوب، همیشه فقط تا زمانی می‌توانند زندگی‌شان را اداره کنند که حقوق ماه بعدشان واریز شود. مقایسهٔ اجتماعیِ روبه‌بالا فشاری مداوم است که ما را به‌سمت مرزهای حداکثریِ آن چیزی می‌کشاند که در توان مالی‌مان است.

یکی از نشانه‌های این‌که شما درگیر مقایسهٔ اجتماعیِ ناخودآگاه هستید این اضطرابِ مبهم است که آن‌چه داریدْ به‌اندازهٔ کافی خوب نیست.

افکار ناخودآگاه، برخلاف اعتقاد قبلی، در غاری فرویدی زندانی نیستند و دسترسی به آن‌ها غیرممکن نیست. امروزه روان‌شناسان بیش‌ترِ تفکراتِ ناخودآگاه را کاملاً از ماهیت متفاوتی می‌دانند.

مقایسه‌های اجتماعی بخش اجتناب‌ناپذیری از زندگیِ روزمره است. ما بی‌هیچ قیدوبندی خودمان را با افراد دیگر مقایسه می‌کنیم و مقایسه‌های نسبی به‌شدت در قضاوت ما در مورد همه‌چیز ریشه دوانده است.

آرمان‌های آرمان‌شهری همیشه به واقعیت‌های پادآرمان‌شهری تبدیل می‌شوند.

فقرِ فقرا همان‌قدر به نابرابری منجر می‌شود که ثروتِ ثروتمندان.

درحقیقت بیرون‌کشیدنِ شخصی از چرخهٔ خودتخریبی بعد از ورود جدیِ او به آن چرخه، اگر نگوییم غیرممکن، دست‌کم دشوار است. اما بالابردنِ دستان‌مان و اعلام ناامیدانه‌بودنِ وضعیت نه‌تنها نوعی فرارِ اخلاقی‌ست، بلکه این واقعیت را هم نادیده می‌گیرد که رفتارهای افراد پاسخ به محیط آن‌هاست و می‌توان محیط را تغییر داد.

نابرابری بر رفتار ما تأثیر می‌گذارد و اختلاف در رفتار می‌تواند نابرابری را پررنگ‌تر کند؛ درحالی‌که خیلی از کسانی‌که زندگیِ افرادِ فقیر را مطالعه کرده‌اند این چرخه‌های خودتقویت‌شونده را بین فقر و اَعمال متناقض تشخیص داده‌اند. به نظر می‌رسد حامی‌های متعصب، هم در جناحِ راست و هم چپ، به‌محض ارائهٔ راه‌حل، بلافاصله نیمهٔ این سمت یا آن سمتِ معادله را فراموش می‌کنند