بریده‌هایی از کتاب بازارگرمی در هنر

هنرمندان از بدن خود و دیگران در حال راه رفتن و خوابیدن و شلیک کردن به خود و آفتاب‌سوخته شدن، و همچنین از منظره و حیوانات و نور و فیلم و ویدیو اثر هنری ساخته‌اند. حتی سفالگری را هم هنر نامیده‌اند. به این ترتیب، مفهوم هنر کیسه‌ای گل‌وگشاد شده است. گاهی که از خودم می‌پرسم هنر ممکن است چه نوع کیسه‌ای باشد، احساس می‌کنم یکی از آن کیسه‌زباله‌های ارزانی است که وقتی از سطل بیرون می‌آوریم، خداخدا می‌کنیم پاره نشود و آشغال‌ها روی فرش سالن نریزد. هنر همچو کیسه‌ای است: کیسه‌ای شده پر از سوراخ، نیمه‌شفاف، با محتوای مبهم.

توانایی مقاومت در برابر فشار همتایان و اعتماد به قضاوت خود، گرچه برای هنرمند حیاتی است اما می‌تواند روندی منزوی‌کننده و اضطراب‌آور باشد. در لحظات آزاردهندهٔ عدم قطعیت، این روند هنگامی‌ست که «ماشین چرندسازی» به کار می‌افتد. استیون پینکر، دانشمند حوزهٔ علوم شناختی، این پدیده را به بخشی از ذهن ما مرتبط می‌داند که ندانستن و کاملاً نفهمیدن را برنمی‌تابد. بنابراین ذهن در مواجهه با سؤالی ساده مثل «هنر خوب چیست؟» برای پنهان کردن ناراحتی‌اش (از ندانستن پاسخ)، چرندیات تولید می‌کند. این ماهیت ذهنی آزاردهندهٔ زیبایی، مردم را واداشته که برای درک چیزی که به‌لحاظ زیبایی‌شناختی خوشایند می‌یابند، به‌دنبال توجیهی تجربی باشند. این کار از دید من ابلهانه است.

قضاوت اثر هنری بر اساس ارزش زیبایی‌شناختی آن، پذیرفتن سلسله‌مراتب بی‌اعتبار و کهنه‌ای‌ست که به جنسیت‌گرایی و نژادپرستی و استعمارگری و برتری‌جویی طبقاتی آلوده است؛ این نظر دربارهٔ زیبایی نظری جانبدارانه به شمار می‌رود، چون اصلاً منشأ تعریف ما از زیبایی چیست؟

محبوبیت هم الزاماً به معنای خوب بودن نیست. در واقع در دنیای هنر معمولاً این دو مقوله با هم در تضادند.

هنرمندانی هم که می‌توانند مردم را جذب کنند، در جرگهٔ مشاهیر جایگاه بهتری پیدا می‌کنند.

همه می‌توانند از هنر لذت ببرند، و هرکسی می‌تواند وارد دنیای هنر شود

سارا ثورنتن در کتابش به نام هفت روز در دنیای هنر، از سردبیر نشریهٔ آرت فروم (مجله‌ای خوش‌نام در دنیای هنر) نقل قول می‌کند که چون زبان اول خانم سردبیر سابق مجله انگلیسی نبود، مجله در دورهٔ سردبیری او مبهم و غیرقابل خواندن شده بود. اما دنیای هنر معمولاً از شفافیت به‌معنای عام آن هراس دارد.

به نظر من خنده‌دار است. فیلیپ هوک -که برای حراجی ساتبیز کار می‌کند- می‌گفت نقاشی‌های قرمز همیشه بهتر فروش می‌روند؛ و بعدش نقاشی‌های سفید، آبی، زرد، سبز، و سیاه. اما البته هر نقاشی قرمزی هم به بالاترین قیمت فروش نمی‌رود.

وقتی از فرهنگی که مصرف می‌کنیم حرف می‌زنیم، معمولاً تصویری را در نظر داریم که می‌خواهیم دیگران از ما ببینند: چیزی که از آن لذت می‌بریم بر شخصیت ما تأثیر می‌گذارد. هر وقت می‌خواهم دربارهٔ جدیدترین قطعهٔ موسیقی که از آن لذت برده‌ام با دوستی حرف بزنم، وقتی صدای خودم را می‌شنوم که می‌گویم «اوه، باید این رو بشنوی» از نگرانی به خودم می‌پیچم؛ دوستم مجبور است به آن قطعه گوش کند و من از عدم پذیرش او وحشت دارم؛ چون بد و بیراه گفتن به هر چیزی همیشه بی‌خطرتر از ستایش و تحسین آن است.

بدون وجود بازار هنر اعتباربخشی به بخش اعظم هنر معاصر واقعاً برعهدهٔ محبوبیت قرار می‌گیرد. و البته می‌دانیم که چون «دموکراسی بدسلیقه است» نتیجهٔ محبوبیت چیست.