بریده‌هایی از کتاب ایران گیت؛ ماجرای مک فارلین

تاریخ می‌آموزد که هیچ کس از آن نیاموخت.

بعدها هنگامی که در سال ۱۳۸۱ آمریکا به بهانه سلاح کشتار جمعی به عراق حمله کرد و صدام را سرنگون ساخت خبرگزاری سی‌ان‌ان آمریکا از دونالد رامسفلد وزیر دفاع وقت آمریکا پرسید چگونه شما هنگام جنگ ایران و عراق با آنکه می دانستید عراق از سلاح شیمیایی استفاده کرده است از آن حمایت می کردید و چرا اکنون به بهانه استفاده از سلاح شیمیایی در صدد حمله به عراق هستید.

کشورها دوستان یا دشمنان دائمی ندارند بلکه منافع دائمی دارند.

«آمریکا با هواپیماهای آواکس خود که در عربستان مستقر کرده است، حرکات ارتش دلیر جمهوری اسلامی ایران را ضبط و به عراق گزارش می دهد و همچین با منحرف کردن سیستم های رادار اطلاعات غلط به جنگنده های ما می دهد.»

«به نظر من ایالات متحده به صدام کمک نمی کرد بلکه به جبهه ای که رو در روی ایران ایستاده بود کمک کرد.

جالب اینکه هیئت ایرانی آلبرت حکیم را چنانکه در گزارش تاور نیز آمده است که بصورت گریم شده برای عدم شناسایی وارد مذاکرات شده بود، شناسایی می‌کند.

همان‌گونه که بعدها آشکار شد، سلاح‌های ارسالی از سوی آمریکا در مواردی کهنه و معیوب و از رده خارج بودند که با قیمتی بالاتر نیز به ایران تحویل داده شدند و طبیعتاً این طرز معامله ناصادقانه نمی‌توانست با دغدغه ایجاد رابطه‌ای واقعی صورت گرفته باشد.

مقامات آمریکایی خودشان را قانع کردند که در حال کمک به «میانه روهایی» هستند که قصد براندازی حکومت ایران را دارند. در عین حال میانه‌روها کسانی بودند که می‌توانستند عملیات نجات گروگان‌های آمریکایی در لبنان را مهندسی کنند.»(رمز عبور، آبان ۱۳۹۳، ص ۴۳).

در مقابل حل مشکل هواپیمای ربوده شده آمریکایی تی دبلیو ای که با همکاری ما و سوریه حل شد، دلیل اهداف غیرصادقانه آمریکا آمریکا است. اگر آمریکا حسن نیت دارد به وعده قبلی عمل کند تا ما بتوانیم در این مسئله جدید اقدام نماییم.

نقل معروفی از سیاستمدار برجسته قرن بیستم اروپا وجود دارد به این مضمون که کشورها دوستان یا دشمنان دائمی ندارند بلکه منافع دائمی دارند. که توصیه به دوری از هیجانات سیاسی و شعارزدگی و ایجاد روابط بر اساس منافع دائمی تعریف شده برای هر کشور است.

کشمکش‌های سیاسی و رسانه‌ای باعث شد تا رابرت مک فارلین مقصر اصلی این پرونده دو سال پس از این رویداد و در ۲۲ مارس ۱۹۸۷ با خوردن تعدادی قرص والیوم دست به خودکشی ناموفق بزند. ویلیام کیسی نیز ۱۷ اردیبهشت ۱۳۶۶ هنگامی‌که در جلسه دادگاه مشغول توضیح دادن درباره نقش خود در ماجرای ایران گیت بود، ناگهان دچار سکته مغزی شد و پیش از انتقال به بیمارستان فوت کرد.

پویندکستر ضمن دفاع از عمل ریگان و اشاره به اهمیت استراتژیک ایران و پیش‌بینی تغییرات مهم در داخل ایران می‌افزاید که ما باید در صحنه باشیم تا اشتباهی را که در دهه ۱۹۷۰ مرتکب شدیم و بدون توجه به جریانات، انقلاب اسلامی را نادیده گرفتیم، تکرار نشود. وال استریت ژورنال همچنین در مقاله‌ای دیگر به نقل از مقام بلندپایه کاخ سفید می‌نویسد که ما دو سال و نیم است که از وزارت خارجه تقاضا کرده‌ایم کسی را برای مذاکره در ایران پیدا کند و تنها کاری که این وزارتخانه انجام داده آنست که طی نامه‌ای به ما پاسخ داده است که هیچ‌کس در ایران برای مذاکره وجود ندارد و سپس ما سعی کردیم با سازمان سیا تماس برقرار کنیم که آن‌ها هم جز آلت دست شدن توسط یک عده شاه‌پرست چیزی نصیب ما نکردند، گروهی که هرگز پشیزی نمی‌ارزند.

و ما گفتیم که ما اسلحه بالاتر از این‌ها را که پول آن را پرداخت کرده‌ایم از آمریکا طلب داریم. حالا شما اسلحه کلت برای ما می‌فرستید.

سال‌ها بعد سعید رجایی خراسانی نماینده موقت ایران در سازمان ملل متحد، نیت آمریکا از قضیه مک فارلین را نزدیکی و تجدید رابطه با ایران و جبران گذشته می‌داند. وی معتقد است در آن مرحله آمریکا دریافته بود ایران در جنگ مظلوم واقع شده

«مطمئن نیستم. ممکن است [ماجرای مک‌فارلین] فرصت خوبی بوده باشد. ولی علائم منفی در آن زیاد بود. آن موقع موقعیت نظامی ما خیلی بالا بود.

گزارش تاور در بسیاری موارد به اهداف بلند مدت این پروژه از جمله ایجاد زمینه برای گفتگو با سران ایران اشاره شده که برای معامله سلاح-گروگان ضرورتی نداشت. یا در این گزارش به نزدیکی به جریان میانه‌رو در ایران اشاره شده که بحث رابطه سیاسی و نه مبادله‌ای ساده را می‌رساند.

به شرطی یک هزار تاو را می‌فرستیم که موافقت ایران را نسبت به ورود یک هیئت عالی رتبه آمریکایی به تهران کسب کنیم، شما با تهران تماس بگیرید و جوابش را به ما بگوید.

تعامل فی نفسه و حتی تبادلات منافع نمی تواند مغایرتی با ارزشهای طرفین داشته باشد اما گاهی ممکن است نتایج چنین تعاملات و اهداف ثانوی ناشی از این تعاملات با ارزشها و اهداف تعریف شده هر یک از طرفین مغایرت داشته باشد.