بریدههایی از کتاب در جست و جوی اسپینوزا
۳٫۷
(۶)
گوته اسپینوزا را برگزید و پرچمدارش شد و در مورد تأثیر اسپینوزا بر افکار و آثارش هیچ تردیدی بهجا نگذاشت. «آن کسی که تأثیر فوقالعادهای بر من گذاشت و مقدر بود تمامی طرز فکر من را عمیقا تحت تأثیر بگذارد، اسپینوزا بود. پس از اینکه گوشه و کنار دنیا را برای یافتن وسایل رشد فطرتم بیهوده جستوجو کردم، با اخلاق این فیلسوف روبهرو شدم. از آنچه در این اثر خواندم، و آنچه استنباط کردم، هیچ تصویری نمیتوانم بدهم؛ اما در آن تسکینی برای هیجانهایم یافتم و به نظر میرسید چشمانداز وسیع و روشنی در مورد دنیای مادی و اخلاقی به رویم میگشاید. اما آنچه در اساس مرا مسحور او کرد بیغرضی بیپایانی بود که از هر جمله ساطع بود. آن احساس باشکوه: آن کسی که به خدا عشق میورزد نباید انتظار داشته باشد که در مقابل خدا هم به او عشق بورزد.`
Amin
آرزوی مسیری به سوی پایانی خوش را در سر دارم که از ترکیب برخی جنبههای نظر اسپینوزا با طرز برخورد فعالتری با دنیا ناشی میشود. این مسیر دربرگیرنده نوعی زندگی معنوی است که با اشتیاق و نوعی انضباط به دنبال شناخت، چون منبعی از شادی است ــ جایی که شناخت از دانش علمی یا تجربه زیباییشناختی، یا هر دو، نتیجه میشود. روال معمول این زندگی بر نگرشی مبارزهجو بنا شده و بر این اعتقاد استوار است که بخشی از وضعیت تراژیک انسانیت را میتوان تسکین داد و مسئولیت ما به عهده گرفتن کاری در مورد مصائب انسان است. یکی از نتایج پیشرفت علمی روشی برای برنامهریزی اقدامهای هوشمندی است که میتواند رنج را تخفیف دهد. علم را میتوان با بهترین سنتهای انسانی ترکیب کرد تا رویکرد جدیدی به امور انسانی امکانپذیر شود و راه شکوفایی انسان را نشان دهد.
بهرام
گویا کافی نبود که کوپرنیک به ما بگوید در مرکز جهان نیستیم، چارلز داروین بگوید منشأ پیشپاافتادهای داریم و زیگموند فروید بگوید صاحب اختیار کامل رفتارمان نیستیم، حال باید بپذیریم که حتی در حیطه اخلاق هم پیشگامان و وراثتی وجود دارد. اما رفتار اخلاقی انسان میزانی از تفصیل و پیچیدگی دارد که آن را به صورت متمایزی انسانی میکند.
بهرام
در یک کلام، چه فرد اصول اخلاق را عمدتا مبتنی بر طبیعت بداند، چه مبتنی بر عقاید ماورایی، به خطر افتادن عاطفه و احساس در اوایل رشد انسان سبب عدم ظهور رفتار اخلاقی خواهد شد.
بهرام
احساس اندوه تنها مربوط به بیماری جسمی یا نداشتن توان لازم برای ادامه کاری نیست. اغلب مربوط به شیوهای ناکارامد از تفکر است که حول تعداد محدودی از تصورهای زیانبخش از کار بازمیایستد.
بهرام
تلاش برای زندگی در توافقی مشترک و صلحآمیز با دیگران گسترشی از تلاش برای حفظ خویشتن است. قراردادهای اجتماعی و سیاسی گسترشی از مأموریتهای زیستشناختی فردی است. ما بر حسب تصادف، از نظر زیستشناختی به شیوه معینی سازمان یافتهایم ــ مأموریت یافتهایم برای بقا و به حداکثر رساندن بقای لذتبخش و نه دردناک ــ و از این ضرورت توافق اجتماعی معینی نتیجه میشود. منطقی است فرض کنیم که گرایش به جستوجوی توافق اجتماعی در مأموریتهای زیستشناختی گنجانده شده است، حداقل تا حدودی، به این دلیل که جمعیتهایی که مغز آنها رفتارهای جمعی را به میزان زیادی نشان داده به موفقیت تکاملی دستیافتهاند.
shahram naseri
تاریخ تمدن ما، تا حدودی، تلاش متقاعدکننده برای گستردن بهترین «شور و شوق اخلاقی» به حلقههای وسیعتر و وسیعتر انسانیت بوده است، به فراسوی محدودیتهای گروه درونی، و سرانجام دربر گرفتن کل انسانیت.
shahram naseri
در آزمایشی جالب توجه که رابرت میلر به انجام رسانده، و مارک هاوسر آن را بررسی کرده، میمونها از کشیدن زنجیری خودداری میکردند که غذا در اختیارشان میگذاشت اما کشیدن آن موجب وارد شدن شوک الکتریکی به میمون دیگری میشد. برخی از میمونها ساعتها، حتی روزها، غذا نمیخوردند. بهطور معنیداری، وقتی هدف احتمالی شوک را میشناختند بیشتر احتمال داشت بهطرزی نوعدوستانه عمل کنند.
shahram naseri
گویا کافی نبود که کوپرنیک به ما بگوید در مرکز جهان نیستیم، چارلز داروین بگوید منشأ پیشپاافتادهای داریم و زیگموند فروید بگوید صاحب اختیار کامل رفتارمان نیستیم، حال باید بپذیریم که حتی در حیطه اخلاق هم پیشگامان و وراثتی وجود دارد.
shahram naseri
حکایتهای ماورایی ممکن است در واکنش به فشارهای مهمی پدیدار شده باشند، یعنی شادی و اندوهی که آگاهانه تحلیل شدهاند و نیاز به ایجاد یک اتوریته دارند تا قادر باشد قواعد اخلاقی را اعتبار بخشد و بهموقع به اجرا بگذارد. در نبود عاطفههای طبیعی، احتمالاً هیچ انگیزهای برای خلق عقاید ماورایی وجود نداشت. نه پیامآورانی وجود داشتند، و نه پیروانی که گرایش عاطفی آنها را برانگیزد تا با ترس آمیخته با احترام و تحسین، خود را تسلیم شخصیت مقتدری کنند که نقش رهبری به او واگذار شده یا موجودیتی که قدرت حمایت کردن و جبران کمبودها و توان توضیح دادن غیر قابل توضیح را دارد. فراهم شدن اندیشه یک یا چند قدرت ماورایی چندان آسان نبوده است.
shahram naseri
حجم
۱٫۳ مگابایت
سال انتشار
۱۳۹۲
تعداد صفحهها
۴۰۷ صفحه
حجم
۱٫۳ مگابایت
سال انتشار
۱۳۹۲
تعداد صفحهها
۴۰۷ صفحه
قیمت:
۹۵,۰۰۰
تومان