بریده‌هایی از کتاب شغل مورد علاقه

تفاوت بین ذهن خلاق و ذهن فاقد خلاقیت این نیست که شخص خلاق افکاری متفاوت در سر دارد، بلکه شخص خلاق درونیات ذهنی‌اش را جدی‌تر می‌گیرد

اگزیستانسیالیست‌ها اصلاحیهٔ مفیدی بر این نگاه مرسوم و مهلک ارائه می‌کنند که انتخاب عقلانی و حسابگرانه اساساً می‌تواند هیچ تبعات تراژیکی نداشته باشد. رویکرد کیرکگوری این تصور احساساتیِ مدرن را که کمال امری دست‌یافتنی است، متعادل‌تر می‌کند. بنا به این رویکرد، آلام و مشقّاتِ انتخاب، امری خلاف قاعده و نابهنجار نیست؛ بلکه یکی از یقینی‌ترین و تلخ‌ترین جنبه‌های زندگی و وجود است.

این که ایده‌ای تاکنون عملی نشده است به این معنا نیست که ایدهٔ خوبی نیست.

آن شخصیت‌هایی که هنرمند یا کارآفرین می‌خوانیم، گذشته از دیگر دستاوردهایشان، کسانی اند که کمتر از دیگران برایشان اهمیت دارد که آیا وقتی به سراغ احساس‌ها و دریافت‌های کمتر شناخته شده اما عمیقاً پراهمیت خود می‌روند و بر مبنای آن‌ها کاری را کلید می‌زنند، از منظر دیگران مرموز و غریب به‌نظر برسند یا نه.

ما هم‌اکنون چیزهای بسیاری می‌دانیم، اما نمی‌دانیم که آن‌ها را می‌دانیم؛ زیرا در فن گردآوری و تفسیر تجربیاتمان هیچ آموزشی ندیده‌ایم

مغز ما برای تفسیر و فهم خودش به‌شکلی بد و ناجور تجهیز شده است.

در کودکی به تحلیل خوشی‌هایمان نمی‌پردازیم، اما تقریباً فقط در کودکی است که احساس لذت بی‌واسطه و شدید به ما دست می‌دهد. بعد از کودکی وارد بیابانِ دورهٔ بلوغ می‌شویم، به‌تدریج بازیگوشی کنار می‌رود و به دنبال موقعیت اجتماعی می‌افتیم و در نهایت جذب نظام اقتصادی می‌شویم. وقتی به بزرگسالی می‌رسیم اینکه چه چیزی می‌تواند واقعاً به ما لذت بدهد در پایین‌ترین درجهٔ اولویت‌هایمان قرار می‌گیرد.

وقتی به جایی برسیم که علائق خود را بهتر بشناسیم، یکی از چیزهایی که ممکن است پیش آید این است که تصورات اولیه‌مان را در مورد شغلِ موردعلاقه‌مان مورد بازنگری قرار دهیم و گاهی اوقات برخی از آن‌ها را حذف کنیم. همین‌طور وقتی تجربیات و تصاویر ذهنی‌مان را تحلیل کردیم آن‌گاه خواهیم توانست خواسته‌های حقیقی‌مان را صورت‌بندی کنیم.

برای اینکه شخصیتی متعادل، استوار و صبور در خود پرورش دهیم (که در واقعیت بسیار کار دشوار و والایی است)، نیاز داریم با نقص و کاستی کنار بیاییم و سعی نکنیم خودمان را زجر دهیم تا چیزی باشیم که هیچ انسان معمولی‌ای قادر به آن نیست. مفهوم «به‌قدر کافی خوب» برای این ابداع شد که دیگر شرمسار نباشیم که چرا نتوانستیم در حد ایده‌آلی ظاهر شویم که ما را دچار عذاب کرده و حتی نتیجه‌بخش هم نیست. این مفهوم می‌گوید بسیاری از اتفاقاًتِ واقعاً مهم در شرایطی بسیار پایین‌تر از شرایط بی‌نقص و بی‌مشکل رخ می‌دهند.

تصمیم‌گیری بر حسب وظیفه، درآمدی حداقلی را برایمان تضمین می‌کند اما تنها کار خالصانه و پرلذت است که به موفقیت‌های عظیم می‌انجامد. وقتی افراد تحت حکم وظیفه رنج می‌برند، چه بسا مفید باشد حرکتی غیرعادی از خود نشان دهیم و از آنان بپرسیم که فکر می‌کنند از بستر مرگ زندگی خود را چگونه خواهند دید. فکر مرگ می‌تواند به شکلی مؤثر ما را از ترس‌های فراگیرِ نظرات دیگران در مورد خودمان رهایی بخشد. وقتی با چشم‌انداز پایان زندگی روبه‌رو شویم الزامی حقیقتا والاتر از وظیفه و تکلیف نسبت به جامعه را به خاطرمان می‌آورد: یعنی وظیفه‌مان نسبت به خودمان، نسبت به استعدادهایمان و نسبت به علائق و شورمندی‌هایمان.

لذت مال تفنن است؛ رنج مال کار. تعجبی ندارد که وقتی دانشگاه را تمام می‌کنیم این دوگانه چنان در ما جا افتاده که اغلب اصلاً حتی تصورش را هم نمی‌کنیم که جدا از خودمان بپرسیم از ته دل می‌خواهیم چه شغلی را در زندگی پیش بگیریم: اگر در سال‌های باقی‌مانده از عمر چه کار کنیم برایمان جذابیت خواهد داشت. و نیاموخته‌ایم که این‌طور فکر کنیم. حکمِ وظیفه، ایدئولوژی‌ای بوده است که در هشتاد درصد تاریخ بشر در زمین بر ما حاکم بوده و به طبیعت ثانیِ ما تبدیل شده است. این باور در ما ریشهٔ عمیقی دارد که شغل خوب شغلی است که اساساً ملال‌آور، کسل‌کننده و آزارنده باشد. زیرا اصلاً چه دلیلی دارد که کسی به‌خاطر انجام کار به ما پول بدهد؟

اندیشیدن به مرگ نیرویی بی‌همتا دارد تا ما را از رخوت «ابدی» مان به در آورد و وادارمان کند ذهنمان را با جدیت معطوف به این مسئله کنیم که واقعاً می‌خواهیم در زندگی چه کنیم.

سردرگمی را خیلی ساده نشانهٔ گیجی و بی‌عملی می‌دانیم، نشانهٔ اینکه به‌شکلی غیرمنطقی غرغرو یا مشکل‌پسند هستیم. چه بسا آن را از تبعاتِ بدعادتی و ناز کردن بدانیم («باید به‌خاطر داشتنِ این شغل شاکر هم باشی») یا آن را علامت آزارندهٔ فقدان تعهد کاری و یا بوالهوسی بدانیم.

آن شخصیت‌هایی که هنرمند یا کارآفرین می‌خوانیم، گذشته از دیگر دستاوردهایشان، کسانی اند که کمتر از دیگران برایشان اهمیت دارد که آیا وقتی به سراغ احساس‌ها و دریافت‌های کمتر شناخته شده اما عمیقاً پراهمیت خود می‌روند و بر مبنای آن‌ها کاری را کلید می‌زنند، از منظر دیگران مرموز و غریب به‌نظر برسند یا نه.

چه بسا ماه‌های متمادی تامل و واکاوی دقیق لازم باشد تا برخی از جنبه‌های اصلیِ شخصیتمان را آشکار کنیم و تشخیص دهیم؛ جنبه‌هایی که در نهایت راهنماهای مهمی به‌سوی یک زندگی شغلیِ خوب خواهند بود.

ما آواهای ترس‌ها و شکنندگی‌های غیرمنطقی را درونی کرده‌ایم.

این که ایده‌ای تاکنون عملی نشده است به این معنا نیست که ایدهٔ خوبی نیست. آنچه باعث می‌شود یک ایده خوب باشد این است که با حس خودمان از چیزهایی که دوست داریم و لذت می‌بریم، پیوند نزدیک و دقیق و روشنی داشته باشد.

ما نیز باید احساساتمان را به دام بیندازیم و تحلیل کنیم و از میان هزاران سرنخ پراکنده، مواد خامی را گرد آوریم که البته قرار نیست به اثری داستانی بینجامند؛ بلکه قرار است به نتیجهٔ بسیار مهم‌تری برسند: یعنی تار و پود زندگی شغلی‌مان در آینده.

اگر واقعاً می‌توانستیم ببینیم که زندگی و کار دیگر افراد چطور می‌گذرد احتمالا نظر بسیار متفاوتی نسبت به پیشرفت‌ها و جایگاه خودمان می‌داشتیم

جذابیتِ خاصی که پول برایتان دارد به‌خاطر آن است که نوعی شاهد موثق بر درک خوب و مهارت‌های شما است