بریده‌هایی از کتاب تپه‌های سبز آفریقا

یک قاره به محض اینکه ما پا به آن می‌گذاریم زود پیر می‌شود. بومی‌ها در هماهنگی با آن زندگی می‌کنند؛ امّا خارجی ویران می‌کند، درخت‌ها را قطع می‌کند، آب را می‌خشکاند، جوری که منابع آب تغییر می‌کنند و بعد از مدت کوتاهی، زمین یک بار که چمنزار زیر و رو و قلوه‌کن شد، آخرین محصولش را می‌دهد؛ بعد مانند هرزمین کهنسال دیگری که فرسوده شده است، فرسوده می‌شود؛ همان‌گونه که من شروع این فرسودگی را در کانادا دیده بودم. زمین از بهره‌برداری خسته می‌شود. سرزمین زود فرسوده می‌شود مگر اینکه انسان بقایای خود و حیوان‌های زمین را دوباره به آن برگرداند. وقتی انسان دیگر از حیوان استفاده نکند و به جایش ماشین را به کار بیندازد، زمین زود مغلوبش می‌کند. ماشین نمی‌تواند تکثیر کند و زمین را هم بارور نمی‌کند و آنچه را که نمی‌تواند بپروراند، می‌بلعد و تمام می‌کند. یک سرزمین درست شده تا آن طور که بوده، بماند. ما مداخله‌گریم و وقتی هم مُردیم شاید نابودش کرده باشیم؛ امّا پابرجا خواهد ماند، و نمی‌دانیم دگرگونی‌های بعدی چیست.

می‌دانید که چه می‌خواهید؟ کاملا، و همیشه هم به دستش می‌آورم. ولی اینکه پول می‌خواهد. پول را که همیشه درآورده‌ام، و درثانی شانس هم خیلی آورده‌ام. بنابراین خوشبخت هستید؟ غیر از مواقعی که به دیگران فکر می‌کنم. پس شما به دیگران هم فکر می‌کنید؟ اوه، بله. امّا کاری برایشان نمی‌کنید؟ نه. اصلا؟ شاید کمی.

همان‌طور که آدم از بودن با زنی که واقعآ دوستش داشته خوشبخت است، و حس می‌کند دوباره عشق دارد سر برمی‌کشد، و هست، و نمی‌تواند همه را داشته باشد، امّا حالا هرچه را که هست می‌تواند داشته باشد، زنده باشد و با آن زندگی کند و برای همیشه آن را داشته باشد، برای آن همیشه طولانی با پایان ناگهانی؛ و زمان را متوقف می‌کند؛ و گاهی چنان متوقف می‌کند که بعدآ منتظر می‌شود تا زمان تکان بخورد ولی تکان‌خوردنش آهسته است. امّا آدم تنها نیست؛ چون اگر او را از صمیم قلب و بدون فاجعه‌آفرینی دوست بدارد، زن هم همیشه دوستش دارد؛ به هرکجا که برود آدم را بیشتر دوست دارد. بنابراین اگر آدم زنش یا سرزمینش را دوست بدارد، خیلی خوشبخت است و بعد هم اگر بمیرد مهم نیست.

ساده‌تر است آدم در سرزمینی خوب با پیشگیری‌های لازم سالم بماند تااینکه خیال کند سرزمینی که کارش تمام است، هنوز خوب است.

هروقت کسی در جایی دور از زادگاهش، احساس وطن بکند باید به آنجا برود.