بریده‌هایی از کتاب دیگری در اندرونی واکاوی فضای جنسیتی

ورود گفتمان فمینیستی به مباحث فضا ـ جنسیت و برجسته‌ساختن نابرابری فضایی زنانه ـ مردانه، منجر به شکستن فضای بستهٔ ارزش‌های جنسیتی تاریخی می‌شود و دیوارهای جداکنندهٔ اندرونی و بیرونی را به چالش می‌کشد. زنان نمی‌خواهند بدن آن‌ها ابزاری برای اعمال قدرت گفتمان مردانه باشد، به همین دلیل داعیهٔ وجود هویتی یکسان را برای خود مطالبه می‌کنند و مهم‌ترین نقش جنسیتی زن به‌عنوان کدبانو و خانه‌دار در نهادهای قدرت مذکر را زیر سؤال می‌برند؛ بنابراین گفتمان فمینیستی نسبت بدن، سوژه و فضا را در جلوه‌های حضور فضایی ـ مکانی در عرصهٔ خصوصی و عمومی مشاهده و بررسی می‌کند.

تأکید بر اصل تحریک‌پذیری مرد و تحریک‌کنندگی زن، در مواجه با یکدیگر تفکیک و جداسازی هرچه‌بیشتر فضایی آن‌ها را توجیه و مشروعیت می‌بخشد.

رساله وجوب ستر و حجاب به قلم نویسنده‌ای با نام آقا شیخ محمد کاظم نجل محمد سعید از علمای نجف نوشته شده است. این رساله‌ای است درخصوص وجوب ستر و پوشش طایفهٔ زمان به ادلهٔ اربعهٔ قرآن و سنت و اجماع و عقل. وی گسترش فواحش و آزادی را نتیجهٔ بی‌حجابی و عاملی برای افزایش طلاق و بی‌توجهی مردان به زنانشان می‌داند: "آنچه دلالت می‌کند بر وجوب ستر و حجاب از سنت و اخبار محمد ص است: روزی حضرت رسول فرمودند که هر که اطاعت زن خود نماید، خدای تعالی او را سرنگون به جهنم می‌افکند. عرض کردند در چه چیز؟ فرمودند: در این که از شوهر خود خواهش کند به حمام‌ها و عروسی‌ها عیدگاه‌ها و عزاها برود و جامه‌های نازک بپوشد و شوهر راضی شود و اذن دهد. از حضرت امام صادق ع پرسیدند که آیا جایز است زنان از برای نماز عید و نماز جمعه بیروند روند؟ فرمودند: مگر زنی که پیر باشد.

مفهوم جنسیت کل راه‌های کاملاً نوین تفکر و تحلیل را به روی فمینیست‌ها بگشاید و امید پیشرفت‌های عظیم نظری را در تحلیل دلایل سرکوب زنان به همراه آورد.

دوبوآر تأکید می‌کند "آدمی زن زاده نمی‌شود بلکه زن می‌شود". این تأکید حاوی استدلالی بر این مبناست که موقعیت فرودست زنان یک امر طبیعی یا زیست‌شناختی نیست بلکه جامعه آن را به وجود آورده است.

نظریه‌پردازان فمینیست وقتی با طرد زنان از عرصه‌های وسیع مشارکت اجتماعی روبه‌رو شدند، تردید دربارهٔ تفاوت‌گذاری طبیعی در نقش‌های اجتماعی مرد و زن و برنامه‌ریزی راه‌هایی به‌منظور غلبه بر آن را شروع کردند. این امر به تمایزگذاری میان جنس و جنسیت منجر شد. تعریف "جنس" را به تفاوت‌های زیستی میان زن و مرد محدود کردند و "جنسیت" را در مقابل آن به کار بردند که تأکیدی باشد بر نقش اجتماع در شکل‌دادن به زنانگی و مردانگی، که با این تأکید بتوانند این دیدگاه که رابطهٔ بین زن و مرد برآمده از دل طبیعت است را به چالش بکشند

بنا بر نظر ادوارد سعید، مردمان استعمارشده از طریق مجموعه‌ای از کلی‌سازی‌هایی که در متن‌های استعماری نسبت به آن‌ها روا می‌شود تبدیل به توده‌هایی یک‌دست می‌شوند که می‌توان اطلاعاتی را راجع به آن‌ها اندوخت یا آن‌ها را در قالب "دیگربودگی" دسته‌بندی کرد؛ مانند: چینی‌های مرموز، عرب‌های غیرقابل‌اعتماد، هندوهای سربه‌راه، و... در متن‌های محققان و سفرنامه‌نویسان، فراوان به توصیف کشور و مردمانی برمی‌خوریم که در تفاوت با جامعهٔ غربی؛ به‌عنوان ـ دیگریِ نابهنجار و عقب‌مانده ـ بازنمایی شده‌اند

در لابه‌لای ترغیب زنان به پوشش و خانه‌داری و تدبیر منزل و تربیت اولاد، اشاره به رفتارهایی می‌شود که می‌کوشد زنان را از آن امور نهی کند؛ برای مثال در یکی از این متون می‌خوانیم: "مرد را لازم است زن را به تربیت اولاد و تدبیر خانه و خدمتکاران مشغول نموده و وسائل تستر و حیای او را مهیا کنند؛ اگر زن بی‌کار و به تدبیر منزل خود مشغول نباشد قهراً میل به نمایش و اشراف در زینت و لهو می‌کند و به این واسطه، از وظیفهٔ طبیعیهٔ خود خارج شده و مخالفت با حقوق و کرامت مرد می‌کند... " (ابوعبدلله زنجانی به نقل از جعفریان، ۱۳۸۰).

تأکید بر حریم و حجاب و خانه‌نشینی زنان با توجه به نزول آیات و احادیث ائمه و پیامبر اکرم در گفتمان سنتی شکل ویژه به خود می‌گیرد. فعالیت اقتصادی و اجتماعی زنان محدود به حوزهٔ خانگی و خانواده تحت سیطرهٔ آموزه‌های گفتمان سنتی قرار داشت. تحریم تعلیم و تربیت برای زنان از سوی علمای فقه سنتی واکنشی بود در برابر هجوم تجددگرایی غربی. تعلیم و تعلم از آن مردان خواهد شد وقتی مردی تربیت شود و آموزش ببیند زن هم در پیرو مرد از او آموزش خواهد دید.

وجود حجاب در ایران و عرب از صدر اسلام الی الان لااقل معمول در زمان حال هست و رواج دارد؛ پس تغییرش ممکن نیست به همین قاعده؛ برای اینکه امر دایر است بین تجارت نسوان با رفع حجاب. چنانچه مفروض معترض است و بین تجارت رجال. پس زنان دارای حجاب باشند و در خانه بنشینند، اولی است برای بقای قدیم بر قدم