بریده‌هایی از کتاب شغل مورد علاقه

فرهنگ ما برایمان معضل بسیار بدی به‌بار آورده است: به ما وعده داده که مشاغلی رضایت‌بخش وجود دارند، اما بدبختانه به ما این آمادگی را نداده که چگونه استعدادها و سلایق خود را کشف کنیم.

جهان مدرن بر اساس چشم‌اندازهایی امیدوارانه بنا شده است. مبنی بر اینکه اموری که تا پیش از آن جدا به‌نظر می‌رسیدند (درآمد همراه با رضایت از خلاقیت؛ عشق همراه با ازدواج) می‌توانند یکی شوند

اما در حدود ۱۷۵۰ بود که در این عرصه نیز دگرگونی عجیبی آغاز به روی دادن کرد. کم‌کم به یک ایدهٔ آرزومندانه و خارق‌العادهٔ دیگر نیز علاقه‌مند شدیم: ازدواج عاشقانه. نوعی امید نوین کم‌کم مردمان را افسون خود کرد: اینکه آدم می‌تواند هم ازدواج کند و هم شیفتهٔ شریک زندگی خویش باشد و با او به تفاهم برسد. اکنون به جای اینکه دو پژوهٔ مختلف در کار باشد ــ یعنی ازدواج و عشق ــ ایده‌آلی نوین و پیچیده‌تر ظهور یافت: یعنی ازدواجِ مبتنی بر احساسات.

یکی از جنبه‌های کمال‌گرایی این تصور است که شکست با موفقیت همخوانی ندارد و تا حدی ناشی از اضطراب‌هایی اغراق‌شده است در مورد اینکه اگر کارها درست پیش نرود چه خواهد شد.

در هر صورت دستیابی به موفقیت تا حد زیادی منوط به اعتمادبه‌نفس است: باور به این که هیچ دلیلی وجود ندارد که موفقیت از آنِ ما نباشد. بسیار غرورشکن است که بدانیم بسیاری از دستاوردهای بزرگ حاصل استعداد یا مهارت فنی نبوده‌اند، بلکه صرفاً حاصل نوعی شادابیِ غریبِ روح اند که آن را اعتمادبه‌نفس می‌خوانیم. این حس اعتمادبه‌نفس در نهایت چیزی نیست جز نسخهٔ درونی‌شدهٔ اعتمادی که دیگران به ما داشته‌اند.

فقدان رسالت در زندگی نه تنها نوعی بداقبالی محسوب می‌شود، بلکه همچنین نشانهٔ فرودستی دانسته می‌شود. از این رو هنگامی که در زندگی مسیر خاصی نداریم، نه تنها هراسان می‌شویم بلکه همچنین روحیه‌مان را می‌بازیم و فکر می‌کنیم که همین سرگشتگیِ ما نشانهٔ آن است که هر راهی هم در پیش بگیریم بی‌تردید مسیری بی‌اهمیت و پیش‌پاافتاده خواهد بود.

وقتی با چشم‌انداز پایان زندگی روبه‌رو شویم الزامی حقیقتا والاتر از وظیفه و تکلیف نسبت به جامعه را به خاطرمان می‌آورد: یعنی وظیفه‌مان نسبت به خودمان، نسبت به استعدادهایمان و نسبت به علائق و شورمندی‌هایمان. منظر بستر مرگ ما را وامی‌دارد که بی‌ملاحظگی و خطر پنهانِ موجود در مسیر مشهودِ وظیفه‌گرایانه را واقعاً درک کنیم.

نتیجه، فقدان رسالت در زندگی نه تنها نوعی بداقبالی محسوب می‌شود، بلکه همچنین نشانهٔ فرودستی دانسته می‌شود. از این رو هنگامی که در زندگی مسیر خاصی نداریم، نه تنها هراسان می‌شویم بلکه همچنین روحیه‌مان را می‌بازیم و فکر می‌کنیم که همین سرگشتگیِ ما نشانهٔ آن است که هر راهی هم در پیش بگیریم بی‌تردید مسیری بی‌اهمیت و پیش‌پاافتاده خواهد بود. بدتر آنکه تصور می‌کنیم «کشف رسالتمان در زندگی» کشفی است که همهٔ ما باید بتوانیم در مدت زمانی کوتاه به آن دست یابیم و (به لطف پیشگامان دیندار و هنرمندمان) اعتقادمان بر این است که برای کشف این رسالت یکسره باید انفعال پیشه کنیم: تنها کار لازم این است که برای فرارسیدنِ لحظهٔ الهام منتظر بمانیم؛ تا شوقی درونی یا غریزه‌ای شورمندانه فرا برسد ــ هم‌ارز مدرنِ غرش تندر یا ندایی آسمانی ــ که ما را به‌سوی مثلاً شغل تخصصیِ درمان بیماری‌های پا و یا مدیریت زنجیرهٔ تأمین هدایت کند.

یکی از خارق‌العاده‌ترین ویژگی‌های عصر ما، که ناگفته بدیهی فرض می‌شود

یکی از چیزهایی که بازتابی کوچک اما مهم از این رویکرد است، این عادت ماست که از کودکان حتی وقتی بچه‌اند می‌پرسیم که می‌خواهند وقتی بزرگ شوند چه‌کاره شوند. این پیش‌فرض ضعیف اما واضح در کار است که در میان گزینه‌هایی که کودک به آن‌ها ابراز علاقه می‌کند (فوتبالیست، مدیر باغ وحش، فضانورد و غیره) نخستین بارقه‌های لرزانِ آن ندای درونی را می‌شنویم که تقدیر ازلیِ کودک را اعلام می‌کند. گویا اصلاً برایمان عجیب به‌نظر نمی‌رسد که انتظار داریم یک بچهٔ چهار و نیم‌ساله درکی از هویت خویش در بازار کارِ بزرگسالان داشته باشد.

جهان مدرن بر اساس چشم‌اندازهایی امیدوارانه بنا شده است. مبنی بر اینکه اموری که تا پیش از آن جدا به‌نظر می‌رسیدند (درآمد همراه با رضایت از خلاقیت؛ عشق همراه با ازدواج) می‌توانند یکی شوند.

یکی از کسانی را در نظر بگیرید که مورد حسادت شماست. فهرستی از ویژگی‌ها و داشته‌های او تهیه کنید که تحسین‌آمیز هستند.

احتمالاً نمی‌خواهیم واقعاً سفالگر شویم، بلکه آنچه در زندگی شغلی‌مان کم داریم بیشتر شور و نشاطی است که در مشاغلی از این دست به‌نظر می‌رسد وجود دارد. نکته‌ای که متأسفانه ممکن است فراموش کنیم این است که ویژگی‌های مورد تحسین ما فقط متعلق به یک زندگی خاص و جذاب نیستند.

ما نباید به‌خاطر سردرگمی‌هایمان خود را سرزنش کنیم. فرهنگ ما برایمان معضل بسیار بدی به‌بار آورده است: به ما وعده داده که مشاغلی رضایت‌بخش وجود دارند، اما بدبختانه به ما این آمادگی را نداده که چگونه استعدادها و سلایق خود را کشف کنیم. هدف این کتاب این است که سهمی داشته باشد در تصحیح معضلی تاریخی که خاموش و بی‌صدا زندگی ما را تحلیل می‌برد و امیدهای برحق ما را نقش بر آب می‌کند.

جهان مدرن بر اساس چشم‌اندازهایی امیدوارانه بنا شده است. مبنی بر اینکه اموری که تا پیش از آن جدا به‌نظر می‌رسیدند (درآمد همراه با رضایت از خلاقیت؛ عشق همراه با ازدواج) می‌توانند یکی شوند.

باید مراقب باشیم به‌تنهایی یا حتی همراه دیگران در مورد خودِ مشاغل فکر نکنیم، بلکه در عوض در مورد ویژگی‌های مشاغل بیندیشیم. نباید شتاب‌زده به نتایجی مثل «طراح گرافیست» یا «معلم» بپریم، بلکه تا جایی که ممکن است لذاتی را تحلیل کنیم که مشاغل مختلف در بر دارند و در کلماتی مثل نظم، رهبری، معنا، آرامش،

ایدهٔ یافتنِ رسالت خویش در زندگی، یعنی اینکه دیگر اکنون باید بدانیم که چه شغلی مناسب ماست. اما نقطهٔ شروع مطمئن‌تر این است که بپذیریم اصلاً پاسخ این سؤال را نمی‌دانیم.

کمال‌گرایی شکلی از بی‌صبری و ناشکیبایی ست، نوعی فهم نادرست است از اینکه امور باید چگونه سر جای درستشان قرار گیرند تا مناسب رشد و ترقی باشد.

دلیلی وجود ندارد که موفقیت از آنِ ما نباشد. بسیار غرورشکن است که بدانیم بسیاری از دستاوردهای بزرگ حاصل استعداد یا مهارت فنی نبوده‌اند، بلکه صرفاً حاصل نوعی شادابیِ غریبِ روح اند که آن را اعتمادبه‌نفس می‌خوانیم. این حس اعتمادبه‌نفس در نهایت چیزی نیست جز نسخهٔ درونی‌شدهٔ اعتمادی که دیگران به ما داشته‌اند.

بنابراین یکی از سؤال‌های روشنگری که می‌توانیم بپرسیم این است که: چقدر خواهان این هستیم که از طریق شغلمان، به‌لحاظ ذهنی و روانی ــ از جهت بلوغ و خوشبختی ــ از والدینمان پیشی بگیریم؟ تصحیح خطاهای فکری و احساسیِ نسل پیشین واقعاً به چه معناست؟