بریده‌هایی از کتاب نردبان شکسته

وقتی عطش انسان‌ها برای رسیدن به موقعیت‌های اجتماعیِ بهتر را بررسی می‌کنیم، در کنار این حقیقت که بسیاری از اقتصادهای دنیا در دهه‌های اخیر به‌طرز شگفت‌آوری نابرابر شده‌اند، چشم‌اندازمان نسبت‌به نابرابری تغییر می‌کند. اگر واکنش ما به نابرابری تحت‌تأثیر نیازمان به موقعیت بهتر شکل می‌گیرد، بنابراین نمی‌توان به‌سادگی گفت نابرابری به میزان پولی که داریم مربوط است؛ نابرابری دربارهٔ موقعیت ما نسبت‌به دیگران است. از این منظر، پول، یکی از روش‌هایی‌ست که با استفاده از آن امتیازات‌مان را محاسبه می‌کنیم. حسِ فقیربودن است که اهمیت دارد، نه صرفاً فقیر «بودن»

بیش‌ترِ مردم در اعماقِ قلب‌شان می‌دانند که در بسیاری از کارها بهتر از حد متوسط‌اند، اما تا جایی‌که همه می‌دانند، این موضوع غیرممکن به نظر می‌رسد. این یافته را «اثرِ لیک ووبگون» خوانده‌اند

موقعیت اجتماعی همیشه هدفی متحرک است، چون براساس مقایسهٔ مداوم با دیگران تعریف می‌شود.

«انگیزهٔ من موقعیتِ اجتماعی است.»

چرا احساس فقر به‌اندازهٔ فقرِ واقعی از سال‌های عمرتان می‌کاهد؟ چرا اندازهٔ خانهٔ همسایه هورمون‌های اضطراب‌تان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد؟ چرا نابرابریِ مالی شما را به تصمیمات متناقضی وامی‌دارد که تنها به ناامنیِ بیش‌تر ختم می‌شوند؟ چرا موفقیت مالی‌تان باعث می‌شود با کسانی‌که با شما موافق نیستند، مثل احمق‌ها رفتار کنید، به‌جای این‌که خیلی ساده آن‌ها را افرادی با عقیدهٔ متفاوت بدانید؟

یکی از پابرجاترین یافته‌ها در کل روان‌شناسی این است که مردم با تکیه‌کردن بر توقعات‌شان شرایط غیرقطعی یا مبهم را معنا می‌کنند. هر چقدر زمان کم‌تری برای با دقت فکرکردن وجود داشته باشد، بیش‌تر به توقعات‌شان تکیه می‌کنند.

وقتی مردم احساس ناتوانی یا عقب‌افتادگی داشته باشند، با احتمالِ بیش‌تری به سیستم‌های باوری متوسل می‌شوند که جهان را عادلانه و قابل‌پیش‌بینی و معنادار جلوه می‌دهند. بنابراین تصورِ این‌که با افزایش نابرابری، حس ناامنی در افراد افزایش می‌یابد و جاذبهٔ مذهب بیش‌تر خواهد بود، جهش چندان بزرگی محسوب نمی‌شود.

وقتی موفقیت‌های‌تان رشد می‌کنند، استانداردهای مقایسه‌تان هم رشد می‌کنند. برخلاف ستون‌های دقیقِ ارقام که دفتر کل بانک را تشکیل می‌دهند، موقعیت اجتماعی همیشه هدفی متحرک است، چون براساس مقایسهٔ مداوم با دیگران تعریف می‌شود.

درست همان‌طور که مردم اغلب نابرابری را با فقر اشتباه می‌گیرند، غالباً هدفِ کاهشِ نابرابری را با هدف تقویت رشد اقتصادی اشتباه می‌گیرند.

تحقیقی سطح نابرابری در هر ایالت را با بیش‌ترین جست‌وجوهای گوگل در هر ایالت مقایسه کرده است. پژوهشگرانِ این تحقیق متوجه شدند قوی‌ترین رابطهٔ نابرابری مرتبط است با جست‌وجوی کالاهای لوکس. هرچه نابرابری در ایالت فرد بیش‌تر باشد، مردم بیش‌تر به‌دنبال نمایش ثروت خود با جواهرات، ماشین و لباس‌های چشمگیرند.