بریده‌هایی از کتاب انتظار (دفتر اول)

تضعیف جنایت است و توجیه حماقت است و تکمیل رسالت ماست.

در نظام خلقت، بی‌حساب حرکت کردن نابودی است؛ چون در راه پر پیچ و خم و قانونمند جهان، ناهماهنگی مرگ است و عذاب است.

هنگامی که احساس می‌کنی، بیشتر از این که داری می‌توانی به دست بیاوری دیگر آرام نمی‌گیری، حرکت می‌کنی.

دل‌ها ظرف‌هایی هستند، که بهترین آن‌ها با ظرفیت‌ترین آن‌هاست.

عمل، میوه درخت معرفت و محبت است.

مادام که تلقی انسان از خودش و بینش او نسبت به خودش دگرگون نشود، بینش او نسبت به جهان و در نتیجه نسبت به تاریخ «که رابطه انسان با جهان است نه فقط با ابزار تولید» و نسبت به طبقات اجتماعی و حکومت‌ها و سیاست‌ها، دگرگون نخواهد شد.

بعثت انبیاء در میان اُمّی‌ها بود... و این نشان می‌دهد که روش انبیاء، این بینش‌های علمی مد روز، نبوده است که فقط در دانشگاه رواج می‌یابد.

همراه بینات و با دگرگون شدن تلقی انسان از خودش، دیگر او به آنچه که دارد دلخوش نیست و در انتظار چیزی است که می‌تواند باشد و باید باشد.

ما می‌خواهیم که همراه این تلقی هدف تو از سطح لذت و رفاه و تنوع و خوشی بالاتر بیاید و تو بار سنگین را بر روی شانه‌هایت احساس کنی و بفهمی که تو با تمام هستی و با تمام نسل‌ها مربوط هستی، پس مسؤول هستی...

استثمار از لحظه‌ای شروع می‌شود که ما می‌خواهیم سهم بیشتری به خاطر استعداد بیشترمان بگیریم. ولی اگر استعداد بیشتر، مسؤولیت زیادتری بیاورد نه افتخار، بهره‌کشی از میان خواهد رفت و آنچه می‌ماند همان مسخر شدن انسان‌ها برای یکدیگر خواهد بود.

رفتن باطل، یک ضرورت است. و آوردن حق، یک رسالت.

«کفی بِالْمَرْءِ جَهْلاً أَنْ لا یعْرِفَ قَدْرَهُ». شناخت مکتب‌ها و فلسفه‌ها و فکرها، تو را از جهل نمی‌رهاند و به حکمت پیوند نمی‌زند. تو با این همه معرفت، اگر اندازه خودت را و قدر خودت را نشناسی، جاهلی. دلیل جهل تو همین بس، که تو معیاری نداری و خودت را نمی‌شناسی. و این است که حدود و حقوق را نمی‌شناسی و این است که استثمار را نمی‌شناسی. و این است که دوست و دشمن را نمی‌شناسی. به کم قانع می‌شوی. و برای آن کسی که به تو علف داده تا از شیرت بدوشد، دم تکان می‌دهی.

ما شغل ثابت نداریم، نقش ثابت داریم. نقش ما عبودیت است و عبادت‌ها و عمل‌ها مدام شکل عوض می‌کنند.

این اشتباه است که ما تمامی دوستانمان را به یک نوع موضع‌گیری وادار کنیم. و یک نوع برخورد را پیشنهاد کنیم؛ چون دشمن در برابر یک «جبهه» راحت می‌شود و کارش را می‌شناسد. به عکس، آنجا که خود، اختلاف‌ها را با وحدت در جهت تجویز کنیم، او مجبور است، در جبهه‌های گوناگون، عکس‌العمل‌های متفاوتی را ابراز کند و متحیر بماند.

عمل صالح، همچون بذری است که در جایگاه مناسب نشسته و برگ یافته است. این عمل، یک کار مشخص و از پیش معین شده نیست، که همیشه ثابت بماند. که بگوییم، صدقه، تلاوت قرآن، نماز، انفاق، ارشاد، تعلیم و یا جهاد، عمل صالح است. که باید گذشته از حسن فعلی، حسن فاعلی و رشد فاعل و نیت و جهت عمل او هم منظور باشد و با توجه به توانایی و زمان و حدود، عمل شکل گرفته باشد.

ما جهل‌مان را پای حساب استغنایمان گذاشته‌ایم و حرف‌های گنده گنده می‌زنیم. وگرنه ما از دنیا نگذشته‌ایم تا چه رسد به حور و قصور، تا چه رسد به أمن حضور، تا چه رسد به امر و رضوان، این کلاه‌ها برای ما گشاد است، بهتر است که اندازه‌ها را بشناسیم و به اندازه، پای دراز کنیم. که اگر خدا ما را به آثار ادعاهایمان مبتلا کند، کافر می‌شویم و می‌شوریم.

با بینات تمامی راه را ببیند و رابطه‌ها را بشناسد، با کتاب به ضابطه‌ها برسد و دستورها را بشناسد. و هنگام تزاحم دو دستور با میزان‌ها و معیارها از بن‌بست بیرون بیاید. این‌ها، خط‌های کلی مدیریت و رهبری اسلامی است

انتظار پر کردن خانه‌های ضعف خویش و تقیه سنگر گرفتن در خانه‌های ضعف دشمن است.

باطل رفتنی است. «اِنَّ الْباطِلَ کانَ زَهُوقاً». و این مسئله‌ای نیست، که ما به آن افتخار کنیم. کار ما آوردن حق است.

بعد چه کار بکنیم؟ این سؤال مربوط به این سؤال است که در هر لحظه چه کارهایی را می‌توانی انجام بدهی؟ مهمترینش را بیاور و ضروری‌ترینش را انتخاب کن.