بریده‌هایی از کتاب رهایی از چاقی؛ با رویکرد مبتنی بر پذیرش و تعهد

هر زمانی که احساس کردید میل به خوردن دارید، لحظه‌ای مکث کنید، یک نفس آهسته بکشید و بدن خود را مانند مراحل ۱ تا ۸ که در بالا بیان شد بررسی کنید. به احساس‌های موجود در دهان، گونه‌ها، زبان، گلو و شکم خود توجه کنید. با تمرین می‌توانید به راحتی این کار را در ۵ تا ۱۰ ثانیه انجام دهید. سپس از خود دو سوال بپرسید: ”آیا واقعاً شکم من گرسنه است و یا فقط دهان من است که خواهان طعم و مزه است؟ آیا واقعاً شکم من گرسنه است و یا من دارم تلاش می‌کنم تا با غذا به خودم آرامش ببخشم؟“ نهایتاً به خود یادآوری کنید: ”اگر واقعاً می‌خواهم چیزی بخورم می‌توانم. این انتخاب به عهده من است. ولی آیا واقعاً می‌خواهم این غذا را وارد بدن خودم کنم؟“

خوردن عصبی ولعِ مصرف با میل به خلاصی از دست یک احساس ناخوشایند همراه است که معمولاً با خوردنی‌های خاصی مانند شکلات ربط دارد. این خوردنی‌ها به‌طور لحظه‌ای درد و رنج عاطفی و روانی ما را تسکین می‌دهند: حواس ما را پرت می‌کنند، به ما کمک می‌کنند تا دیگر به آن درد و رنج روانی فکر نکنیم و به ما آرامش می‌دهند. زمانی که ما یک ولع را از طریق غذا ارضا می‌کنیم، درست مانند آنست که گرسنگی خود را با خوردن غذا ارضا می‌کنیم. جای تعجبی ندارد که چرا ما دچار اشتباه شویم! تنها راه از بین رفتن این اشتباه، افزایش میزان آگاهی خود از گرسنگی واقعی و بهبود توانایی خود در تشخیص ولع است.

رضایتمندی از طریق ”همیشه در یک مسیر مشخص ماندن“، به وجود نمی‌آید، بلکه رضایتمندی وقتی ایجاد می‌شود که بارها و بارها شکست بخوریم اما دوباره به مسیر خود بازگردیم.

افزایش انضباط شخصی خودکنترلی و یا قدرت اراده را می‌توان به یک عضله تشبیه کرد. هر چه بیشتر روی آن کار کنید، قویتر می‌شود. برای مثال افرادی که به‌طور منظم ورزش می‌کنند، در حوزه‌های نامرتبط با ورزش، انضباط شخصی بیشتری از خود نشان می‌دهند. چنین افرادی خورد و خوراکی سالمتر را انتخاب می‌کنند و کنترل عاطفی خود را بهبود می‌بخشند، در نظارت بر مخارج خود بهتر عمل کرده و بیشتر به مطالعه عادت دارند. این بدین معناست که اگر یک حوزه را برای انضباط شخصی انتخاب کنید (مانند رژیم گرفتن و یا ورزش کردن) به احتمال زیاد از مزایای دیگری که در سایر حوزه‌ها نیز به وجود می‌آورد برخوردار می‌شوید

چرا سلامتی را به عنوان موضوعی اضافی در زندگی خود می‌بینیم؟ چرا به نظر می‌رسد که برای ورزش کردن و یا خریدن غذاهای سالم و یا پختن غذاهای سالم وقت نداریم؟ آنقدر عجله داریم که صنعتی چندین تریلیارد دلاری به پاخواسته تا برای ما فست فود (غذاهای سریع) آماده کند. سوپر مارکت‌ها پر از غذاهایی است که به صورت ناسالم فرآوری شده است که می‌توان آن‌ها را در کمتر از چند دقیقه آماده کرد. اما مشکل اصلی این است که ارزشی به نام ”سلامتی“ را در درجه دوم اهمیت قرار داده‌ایم و فراموش کرده‌ایم که این ارزش از تمامی ارزش‌های دیگرمان پشتیبانی می‌کند.

اقدام کردن بر اساس ارزش‌هایمان در جهت غنی‌تر و گسترده‌تر کردن زندگی، خود می‌تواند باعث به وجود آمدن استرس شود. برای مثال اگر می‌خواهیم روابطی عاشقانه ایجاد کنیم، در را به روی استرس مرتبط با طرد شدگی، فقدان، سرخوردگی، ناامیدی و تضادهای اجتناب ناپذیری که حتی در بهترین روابط نیز رخ می‌دهند باز می‌کنیم. به همین ترتیب اگر دنبال کردن اهداف معنی دار زندگی خود را انتخاب کنیم، آنگاه با استرس ناشی از شکست مواجه خواهیم شد. و اگر بخواهیم ورزش کنیم، ناچار خواهیم بود به بدن خود استرس وارد کنیم (که البته این استرس، از نوع استرس های سالم است). نکته اصلی این است که استرس و افکار و احساسات ناخوشایند همراه آن، بخش مهمی از زندگی ما هستند.

بیشتر ما به گونه‌ای زندگی می‌کنیم که انگار قرار است زندگیمان تا ابد ادامه داشته باشد و منتظر روزی هستیم که به اندازه کافی ”تناسب اندام“ داشته باشیم و یا ”لاغر“ شده باشیم تا بتوانیم تازه از آن به بعد به خودمان اجازه دهیم که زندگی کردن را شروع کنیم.

کتاب حاضر که از منظر رویکرد پذیرش و تعهد (اکت) نوشته شده است، کار با ذهن را در رأس مداخله خود قرار داده و به خواننده کمک می‌کند تا به جای مبارزه فرساینده با ذهن و عملکردهای مختلف آن و یا نادیده گرفتن آن و تأکید و تمرکزِ طاقت فرسا بر جسم و رژیم غذایی، با آشنایی علمی با شیوه کارکرد ذهن از در صلح و آرامش با خود، ذهن و جسم در آمده و با پیروی از ارزش‌های بنیادین خود یک زندگی با نشاط و غنی را برای خود فراهم سازد؛ یک زندگی همه جانبه و معنادار که نه تنها به وزن ایده آل خود دست یابد بلکه در تمام قلمروهای زندگی احساس رضایت و خشنودی کند.

چیزی بین ما و اهداف رژیم غذایی و ورزش مان وجود دارد؛ آن چیز ”روانشناسی“ نامیده می‌شود.

به جای جنگیدن با افکار و احساسات ناراحت کننده خود و یا این که به واسطه آن‌ها از پا دربیایید، پذیرای آن‌ها باشید و برای آن‌ها در درون خودتان فضایی ایجاد کنید و اجازه دهید آن‌ها آزادانه در درون شما جریان داشته باشند، هروقت که دوست داشتند بیایند، تا هروقت که خواستند بمانند و هر وقت خواستند بروند.

زمانی که تمرکز صحیحی روی زندگی داشته باشیم، متعهد بودن نسبت به اهداف سلامتی و کاهش وزن کار ساده‌تری خواهد بود. کاهش وزن به کاری تبدیل می‌شود که به خاطر خودمان آن را انجام می‌دهیم، نه به منظور اجتناب از احساسات ناخوشایند و یا کسب تأیید دیگران.

ایجاد یک مکث آگاهانه می‌تواند به شما کمک کند تا زندگی خود را تغییر دهید؛ به شما اجازه می‌دهد تا متوجه شوید حضور هیجانات و افکار منفی کاملاً طبیعی هستند و به شما این قدرت را می‌بخشد تا اقداماتی انجام دهید که به واسطه آن‌ها از زندگی خود لذّت برده و با انتخاب‌های مناسب به سمت آنچه که واقعاً برایتان اهمیت دارند حرکت کنید. به بیانی دیگر به سمت ارزش‌های اصلی خود گام بردارید. هرچه بیشتر بتوانیم مکث کنیم و در جهت اهداف زندگی خود دست به انتخاب بزنیم، یک زندگی غنی، همه جانبه و هدفمند را برای خود رقم خواهیم زد

مهمترین درسی که نه تنها در مورد وزن سالم بلکه در مورد روابط سالم، حرفه سالم و زندگی سالم یاد گرفتم، خردِ دست کشیدن از مبارزه با احساسات ناخوشایند بود.

نقطه عطف یا نقطه تحول یعنی ”گشتاور جرم بحرانی“، ”آستانه“، ”نقطه جوش“ یا ”نقطه برگشت“. نقطه‌ای است که در آن با وارد کردن کمترین نیرو، رویدادی کوچک منجر به تغییری چشمگیر می‌شود. می‌خواهیم درباره اینکه چطور می‌توانیم این نقاط را در زندگی خود پیدا کنیم، صحبت کنیم. با ایجاد تغییراتی کوچک در رفتارمان، می‌توانیم روندی را آغاز کنیم که از قدرت کافی برای تغییر همه چیز برخوردار است. می‌توانیم نقاط عطفی در زندگی خود خلق کنیم تا ما را به سمت آنچه دوست داریم و برایمان از اهمیت خاصی برخوردار است

برای پی بردن به اینکه چگونه باید از قفسی که خودمان خلق کرده‌ایم ”پا بیرون بگذاریم“ باید در وهله اول متوجه شویم چه چیزی موجب ایجاد شدن آن قفس شده است. علت تمامی قفس‌های ذهنی تنها دو دلیل است: جامعه اقداماتِ ذهن خودمان

نکته ای که باید در نظر بگیرید این است که می‌توانید بهانه‌ها را با خود حمل کنید، اما مجبور نیستید از آن‌ها پیروی کنید. این کلمات می‌توانند در درون سر شما ظاهر شوند و همزمان شما برای ارتقای سلامت خود کاری انجام دهید.

مراقب ذهن زیرک‌تان باشید چون توانایی ارائه دلیل برای انجام هرکارِ مغایر با ارزش‌هایتان را دارد.

زمانی که بی‌حضور ذهن و کم دقّت هستیم، یعنی زمانی که به احساسات، افکار و شیوه واکنش دادن خود توجه نمی‌کنیم، از عادت‌های غیر سودمند استفاده می‌کنیم. کلید از بین بردن این عادت‌ها، ذهن آگاهی و یا انجام یک مکث آگاهانه در ”دور راهی انتخاب“ است.

روش مبتنی بر پذیرش و تعهد به انسان‌ها کمک می‌کند تا نسبت به احساسات و افکار مشکل آفرین خود هشیار شده و با آن‌ها مسالمت آمیز برخورد کرده، نسبت به خود مهربان باشند، در لحظه حال زندگی کنند و در راستای ارزش‌های خود در زندگی گام بردارند.

نقطه عطف زندگی زمانی می‌تواند رخ دهد که ما آزردگی ”و“ اهداف ارزشی خود را با هم همراه و همگام کنیم.