بریده‌هایی از کتاب بالزاک و خیاط کوچولوی چینی

پیش از این تصور نمی‌کردم بشود نقش کسی را بازی کنیم که نیستیم و در همان حال خودمان باقی بمانیم.

الان، جهالت باب روز است.

چند کلمه دربارهٔ بازپروری: اواخر سال ۶۸، رهبر بزرگ انقلاب، رئیس‌جمهور مائو، در چین سرخ تاخت‌وتازی به‌راه‌انداخت که کشور را عمیقاً تغییر داد: دانشگاه‌ها بسته شدند و روشنفکران جوان__ یعنی دبیرستانی‌ها که تحصیلات متوسطهٔ خود را تمام کرده‌بودند__ برای بازپروری نزد روستاییان فقیر به مزارع فرستاده‌شدند.

کلاس‌های ریاضی حذف شده‌بود؛ همین‌طور کلاس‌های فیزیک و شیمی، علوم پایه از این پس به صنعت و کشاورزی محدود می‌شد. روی جلد کتاب‌های آموزشی، کارگری دیده‌می‌شد که کلاه کاسکتی بر سر داشت و چکش عظیمی را با بازوانی به بزرگی بازوان استالونه به هوا بلند کرده‌بود. کنارش زن کمونیستی ایستاده‌بود که به هیئت زنی دهاتی درآمده و روسری قرمزی به سر بسته‌بود.

تنها استعداد لوئو قصه‌گویی بود؛ استعدادی سرگرم‌کننده که افسوس حاشیه‌ای بود و چندان آینده‌ای نداشت. دیگر زمان هزار و یک شب گذشته‌بود. بدبختانه در جوامع کنونی ما، چه سوسیالیست، چه کاپیتالیست، قصه‌گویی دیگر شغل محسوب نمی‌شود. تنها آدمی که در دنیا قدر استعداد قصه‌گویی لوئو را می‌دانست، کدخدای ده ما بود؛ تا آنجا که سخاوتمندانه برای آن مزد می‌داد.

گل حنا چیزی به‌یادتان نمی‌آورد؟ این گل را در گل‌فروشی‌ها یا پنجرهٔ خانه‌ها به‌راحتی می‌توان پیدا کرد. این گل، گاهی زرد ولی اغلب به رنگ قرمز روشن است و میوه‌هایش باد می‌کنند، به جنب‌وجوش می‌افتند، می‌رسند و با کوچک‌ترین تماس، دانه‌های خود را پرتاب می‌کند و می‌ترکند. این گل، ملکهٔ نمادین کوهستان ققنوس آسمان است؛ زیرا به گفتهٔ مردم، می‌توان در شکل گل‌هایش سر، بال‌ها، پاها و حتی دم ققنوس را دید.

پسر یک متخصص ریه و رفیقش__ پسر دشمن بزرگ خلق که شانس لمس‌کردن دندان‌های مائو را داشته‌است__ صرفاً دو روشنفکر جوان بودند از میان صدها پسر و دختری که به این کوهستان فرستاده شده‌بودند؛ کوهستانی که ققنوس آسمان نام داشت؛ نامی شاعرانه و البته کمی عجیب که ارتفاع سهمگین کوه را به شما گوشزد می‌کرد. گنجشک‌های بیچاره یا پرندگان معمولی دشت، هیچ‌گاه قادر نیستند به قله‌اش صعود کنند و فقط پرنده‌ای که از جنس آسمان باشد، می‌تواند به آن برسد؛ پرنده‌ای قوی، افسانه‌ای و کاملاً تنها.