بریده‌هایی از کتاب اقتصاد به زبان ساده

بیشتر کشورهای اروپایی، اقتصادهایی مختلط دارند که آمیخته‌ای است از بخش دولتی بزرگ و بخش خصوصی بزرگ. وضع اقتصادی و رفاهی این کشورها از کشورهای کمونیستی و سوسیالیستی بهتر است، اما نرخ رشد اقتصادی و درآمد سرانه‌شان از ایالات متحده کمتر است.

وقتی‌که دسترسی رایگان به یک منبع اقتصادی امکان‌پذیر باشد، از آن منبع استفاده بی‌رویه می‌شود. در جهانی که منابعش کمیاب است، هیچ‌چیز واقعا رایگان نیست. به قول اقتصاددانان: «هرچه پول بدهی آش می‌خوری.»

کنترل قیمت‌ها، اعم از تعیین سقف یا تعیین کف، مانع انتخاب آزادانه افراد می‌شود. این کنترل‌ها مداخله در معاملات داوطلبانه مردم هستند و به کمبود یا مازاد عرضه دامن می‌زنند، بازار سیاه یا فعالیت‌های اقتصادی زیرزمینی ایجاد می‌کنند، و موجب اَعمال مجرمانه می‌شوند.

اهالی کسب‌وکار با بهره‌گیری از منطق کشش قیمتی تقاضا، کالاهای خود را به مشتریان بی‌کشش در برابر قیمت‌ها با قیمت بیشتر بفروشند و به مشتریان پرکشش در برابر قیمت، با قیمت کمتر.

سهمیه‌بندی مبتنی بر زد و بند و خاصه‌خواری معمولا در کشورهایی یافت می‌شود که دیکتاتورها بر آن حکم می‌رانند یا تحت سلطه سختگیرانه نخبگان حاکم قرار دارند و فساد در آنها به‌شدت رواج دارد. در همه این اشکالِ سهمیه‌بندی مبتنی بر زد و بند و خاصه‌خواری اقتصاد به‌غایت ناکارآمد است و میانگین درآمد سرانه بسیار پایین است.

کشورهای فقیر تا نتوانند حکومت قانون برپا کنند و حق مالکیت نیرومندی را به کرسی بنشانند و مقررات پرشمار و دست‌وپاگیر دولتی را کاهش دهند از این ورطه فقر خارج نخواهند شد.

ثروت هر آن چیزی است که افراد برای آن ارزشی قائلند.

تشویق سرمایه‌گذاری دیرپا و رشد اقتصادی پایدار در گرو پیروی دولت‌ها از سیاست‌گذاری‌های شرافتمندانه، کاهش دادن مقررات دست‌وپاگیر و مهم‌تر از اینها، تضمین امنیت حقوق مالکیت است

درس اول اقتصاد کمیابی است: چیزی در جهان نمی‌توان یافت که فراوان باشد و نیاز همگان را برآورده کند. درس اول سیاست، نادیده گرفتن درس اول اقتصاد است.

بنگاه‌ها علاوه بر هزینه مستقیم و آشکار، هزینه‌هایی ضمنی هم دارند که به «هزینه فرصت» مشهور است. هزینه فرصت، ارزشِ فرصتی است که از آن چشم‌پوشی می‌شود که فرصت انتخاب‌شده دیگری پدید آید

سهمیه‌بندی مبتنی بر زد و بند و خاصه‌خواری معمولا در کشورهایی یافت می‌شود که دیکتاتورها بر آن حکم می‌رانند یا تحت سلطه سختگیرانه نخبگان حاکم قرار دارند و فساد در آنها به‌شدت رواج دارد. در همه این اشکالِ سهمیه‌بندی مبتنی بر زد و بند و خاصه‌خواری اقتصاد به‌غایت ناکارآمد است و میانگین درآمد سرانه بسیار پایین است.

خودکفایی لزوما موجب کارآمدی نمی‌شود. همه‌کاره بودن یعنی تبحر نداشتن در هیچ کاری. همه‌کاره بودن، اساسا نمی‌تواند کارآمدی بیاورد. پایانِ راه خودکفایی، تهیدستی است.

واسطه‌ها برخلاف آنچه گاهی به غلط گفته می‌شود، عناصر مزاحم نیستند بلکه عناصر مفیدی هستند که کالاها و خدمات دلخواه مصرف‌کننده نهایی را به دستش می‌رسانند.

مبادله آزادانه موجب خلق ثروت می‌شود. - بیشترین ثروت‌ها در کشورهایی است که در آنها بازارها بیشترین آزادی را دارند. دادوستدهای آزادانه در بخش خصوصی رخ می‌دهد. همه مبادله‌های بخش خصوصی، داوطلبانه و ثروت‌آفرین هستند. حال آنکه مبادله‌های دولتی، داوطلبانه نیستند. برای مثال: - پرداخت مالیات، اجباری است نه داوطلبانه. اگر کسی مالیاتش را ندهد جریمه و حتی زندانی می‌شود.

وقتی مالکیت عمومی باشد، کسی دغدغه نگهداری از دارایی‌ها را ندارد. مالکیت عمومی از جنبه اقتصادی ناکارآمد است و ممکن است به «فاجعه منابع عمومی» بینجامد. اما با مالکیت خصوصی و حقوق مالکیت پرقدرت، بهره‌برداری از دارایی‌ها کارآمد می‌شود و به همگان نفع می‌رساند. ۲- وقتی‌که دسترسی رایگان به یک منبع اقتصادی امکان‌پذیر باشد، از آن منبع استفاده بی‌رویه می‌شود. در جهانی که منابعش کمیاب است، هیچ‌چیز واقعا رایگان نیست. به قول اقتصاددانان: «هرچه پول بدهی آش می‌خوری.»

همه‌کاره بودن یعنی تبحر نداشتن در هیچ کاری. همه‌کاره بودن، اساسا نمی‌تواند کارآمدی بیاورد. پایانِ راه خودکفایی، تهیدستی است.

آمریکا ثروتمندترین کشور دنیاست.

«اگر آرزوها اسب بودند، گداها هم سوارکار می‌شدند.»

پایانِ راه خودکفایی، تهیدستی است.

- کشش قیمتی تقاضا، چگونگی تغییر میزان کالاهای مورد تقاضا را در پی تغییر قیمت‌ها توضیح می‌دهد. - کشش قیمتی تقاضا مستقیما به وجود جایگزین‌ها بستگی دارد. - اهالی کسب‌وکار با بهره‌گیری از منطق کشش قیمتی تقاضا، کالاهای خود را به مشتریان بی‌کشش در برابر قیمت‌ها با قیمت بیشتر بفروشند و به مشتریان پرکشش در برابر قیمت، با قیمت کمتر. - میزان قدرت عرضه‌کنندگان در بازار، به مقدار کالاهای جایگزین بستگی دارد.